Η δολοφονία του Μαρά

ΚΘΒΕ-ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

Κοινωνικό 2020
watchlist
-
- χρήστες
-
βαθμολόγησε
Μία παράσταση κοινωνικό. Σκηνοθεσία Κοραής Δαμάτης. Με τους Αναστασία Ραφαέλα Κονίδη, Γιολάντα Μπαλαούρα, Θάνος Φερετζέλης, Κώστας Σαντάς, Λουκία Βασιλείου κ.α. Παραγωγή του 2020. Ανέβηκε στο θέατρο ΚΘΒΕ-ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ.

Δύο μεγάλες προσωπικότητες της Γαλλίας του 18ου αιώνα, ο Ζαν Πωλ Μαρά και ο Μαρκήσιος ντε Σαντ «συναντώνται» σκηνικά στο θεατρικό έργο του Πέτερ Βάις Η καταδίωξη και η δολοφονία του Ζαν-Πωλ Μαρά όπως παίχτηκε απ’ το θεατρικό όμιλο του Ασύλου του Σαραντόν, με τη διεύθυνση του Κυρίου Ντε Σαντ, σε μια παράδοξη συνθήκη «θεάτρου μέσα στο θέατρο».

Ο Πέτερ Βάις, αντλώντας τα υλικά του από πραγματικά ιστορικά γεγονότα, δημιουργεί ένα πολυδιάστατο έργο που δρα ταυτόχρονα σε πολλαπλά επίπεδα, αξιοποιώντας τα εργαλεία του πολιτικού θεάτρου με τον δικό του μοναδικό και ευρηματικό τρόπο. Στο έργο, η δολοφονία του Μαρά σκηνοθετείται από τον Σαντ και παρουσιάζεται στα λουτρά του ιδρύματος του Σαραντόν, από τρόφιμους του ψυχιατρείου. Τα τρία πρόσωπα, ο Σαντ, ο Μαρά και η Κορντέ, μάχονται για την ελευθερία -μια έννοια που για τον καθένα έχει διαφορετική σημασία. Τελικά, ποιος είναι ο τρόπος για να επιτευχθεί η απελευθέρωση του λαού; Η επανάσταση και οι συνεχείς εκτελέσεις των εκμεταλλευτών του; Η δολοφονία των υποτιθέμενων απελευθερωτών του; Η ηρωική αυτοθυσία ή το συνεχές κυνήγι προσωπικών ηδονών; Οι αντικρουόμενες θέσεις των προσώπων, με φόντο την επικείμενη δολοφονία, αποτυπώνουν σκηνικά έναν έντονο φιλοσοφικό διάλογο που ο απόηχός του φτάνει μέχρι σήμερα και μας θέτει μπροστά στα μεγάλα ζητήματα που καλούμαστε κάθε φορά να παίρνουμε θέση: τα όρια της ελευθερίας και τη σχέση ατομικής και συλλογικής ευθύνης. 

Ο Πέτερ Βάις, γεννήθηκε στη Γερμανία το 1916. Από το 1939 έζησε στη Στοκχόλμη όπου και πήρε τη σουηδική υπηκοότητα. Στρατευμένος συγγραφέας, εμπλεκόταν ενεργά στην πολιτική ζωή, παίρνοντας καθαρές θέσεις με τις δημόσιες τοποθετήσεις του.  Η Δολοφονία το Μαρά είναι το έργο που τον έκανε γνωστό, κυρίως μέσω της εξαιρετικής σκηνοθεσίας του Πήτερ Μπρουκ στο θέατρο, που στη συνέχεια μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο, σημειώνοντας τεράστια επιτυχία. Με έντονες επιρροές κυρίως από το θέατρο του Μπρεχτ, αλλά και του Αρτώ, δημιούργησε το προσωπικό του στυλ γραφής με το οποίο καταφέρνει μέχρι και σήμερα να μας κάνει να ξανασκεφτούμε πάνω στις βεβαιότητές μας.

Ο Κοραής Δαμάτης επιστρέφει με την σκηνοθεσία του στο ίδιο έργο, σχεδόν τριάντα χρόνια μετά το ανέβασμα της Δολοφονίας του Μαρά στο Εθνικό Θέατρο (1989), επιχειρώντας μια νέα προσέγγιση, εμπλουτισμένη με τη γνώση και την εμπειρία των χρόνων αυτών αλλά και μια ανάγνωση υπό το πρίσμα των σημερινών πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών.

 

Σημείωμα σκηνοθέτη

Είναι αργά ή προλαβαίνουμε;

…ακόμα κι οι λιγοστοί που ξεσηκώθηκαν να φέρουν την παγκόσμια αρμονία μαλλιοτραβιούνται και για μικροπράματα γίνονται εχθροί θανάσιμοι…

Λόγια και σκέψεις του συγγραφέα Πέτερ Βάις, δια στόματος Μαρκήσιου Ντε Σαντ, στο έργο του «Η δολοφονία του Μαρά».

