Γραμμένο από ένα άλλο ζευγάρι, τον Ιταλό νομπελίστα συγγραφέα, σκηνοθέτη και ηθοποιό Ντάριο Φο και τη σύζυγό του επίσης ηθοποιό- Φράνκα Ράμε, το «Ελεύθερο Ζευγάρι», «μπαίνει» στα σπίτια μας και μας ρωτά:

«Πόσο ανοιχτή μπορεί να είναι μια σχέση»;

«Πόσο υποτάσσεται στις νόρμες μιας κοινωνίας συγκεκριμένων δομών και μέσα στα όρια της ταξικής πολιτικής κατάστασής»;

«Γιατί ένας άνδρας δε μπορεί να έχει και γυναίκα και ερωμένη»;

«Τι γίνεται όταν τελικά οι όροι αντιστρέφονται»;

Ποιος άλλος συγγραφέας, αν όχι ο Ντάριο Φο, με το ελεύθερο, προοδευτικό του πνεύμα που δεκαετίες υπηρέτησε την αμεσότητα στην ανάδειξη προβλημάτων, χαρακτήρων και σχέσεων, αγωνιζόμενος συνάμα κατά των πάσης φύσεως εξουσιών, θα μπορούσε να υπέγραφε με τέτοιο ευφυές χιούμορ και ενδελέχεια την ίδια τη ζωή ;

Μια ζωή κεντημένη με εκρήξεις, όρια, συναισθήματα κι ανατροπές, περιπέτειες χαρακτήρων σε κάθε έκφανση σχέσης ανάμεσα σε συντρόφους. Το 1983 και με τη σύζυγό του στη ζωή Φράνκα Ράμε (1929-2013), με την οποία συνεργάστηκαν και επί σκηνής αντιπαλεύοντας συχνά λογοκρισίες και απειλές για το σθένος τους να διεκδικήσουν έναν καλύτερο κόσμο, συγγράφουν το «Ανοιχτό Ζευγάρι» όπως αρχικά ήταν ο τίτλος. Σε αντίθεση με κάθε προηγούμενο έργο, το «Ελεύθερο Ζευγάρι» δεν βρίθει εμφανών κοινωνικοπολιτικών αιχμών αλλά περνά την κοσμοθεωρία του συγγραφέα μέσα από το δίπολο των αρχών της συζυγικής πίστης και της οικογενειακής αξιοπρέπειας, με έντονα τα στοιχεία των ατομικών αναγκών που πασχίζουν να ισορροπήσουν διπολικές εκρήξεις. Σχέση, γάμος, έρωτας, πίστη, απιστία, αδιέξοδα, αλήθειες και ψέματα ένα κουβάρι όλα

Ο ίδιος ο Ντάριο Φο στο αυτοβιογραφικό του πόνημα με τίτλο «Ο κόσμος μου» σημείωνε: «Σε όλη μου τη ζωή, δεν έγραψα τίποτε με μόνο σκοπό τη διασκέδαση, πάντα επεδίωκα να συμπεριλάβω στα κείμενά μου τις ρωγμές εκείνες, που θα ήταν σε θέση να ταρακουνήσουν τις βεβαιότητες, να αμφισβητήσουν παγιωμένες απόψεις, να προκαλέσουν θυμό, να ανοίξουν λιγάκι το μυαλό του κόσμου.  Όλα τα υπόλοιπα, η ομορφιά για την ομορφιά, η τέχνη για την τέχνη, δεν μ’ ενδιαφέρουν».

''- Εγώ σε θέλω ακόμα. Μου αρέσει που άλλαξες, αλήθεια.

Μου αρέσεις πιο πολύ από πριν.

Αλλά ρε παιδί μου, πώς να το πω, είναι σα να μην είσαι εσύ,

εγώ σε θέλω όπως ήσουν πριν.

Μπορείς να ξαναβρείς λίγο τον εαυτό σου;''

Σκηνοθετικό σημείωμα

Μπορεί να έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που ο Ντάριο Φο κι η Φράνκα Ράμε δημιούργησαν το «Ελεύθερο Ζευγάρι», όμως η γλώσσα τους είναι τόσο σύγχρονη. Ύστερα, οι άνθρωποι και σήμερα και πάντα συζητάμε στις σχέσεις μας, θέτουμε όρια, τα αναιρούμε, συγκρουόμαστε, βρίσκουμε και χάνουμε τους εαυτούς μας. Δικός μας άξονας πάνω στον οποίο κινούμαστε στην παράσταση είναι να κάνουμε αυτό που λέει ο συγγραφέας. Χωρίς παρεμβάσεις στη φιλοσοφία του έργου. Ελεύθερο ζευγάρι. Δύο λέξεις, των οποίων ο συνδυασμός θα έπρεπε λογικά να φέρνει ευχαρίστηση και ηρεμία σε όσους αγαπούν τη συντροφικότητα. Ωστόσο, συνοδεύεται πάντα από δεύτερες σκέψεις.

Μιχάλης Σιώνας