Συνέντευξη

Συνέντευξη με τον Χρήστο Πασσαλή

19 Δεκεμβρίου 2022  |  από Γιάννης Βανταράκης
Συνέντευξη με τον Χρήστο Πασσαλή
Ο Χρήστος Πασσαλής μου συστήνει την ταινία "Ησυχία 6-9" που αποτελεί συγχρόνως και το σκηνοθετικό του ντεμπούτο μετά το ντοκιμαντέρ "Η Πόλη και η Πόλη" που συνυπέγραψε με τον Σύλλα Τζουμέρκα. Μου μιλάει για το ρόλο της μνήμης στη ζωή μας, την συγγενική σχέση που έχει αναπτύξει με την Αγγελική Παπούλια στην πορεία του χρόνου, αλλά και πόσο εν τέλη είμαστε εξοικειωμένοι ως άνθρωποι με την απώλεια.
 
 
Γιατί "Ησυχία 6-9";

Η ταινία είναι μία ιστορία αγάπης. Μία γυναίκα και ένας άντρας που συναντιούνται σε μία παράξενη πόλη. Σε μία πόλη που δεν ανήκει ακριβώς στον χάρτη και στον χρόνο τον οποίο ζούμε. Σ' αυτή την πόλη οι άνθρωποι εξαφανίζονται χωρίς κανείς να ξέρει γιατί. Υπάρχει ωστόσο η πίστη ότι αυτοί οι εξαφανισμένοι επικοινωνούν με τους εναπομείναντες μέσω κεραιών. Υπάρχουν αυτές οι κεραίες οι οποίες ηχογραφούνε, μ' έναν τρόπο συλλαμβάνουν και μετά ηχογραφούν τις φωνές των εξαφανισμένων. Η "Ησυχία 6-9" που είναι και ο τίτλος της ταινίας αναφέρεται σ' έναν απ'τους κανόνες που έχει επινοήσει αυτή η πόλη προκειμένου να διαχειριστεί το τραύμα των εξαφανίσεων και να επικοινωνήσει συγχρόνως με τους εξαφανισμένους: από τις 6 μέχρι τις 9 η πόλη αυτή κάνει ησυχία για να γίνουν σωστά οι ηχογραφήσεις. Δεν υπάρχει κάποιος συμβολισμός. Ο τίτλος έχει νόημα μόνο μέσα στο σύμπαν της ταινίας σαν όρος.
 

 

Πώς προέκυψε η ιδέα της σκηνοθεσίας;


Σκηνοθετώ στο θέατρο εδώ και πολλά χρόνια. Φυσικά το σινεμά είναι τελείως άλλη περιοχή και μέσο. Πάντα ήμουν κοντά στην ιδέα του να γράψω. Αυτό είναι το δεύτερο σενάριο που γράφω. Θέλοντας να πω ότι είναι αρκετός ο καιρός που το σκεφτόμουνα και το επιθυμούσα να ασχοληθώ με το σινεμα. Όπως και όλα τα πράγματα στη ζωή μου αυτά γίνονται κάπως σε μία ροή. Δεν σκέφτηκα ιδιαίτερα πριν το αναλάβω αυτό το εγχείρημα.


Τι ρόλο παίζει η μνήμη στη ζωή μας;

Άνθρωποι και πράγματα χάνονται διαρκώς από την ζωή μας. Η ταινία κινείται γύρω από ένα κεντρικό δίλημμα. Πότε απέναντι στο γεγονός της εξαφάνισης επιλέγω να επιμείνω και να συνεχίζω να θυμάμαι και πότε επιλέγω να ξεχάσω. Υπάρχει σε όλων μας τις ζωές ένα χρονικό σημείο που κάπως το αφήνουμε πια αυτό το πρόσωπο ή το πράγμα που εξαφανίστηκε. Το αφήνουμε εννοώ ότι σταματάμε να είμαστε από πάνω του και να το σκεφτόμαστε και να το θυμόμαστε. Οι ήρωες κινούνται πάνω σ' αυτό ακριβώς το σημείο. Τη λεπτή γραμμή όπου το να ξεχνάς και να θυμηθείς γίνεται σχεδόν ζήτημα ζωής και θανάτου μ' έναν τρόπο. Η προσπάθεια τους να θυμηθούν κινεί τους ήρωες. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι η ταινία είναι μία ιστορία μυστηρίου μαζί με ιστορία αγάπης. Υπάρχει ένα κρυμμένο μυστήριο μέσα στην ταινία, που αυτό νομίζω ότι προέρχεται από έναν ενθουσιασμό που είχα από παιδί με τα αστυνομικά μυθιστορήματα.

 

Μίλησε μου για την συνεργασία με την Αγγελική Παπούλια.
 
Με την Αγγελική συνεργαζόμαστε μαζί περίπου είκοσι χρόνια. Έχουμε μεγαλώσει μαζί και στον χρόνο και στην καλλιτεχνική μας πορεία. Έχουμε μία συγγένεια η οποία ήταν εκεί όταν γνωριστήκαμε και συνεχίζει κατά την γνώμη μου να υπάρχει. Θεωρώ ότι είναι μία απ'τις καλύτερες ηθοποιούς της χώρας και γενικότερα, αλλά και μία πλήρης δημιουργός-καλλιτέχνης. Γιατί δεν είναι μόνο ηθοποιός είναι σκηνοθέτης, είναι συγγραφέας, είναι μία πολύπλοκη προσωπικότητα.
 
