Οι φτωχογειτονιές της Νάπολης παίρνουν σάρκα και οστά για δεύτερη χρονιά στο Θέατρο Δημήτρης Χορν, εκεί όπου ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος σκηνοθετεί δύο σπουδαίους ηθοποιούς του ελληνικού θεάτρου, τη Μαρία Ναυπλιώτου και τον Μελέτη Ηλία στη γλυκόπικρη κωμωδία του Εντουάρντο Ντε Φιλίππο «Φιλουμένα Μαρτουράνο».
Μετά την περσινή μεγάλη επιτυχία και αφού «κέρδισε» κοινό και κριτικούς, η «Φιλουμένα Μαρτουράνο», ένα από τα πιο γνωστά και αγαπημένα θεατρικά έργα του παγκόσμιου θεατρικού ρεπερτορίου, επιστρέφει τον Οκτώβριο του 2023 στο θέατρο Δημήτρης Χορν βάζοντας στο μικροσκόπιο τη γυναίκα, τις ανθρώπινες σχέσεις και τις προβληματικές οικογενειακές και κοινωνικές δομές.
Δύο κόσμοι έρχονται αντιμέτωποι και τα στερεότυπα της πατριαρχίας κλονίζονται με όχημα τη σπουδαία γλώσσα του Εντουάρντο Ντε Φιλίππο στην τρυφερή αυτή ιστορία αγάπης, πίστης και συγχώρεσης που σήμερα μοιάζει πιο επίκαιρη από ποτέ. Υπό το σκηνοθετικό βλέμμα του Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου, η Μαρία Ναυπλιώτου δίνει μία συγκλονιστική ερμηνεία ως Φιλουμένα Μαρτουράνο, μία ηρωίδα που μέχρι σήμερα αποτελεί σύμβολο ηρωισμού, επιβίωσης και μητρότητας, ενώ ο Μελέτης Ηλίας ως Ντομένικο Σοριάνο αποδεικνύει πως όλα μπορούν να αλλάξουν αρκεί να υπάρχει αγάπη. Μαζί τους ένα εξαιρετικό καστ με τους: Κωνσταντίνο Γαβαλά, Τίτο Γρηγορόπουλο, Ελευθερία Κοντογεώργη, Πηνελόπη Μαρκοπούλου, Ιωάννα Τζίκα Βασίλη Τσαλίκη και Μιχάλη Ψαλίδα.
Το έργο
Το αριστούργημα του Εντουάρντο ντε Φιλίππο αποτελεί υπόδειγμα λυρικής και ρομαντικής γραφής, με έντονα κωμικά στοιχεία και έξυπνους διαλόγους. Γράφτηκε αρχικά ως φόρος τιμής στην αδελφή του συγγραφέα, Τιτίνα, μια διάσημη Ναπολιτάνα θεατρική ηθοποιό, η οποία και ανέλαβε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην πρώτη παρουσίαση του έργου στη Νάπολη το 1946. Αργότερα γνώρισε τεράστια κινηματογραφική ταινία στη μεγάλη οθόνη ως “Γάμος αλά Ιταλικά” με τη Σοφία Λόρεν και τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι και ταυτόχρονα καθιερώθηκε σαν κλασικό θεατρικό έργο.
Η Φιλουμένα Μαρτουράνο είναι η γυναίκα που δεν κλαίει ποτέ. Τα δάκρυά της έχουν στεγνώσει από τις στενοχώριες και τις λύπες. Στις φτωχογειτονιές της Νάπολης, ο ευκατάστατος όμορφος έμπορος Ντομένικο Σοριάνο τη συναντά σ’ έναν οίκο ανοχής να παλεύει για τη ζωή τη δική της και των ανθρώπων που αγαπά. Σταδιακά γίνεται ερωμένη του. Ύστερα, μάλιστα, από είκοσι χρόνια συμβίωσης, ο Σοριάνο ετοιμάζεται να παντρευτεί μια πολύ νεότερή του γυναίκα. Η Φιλουμένα τότε ξεσπά και χρησιμοποιεί τα κρυφά μεγάλα της όπλα.
Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος γράφει για το έργο
«Όλα έγιναν κάποτε. Κάποτε της είπαν πως έγινε γυναίκα. Δεν είναι κορίτσι πια. Κάποτε έφυγε από το σπίτι της το πατρικό και πήγε σε εκείνο το άλλο "σπίτι". Κάποτε γνώρισε κι εκείνον. Κάποτε την γνώρισε κι αυτός. Κάποτε έμεινε έγκυος και μετά ξανά και ξανά. Και κάποτε εκείνος της ζήτησε να μείνει μαζί του, χωρίς να της το ζητήσει και ποτέ αληθινά. Ύστερα το ξέχασε.
Κάποτε γεννήθηκαν και τρία παιδιά. Που δεν έμαθαν ποτέ ποιανού παιδιά είναι.
Και κάποτε...το κάποτε κουράστηκε. Και θέλησε να γίνει τώρα.
Τώρα...ανάμεσα σε εκείνη και σε εκείνον. Που δεν συναντήθηκαν ποτέ, μέχρι τώρα. Που δεν έζησαν ποτέ αληθινά, μέχρι τώρα.
Που δεν έμαθε ποτέ εκείνη ποιος στ' αλήθεια είναι εκείνος. Ο Ντομένικο Σοριάνο.
Και δεν έμαθε ποτέ εκείνος ποια στ' αλήθεια είναι εκείνη. Η Φιλουμένα Μαρτουράνο. Η γυναίκα που δεν κλαίει ποτέ. Μέχρι τώρα. Που θα μάθει. Μέχρι τώρα που θα μάθουμε κι εμείς.
Και θα το μάθουν και εκείνα τα παιδιά. Πρέπει να το μάθουν.
Γιατί όπως λέει και μία κρυφή φωνή μες στο σκοτάδι...
"Τα παιδιά είναι παιδιά".
Και σε λίγο χαράζει το πρώτο φως της καινούριας ζωής.»
Όπως γράφει και ο σκηνοθέτης της παράστασης, Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος:
«Όλα έγιναν κάποτε. Κάποτε της είπαν πως έγινε γυναίκα. Δεν είναι κορίτσι πια. Κάποτε έφυγε από το σπίτι της το πατρικό και πήγε σε εκείνο το άλλο "σπίτι". Κάποτε γνώρισε κι εκείνον. Κάποτε την γνώρισε κι αυτός. Κάποτε έμεινε έγκυος και μετά ξανά και ξανά. Και κάποτε εκείνος της ζήτησε να μείνει μαζί του, χωρίς να της το ζητήσει και ποτέ αληθινά. Ύστερα το ξέχασε.
Κάποτε γεννήθηκαν και τρία παιδιά. Που δεν έμαθαν ποτέ ποιανού παιδιά είναι.
Και κάποτε...το κάποτε κουράστηκε. Και θέλησε να γίνει τώρα.
Τώρα...ανάμεσα σε εκείνη και σε εκείνον. Που δεν συναντήθηκαν ποτέ, μέχρι τώρα. Που δεν έζησαν ποτέ αληθινά, μέχρι τώρα.
Που δεν έμαθε ποτέ εκείνη ποιος στ' αλήθεια είναι εκείνος. Ο Ντομένικο Σοριάνο.
Και δεν έμαθε ποτέ εκείνος ποια στ' αλήθεια είναι εκείνη. Η Φιλουμένα Μαρτουράνο. Η γυναίκα που δεν κλαίει ποτέ. Μέχρι τώρα. Που θα μάθει. Μέχρι τώρα που θα μάθουμε κι εμείς.
Και θα το μάθουν και εκείνα τα παιδιά. Πρέπει να το μάθουν.
Γιατί όπως λέει και μία κρυφή φωνή μες στο σκοτάδι...
"Τα παιδιά είναι παιδιά".
Και σε λίγο χαράζει το πρώτο φως της καινούριας ζωής.»