«Το Κύμα» βασίζεται σε ένα πραγματικό κοινωνικό πείραμα που πραγματοποιήθηκε το 1967 από τον Ρον Τζόουνς, καθηγητή πολιτικής ιστορίας σε Λύκειο της Καλιφόρνια, με αφορμή την ερώτηση μια μαθήτριας.

«Πώς ήταν δυνατόν απλοί άνθρωποι να υποστηρίξουν ένα καθεστώς, όπως αυτό του Ναζισμού, να τηρήσουν στάση σιωπής ή και συμμετοχής στις ωμότητες που διεξάγονταν, και επιπλέον, όταν όλα τελείωσαν, να αρνηθούν ότι είχαν έστω και γνώση για αυτά που γίνονταν;»

ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ

Ο Τζόουνς, σε μια προσπάθεια να εξηγήσει στους μαθητές του τους παράγοντες που ενισχύουν τη γένεση και την εγκαθίδρυση ολοκληρωτικών καθεστώτων και τους μηχανισμούς που τα στηρίζουν, ξεκίνησε ένα «πείραμα». Δοκίμασε να εφαρμόσει στην τάξη ένα αυστηρά οργανωμένο "κίνημα", με σκληρές ποινές, το οποίο διοικούνταν αυταρχικά από τον ίδιο. Η αίσθηση της συμμετοχής σε αυτό καλλιέργησε ένα κύμα υπέρμετρου ενθουσιασμού στους μαθητές του, στο σχολείο, ακόμη και σε εκείνον τον ίδιο, όπως παραδέχτηκε αργότερα. Ο Τζόουνς ματαίωσε το πρόγραμμα την πέμπτη ημέρα επισημαίνοντας τις ομοιότητες με το κίνημα της νεολαίας των Ναζί και της φρίκης του πολέμου που προκάλεσαν.

Η ΤΑΙΝΙΑ & ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Το 1976, ο Τζόουνς δημοσίευσε μια αφήγηση με τις εμπειρίες του με τίτλο "Το Τρίτο Κύμα", το οποίο έγινε κινηματογραφική ταινία με τον ίδιο τίτλο το 1981. Την ίδια χρονιά, ο εξαιρετικός και πολυβραβευμένος συγγραφέας για παιδιά και νέους, Τοντ Στράσερ, εμπνευσμένος από το αληθινό πείραμα και την ταινία, δημοσίευσε το βιβλίο του "Το Κύμα" που έκτοτε έχει γνωρίσει μεγάλη επιτυχία και ως λογοτεχνικό κείμενο, ενώ στη Γερμανία προτεινόταν σαν ανάγνωσμα στα σχολεία και σύντομα διασκευάστηκε σε θεατρικό έργο.

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Στην παράσταση, ένας μάλλον αντισυμβατικός καθηγητής ιστορίας, στα πλαίσια ενός «πειράματος» που θα βοηθούσε να δοθούν κάποιες απαντήσεις στα αναπάντητα ερωτήματα των μαθητών πάνω στο φαινόμενο του φασισμού, οργανώνει τους μαθητές της τάξης του σύμφωνα με τα ναζιστικά πρότυπα. Το «διδακτικό» παιχνίδι ρόλων όμως, πάρα πολύ σύντομα, ξεφεύγει από τα όρια και τον έλεγχο, παγιδεύοντας όλους όσοι συμμετέχουν. Μόνο δύο μαθητές αναγνωρίζουν την τρομακτική ορμή του κύματος και συνειδητοποιούν ότι πρέπει να το σταματήσουν πριν να είναι πολύ αργά. . .

Η διασκευή του έργου αντιμετωπίζει τη θεματική που πραγματεύεται το βιβλίο και η ταινία με ευαισθησία και σεβασμό ώστε να μπορεί η παράσταση να απευθυνθεί σε όλους τους έφηβους μαθητές, παραμένοντας παράλληλα όσο το δυνατόν πιο συνεπής στο πρωτότυπο έργο.

Η ίδια η παράσταση περισσότερο θέτει ερωτήματα και αναδεικνύει θεματικές προς συζήτηση για τους μαθητές και τους θεατές παρά δίνει απαντήσεις, αντιμετωπίζοντας τον φασισμό, όχι μόνο ως μακρινό ιστορικό και κοινωνικό φαινόμενο, αλλά ως υπαρκτό ενδεχόμενο με διαφορετικές εκφάνσεις και μορφές.