Οι απ΄ αλλού φερμένοι
Οι δρόμοι των παραμυθιών είναι διαχρονικά μονοπάτια που μας οδηγούν στο παρελθόν και στο μέλλον και μας συνδέουν με τη λαϊκή παράδοση. Τα βιώματα και οι εμπειρίες των λαών ταξιδεύουν από γενιά σε γενιά, πάντοτε με όχημα τη φαντασία.
Πόσα μήλα πρέπει να φάει ένα devi για να χορτάσει; Τι κάνει ο διάβολος μέσα σ’ ένα μπουκάλι; Ποια είναι η Λυγερή και σε ποια γωνιά του κόσμου έχει χαθεί; Είναι μήπως η κόρη που αγάπησε το φίδι ή μια χαλκοκουρούνα που έριχνε τον ίσκιο της στη λίμνη; Είναι η μοναχοκόρη του παπά ή η άλλη που τη ζήλευαν οι αδερφές της; Είναι μήπως όλα αυτά μαζί ή μια ιδέα που τη φαντασία κινητοποιεί; Πού πρέπει να πάει ο Ίσκιος να τη βρει; Και ποιοι είναι όλοι αυτοί οι «απ’ αλλού φερμένοι» που έρχονται να μεταμορφώσουν τον κόσμο και τα υλικά του;
Μέσα στα παραμύθια της Μακεδονίας και της Θράκης (Η Αρχοντοπούλα και ο Όφις, Η κόρη και το Βασιλόπουλο, Ο Νικολός κ.α.) κρύβονται μοτίβα και θεματικές που συνδέουν διαφορετικούς λαούς και διαφορετικούς πολιτισμούς όλων των εποχών. Κάτω από το δέντρο της ζωής -πάντοτε σε κύκλο- οι λαϊκές ιστορίες ξετυλίγουν το κουβάρι του χρόνου συνδέοντας τους ανθρώπους με τους βαθύτερους φόβους τους αλλά και τις πιο κρυφές τους επιθυμίες.
Σημείωμα σκηνοθέτη
Ποιοι είναι αυτοί οι «απ’ αλλού φερμένοι»;
Από πού έρχονται και τι τους δένει;
Λαϊκά παραμύθια. Μια δυναμική έκφραση της εμπειρίας του ανθρώπου. Ένας τόπος απέραντης φαντασίας και ποίησης σε χώρο μαγικό, οικουμενικό, και χρόνο ακαθόριστο.
Τα λαϊκά παραμύθια είναι τρυφερά, είναι και άγρια. Έχουν πείσμα και επιμονή και καπατσοσύνη και αγάπη.
Τα λαϊκά παραμύθια είναι πλάσματα που ζουν και αναπνέουν, είναι ψυχές και μεταφέρονται από στόμα σε στόμα, από κουζίνα σε χωράφι, από χωράφι σε καφενείο, από καφενείο σε υπαίθρια φωτιά και στα νυχτέρια, σε κύκλο γύρω απ’ τη φωτιά. Από γιαγιά σε εγγόνι, από γενιά σε γενιά, από τόπο σε τόπο. Ταξιδεύουν…
Στη δική μας ιστορία δεν υπάρχουν υπερήρωες. Υπάρχουν έξυπνοι και υπάρχουν και καταφερτζήδες. Δεν υπάρχουν γοβάκια γυάλινα, πανέμορφες πριγκίπισσες, κακοί λύκοι και φοβεροί μαχητές που πολεμούν δράκους και θηρία. Στη δική μας ιστορία δεν περιμένουν τον πρίγκηπα. Πηγαίνουμε και τον βρίσκουμε.
Και δεν χρειαζόμαστε υπερδύναμα σπαθιά για να σκοτώσουμε το τέρας∙ μπορούμε να το κοιμίσουμε απ’ το πολύ φαΐ.
Α ναι! Και δεν «ζήσαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα». Ζήσαν κι αυτοί κι εμείς και καλά και καλύτερα.
Βγάλαμε την καθημερινότητα και μεταμορφωθήκαμε. Βγάλαμε τις έννοιες και την κούραση και βάλαμε μουσική πολλή και τραγούδι.
Βγάλαμε την ανασφάλεια και την αβεβαιότητα και βάλαμε έναν κύκλο ισχυρό και άρρηκτο.
Το πασπαλίσαμε με κέφι και αρκετή τρέλα
ΚΙ ΕΝΑΝ ΜΕΓΑΛΟ ΕΡΩΤΑ…
Και τουρου του του τουυυυυ…
Ένας κύκλος άρρηκτος είναι οι «απ’ αλλού φερμένοι».
Αυτό το στρογγυλό, το ισχυρό είναι που τους δένει.
Δεν θα δείτε ένα παραμύθι για μικρά παιδιά.
Ούτε θα σας παραμυθιάσουμε με παραμύθια της Χαλιμάς.
Γιατί το παραμύθι δεν πηγάζει από το μαγικό κόσμο της φαντασίας, αλλά από τον σκοτεινό κόσμο της ψυχής. Κι αποτελεί «παραμυθία» (δηλαδή παρηγοριά, ανακούφιση) για τις φοβίες μας, για τις ανομολόγητες επιθυμίες μας.
Γι’ αυτό και ο λόγος του είναι απ’ αλλού φερμένος, γεμάτος τρέλα, σκληρότητα, αλλά και ντομπροσύνη.
Η ζωή από μόνη της είναι το πιο όμορφο παραμύθι, Χανς Κρίστιαν Άντερσεν
Γι’ αυτό και το παραμύθι που θα δείτε μιλάει για τη βάση της ζωής, την υπέρτατη αξία της: την αγάπη, την «κραταιάν ὡς θάνατον».
Στα παραμύθια η ψυχή διηγείται την ιστορία της, Καρλ Γιουνγκ
Τα παραμύθια δεν είναι αλήθεια, αλλά τουλάχιστον δεν είναι ψέματα, Ξύλινα σπαθιά
Ακόμα κι αν δεν πειστείτε τελείως από το παραμύθι που θα δείτε, σε κάποια περιπέτειά του θα αναγνωρίσετε τον εαυτό σας. Μακάρι να συμβεί στην τελευταία.
Αν θέλετε τα παιδιά σας να γίνουν έξυπνα, διαβάστε τους παραμύθια.
Αν θέλετε να γίνουν ακόμα πιο έξυπνα, διαβάστε τους περισσότερα παραμύθια, Άλμπερτ Αϊνστάιν
Κι αν κολυμπήσετε στη θάλασσα των παραμυθιών, θα βρείτε σίγουρα «λογής λογής μυρωδικά», για να νοστιμίσετε τη ζωή σας.
... και στο σπίτι, σαν γυρίσετε, ψάξτε κι ακούστε το τραγούδι του Ορφέα Περίδη «Παραμύθι»
ρωτάω μην την είδαν, αντάμωσαν.
Κι ο ήλιος μου απαντάει απ’ το βουνό:
Θα ψάξω όλο τον κόσμο και θα τη βρω. […]
Κι η θάλασσα μου λέει απ’ τα βάθη της:
Εσύ θα ‘σαι για πάντα η αγάπη της.
Εγώ όλα τα ενώνω -να σε χαρώ-
τα δύο τα κάνω ένα, γη κι ουρανό.
Δες επίσης
