Η Λαίδη Μάκβεθ από το Μτσενσκ του Νικολάι Λεσκώφ είναι ένα ταξικό και βαθιά πολιτικό θρίλερ, που πραγματεύεται την ιστορία μιας νεαρής γυναίκας φυλακισμένης σε έναν άθλιο γάμο. Ένα θέμα που συναντάμε σε μερικά από τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα και θεατρικά έργα των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα όπως τη Madame Bovary, την Anna Karenina, τη Νόρα, και την Hedda Gabler.
Η νουβέλα του Λεσκώφ ενέπνευσε τον Σοστακόβιτς να δημιουργήσει την ομώνυμη όπερα, που έκανε πρεμιέρα στις 22 Ιανουαρίου του 1934, και να στηλιτεύσει την πατριαρχία και τους ρόλους εξουσίας, επιτρέποντας να δούμε βαθιά μέσα στα σαπρά της βάθη.
Το έργο τοποθετείται στη Ρωσία του 19ου αιώνα, σε μια εποχή που οι γυναίκες ήταν αδύναμες και καταπιεσμένες από την κοινωνία. Ο κύριος χαρακτήρας, η Κατερίνα Ισμαήλοβα είναι μια γυναίκα που υφίσταται την πατριαρχική εξουσία, έγκλειστη σε ένα επαρχιακό περιβάλλον, παντρεμένη με έναν πλούσιο άντρα μεγαλύτερο της. Είναι νέα, όμορφη, αλλά καταδικασμένη να ζήσει μία μονότονη και άχαρη ζωή όπως οι περισσότερες γυναίκες εκείνης της εποχής στη ρωσική επαρχία, ανάμεσα σε άξεστους και αδιάφορους για αυτές άνδρες. Σε αυτό το είδος ανήκει και ο σύζυγός της. Ωστόσο, η μοίρα της Ισμαήλοβα αλλάζει όταν συναντά το νέο, όμορφο αγρότη της περιουσίας τους, Σεργκέι, που τη διδάσκει τι είναι να νιώθεις «ζωντανός» και να κάνεις αυτό που ποθείς. Ο Σεργκέι θα κάνει τα πάντα να ανέλθει κοινωνικά, και εμπνέει τόσο τυφλό πάθος στην Κάτια Ισμαήλοβα που οι δυο τους θα οδηγηθούν στο έγκλημα.
Σκηνοθετικό Σημείωμα
Η μοναξιά, το αμπάρι των επιθυμιών, η αγκαλιά, η πλήξη της ανθρώπινης ύπαρξης, επαρχία, στέππα και σημύδες, εκεί όπου η γυναίκα είναι ένα αντικείμενο , ιδιοκτησία τους αντρός της, μια αόρατη σύζυγος που γίνεται ορατή μόνο απο έναν κατώτερο, μια γυναίκα που στα μάτια του φαντάζει ισότιμο μέλος μιας κοινωνίας… ο έρωτας που κατακλύζει και δαμάζει, ο έρωτας δυο διαφορετικών ανθρώπων, η δίψα για ισότητα και χώρο, η πείνα για σώματα και τίτλους, το αχόρταγο πάθος που μετατρέπεται σε μαχαίρι, που οδηγεί το χέρι στο φόνο για αυτοπροστασία, για επιβίωση και τελικά για ύπαρξη.. η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ δεν είναι μόνο η ιστορία μιας γυναίκας που συνάπτει σχέση με τον εργάτη Σεργκέι και οδηγείται σε φόνους προκειμένου να ζήσει ελεύθερη, αλλά είναι η καταπίεση της ταξικής πάλης, η σαθρότητα των ρόλων στην πατριαρχική κοινωνία, είναι η επανάσταση που πνίγεται στο αίμα, είναι το τυφλό μίσος που καταλαμβάνει τους πεινασμένους ανθρώπους όταν στερούνται την αγάπη και κατανόηση ,είναι η ιστορία μιας γυναίκας που αναζητά την ταυτότητα της, που θυσιάζεται, που αγωνίζεται για να βρεί την προσωπική της ευτυχία, είναι η οδύσσεια του ανθρώπου προς την καταστροφή όταν του έχουν στερήσει την ατομική του ακέραιη υπόσταση ,που μόνο μέσα απο τον έρωτα καθίσταται ολοκληρωμένος και που θα συντριβεί στο τέλος, χαμένη μόνη σε μια κοιλάδα δακρύων.