Πολλές φορές ακούω −και έχω χρησιμοποιήσει και εγώ ο ίδιος την έκφραση− …σύγχρονο έργο, επίκαιρο, είναι σα να μιλάει για το σήμερα ενώ έχει γραφτεί… Τα τελευταία χρόνια συμπέρανα πως αυτό το σύγχρονο και επίκαιρο δεν οφείλεται σε κάποιο χάρισμα του καλού συγγραφέα να προβλέπει το μέλλον, όσο στην εξαιρετική αντίληψή του να παρατηρεί ανθρώπους και γεγονότα της εποχής του. Ως εκ τούτου, δεν είναι το έργο επίκαιρο, αλλά το ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα, επί της ουσίας, στις πράξεις και στην πολυπλοκότητα του σοφού εξολοθρευτή homo sapiens.

Τώρα, λοιπόν, που προκύπτει για ακόμα μια φορά η επιβολή μιας παγκόσμιας εξουσίας −από δρόμο φαινομενικά ειρηνικό− και οι «δυνατοί» του κόσμου μάς εξαναγκάζουν να πάρουμε τη μεγάλη απόφαση, −Αναρχία και διάλυση, κυρίες και κύριοι, ή Ασφάλεια και το αναγκαίο στρατοκρατούμενο κράτος που θα την διαφυλάττει;− το έργο «Η δολοφονία του Μαρά» του Πέτερ Βάις συνεχίζει να δείχνει τον φαύλο κύκλο των προβλημάτων του κόσμου.

Ένας φαύλος κύκλος που επαναλαμβάνεται αέναος, σκοτεινιάζοντας τον ορίζοντα κι οδηγώντας σε αληθινά ίσως, αλλά ακόμα περισσότερο, σε κατασκευασμένα αδιέξοδα.

Σήμερα, λοιπόν, τώρα, που σε όλον τον πλανήτη συνηθίσαμε τα σιδερένια χέρια του κράτους, τη βία και τις φονικές πρωτοβουλίες της αστυνομίας − και όχι μόνο, αποδεχτήκαμε την καταπάτηση των δικαιωμάτων μας, αποκοιμιόμαστε παρέα με την ευτέλεια μιας εκπομπής στην τηλεόραση και βουλιάζουμε στον συνεχή εκφοβισμό για πολέμους, πείνα και καινούργιους ιούς και πανδημίες, το έργο «Η δολοφονία του Μαρά» μας «προειδοποιεί» να μην υποχωρήσουμε στο Α π ό λ υ τ ο −κάθε είδους− που ακούγεται, λέγεται και θέλει να επιβληθεί άνευ όρων. 

Κι αν ο συγγραφέας της «Δολοφονίας» πιστεύει πως «…όσο και να πασχίζουμε να οραματιστούμε τους νέους καιρούς, αυτοί θα ξεπηδάνε μέσα από τις αδέξιες πράξεις μας...», παρόλα αυτά, μας παροτρύνει πως είναι ζωτική ανάγκη να ξαναδούμε τον κόσμο απ’ την αρχή, να ιεραρχήσουμε αλλαγές που επείγουν, αλλαγές που δεν θα περιφρονούν, δεν θα καταδικάζουν το σύνολο για την ευζωία των ολίγων, όπως και δεν θα περιφρονούν τους ολίγους για όποιο συμφέρον και καθησυχασμό του συνόλου. Συνύπαρξη και διασφάλιση για όλους. Και να θυμόμαστε, η ελευθερία και η διαχείριση του εαυτού μας είναι δικαίωμα και ύψιστο αγαθό που κατακτήθηκε με σκληρούς αγώνες και πολλούς θανάτους.  

Η ελευθερία είναι μια δύναμη που ανήκει στον άνθρωπο, και που του επιτρέπει να ενεργεί χωρίς να βλάπτει τα δικαιώματα του άλλου. Για πηγή της έχει τη φύση, για κανόνα της τη δικαιοσύνη και για προστασία της το νόμο.

Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη του 1793.

Κοραής Δαμάτης

 

Έναρξη: Σάββατο 21 Νοεμβρίου

Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Τετάρτη στις 19:00, Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο, στις 21:00 & Κυριακή στις 19:00

Σκηνοθεσία

Ηθοποιοί

Κώστας Σαντάς
Μαρκήσιος Ντε Σαντ
Άννη Τσολακίδου
Σιμόνη Εβράρ
Μαριάννα Πουρέγκα
Σαρλόττα Κορνταί
Νίκος Καπέλιος
Τραγουδιστής
Νίκος Κουσούλης
Τραγουδιστής
Συγγραφέας
Πέτερ Βάις
Μετάφραση
Μάριος Πλωρίτης
Σκηνογράφος
Ανδρέας Βαρώτσος
Ενδυματολόγος
Άννα Μαχαιριανάκη
Βοηθός ενδυματολόγου
Δανάη Πανά
Μουσική Διδασκαλία
Χρύσα Τουμανίδου