 

Σ' έχουν επηρεάσει οι Σύλλας Τζουμέρκας και Γιώργος Λάνθιμος στην καλλιτεχνική σου πορεία;

Οπωσδήποτε. Οι συνεργασίες όταν είναι ενδιαφέρουσες και σε εμπνέουν σε αλλάζουν κιόλας. Με τον Σύλλα έχουμε συνεργαστεί σε βάθος χρόνου. Ήδη από την "Χώρα προέλευσης" την πρώτη μεγάλου μήκους του όπου συμμετείχα ως ηθοποιός, μετά συμμετείχε σε παραστάσεις μας με την ομάδα Blitz ως ηθοποιός ο ίδιος και υπήρχε μία σχέση ανταλλαγής που την έχουμε εδώ και χρόνια. Δεν μπορώ να κρίνω πόσο μ' έχουν επηρεάσει αυτοί οι άνθρωποι γιατί όλες οι συνεργασίες είναι επιδραστικές. Όπως και η εμπειρία μου με τους Blitz με διαμόρφωσε επίσης. Είναι δύο καλλιτέχνες που έχω μάθει απ'αυτούς. Ο τρόπος που βλέπουν τον κόσμο, την ζωή, την τέχνη, τα πράγματα.
 
 
Πόσο εξοικειωμένοι πιστεύεις ότι είμαστε με την απώλεια;
 
Καθόλου. Εννοώ δεν είναι κάτι που μαθαίνεται. Δεν είναι κάτι που συνηθίζεται. Ειδικά δε σε ό,τι αφορά τον θάνατο η κοινωνία αποξενώνεται όλο και περισσότερο. Το λέω σαν παρατηρητής δεν το κρίνω. Αποξενώνεται όλο και περισσότερο, ο θάνατος απομακρύνεται από γύρω μας πράγμα που δεν ίσχυε κάποια χρόνια πριν. Η απώλεια γενικά δεν αντέχεται. Δεν αντιμετωπίζεται. Δεν συνηθίζεται. Απαιτείται ολόκληρη γυμναστική για να μπορέσεις να ζήσεις μετά.
 

Υπάρχει το στοιχείο του δυστοπικού στην ταινία;
 
Υπάρχει απλώς εγώ δεν το βλέπω ως δυστοπία. Μου έχει αναφερθεί από φίλους που έχουν δει την ταινία και που χρησιμοποιούν αυτό τον όρο.Η αλήθεια είναι ότι παρουσιάζεται στην ταινία μία Αττική η οποία είναι εγκαταλελειμένη, που είναι σε μία απροσδιόριστη βιομηχανική περίοδο. Αλλά για εμένα αυτό δεν είναι δυστοπικό. Ήταν επιλογή απ'την αρχή προφανώς. Απ' την αρχή ψάξαμε τέτοια μέρη που στα μάτια μου φαίνονται ανολοκλήρωτα,σταματημένα στη μέση.. Με έλκουν αυτά τα μέρη, τα βρίσκω φωτογενή και σωστά για την συγκεκριμένη ιστορία.
 

Η κεραία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και συμβολικά;
 
Στα σύμβολα υπάρχει μία ευκολία. Σε μία ταινία όπως αυτή είναι θεμιτό και νόμιμο να μιλήσει κανείς για αλληγορία ή αν συμβολίζει κάτι. Αλλά δεν μπορώ να το εξηγήσω και δεν θέλω. Όποιος δει την ταινία θα καταλάβει ότι πρακτικά οι κεραίες αναμεταδίδουν τις φωνές των εξαφανισμένων. Περαιτέρω δεν μπορώ να το εξηγήσω. Αυτό που ήθελα να δημιουργήσω ήταν μία μυθολογία που αφορά μόνο την ταινία, που δεν παίζει με έτοιμα σύμβολα ή έτοιμες λύσεις και καταστάσεις.
 

Θα δήλωνες ρομαντικός;
 
Εξαρτάται τι εννοούμε ρομαντικός. Ρομαντικός με την τρέχουσα έννοια δεν είμαι. Αν μιλάμε για τον ρομαντισμό ως αυτό το πνευματικό κίνημα του 19ου αιώνα στην κεντρική Ευρώπη που ήταν ένα βίαιο, ισχυρό, δυναμικό κίνημα με έντονες πολιτικές προεκτάσεις μπορεί και να είμαι. Στην ταινία υπάρχει τρυφερότητα, η ταινία μιλάει τρυφερά για την απώλεια. Νομίζω ότι όλα είναι ρομαντικά πλην του έρωτα. Ο έρωτας πιστεύω ότι δεν είναι μια ρομαντική συνθήκη ή είναι αλλά με την έννοια που λέγαμε πριν. Μία ισχυρή δύναμη που παρασύρει.