Συνέντευξη

Γιάννης Στάνκογλου "Ζούμε στην εποχή της εικόνας και της υπερέκθεσης"

10 Ιουλίου 2023  |  από Γιάννης Βανταράκης
Γιάννης Στάνκογλου
Ο Γιάννης Στάνκογλου αναμετράται με τον Οιδίποδα και μιλάει στο unstage για την αλήθεια που συνεχώς αναζητάει ακόμα και αν αυτή είναι ικανή να τον φτάσει στην τύφλωση
Ο Γιάννης Στάνκογλου αυτό το καλοκαίρι αναμετράται με άλλον έναν τραγικό ήρωα αυτή την φορά με τον Οιδίποδα του Σοφοκλή. Συναντηθήκαμε στα Εξάρχεια ένα ζεστό πρωινό για να μου μιλήσει γι' αυτήν τη νέα του ερμηνευτική αναμέτρηση, τη συνεργασία του με τον Σίμο Κακάλα, τα γοητευτικά στοιχεία που διακρίνουν τον Οιδίποδα, αλλά και την αλήθεια που συνεχώς αναζητάει ακόμα και αν αυτή είναι ικανή να τον φτάσει στην τύφλωση.
 
Άλλο ένα καλοκαίρι, πάλι με τραγωδία αυτή την φορά με τον "Οιδίποδα τύραννο" πώς νιώθεις;
Ενθουσιασμένος είμαι πάρα πολύ γιατί επιθυμούσα καιρό να ασχοληθώ με τη συγκεκριμένη τραγωδία. Θεωρώ ότι είναι ένα απ' τα μεγαλύτερα έργα που υπάρχουν στην παγκόσμια δραματουργία, η μετάφραση που έχει κάνει ο Γιώργος ο Μπλάνας είναι εξαιρετική, ο Σίμος ο Κακάλας είναι ένας σκηνοθέτης που ήθελα να δουλέψω γιατί με την χρησιμοποιήση της μάσκας δεν είχα ποτέ ασχοληθεί και δεν είχα εμπειρία οπότε την αποκτώ τώρα και είναι κάτι που με εξελίσσει και εμένα ως ηθοποιό. Ο Φώτης ο Σιώτας έχει γράψει τη μουσική που κατά τη γνώμη μου είναι ένα μεγάλο ποσοστό της παράστασης ο ρυθμός και η μουσική ειδικά στην αρχαία τραγωδία. Είναι ένα έργο μεγάλο άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι αυτό το έργο γέννησε την ψυχανάλυση όταν ασχολήθηκε μαζί του ο Φρόιντ για να το αναλύσει. Πιστεύω ότι είναι το πρώτο αστυνομικό-νουάρ με τις ανατροπές να διαδέχονται η μία την άλλη έχοντας πάντα στο επίκεντρο του τον άνθρωπο.
 
Σε ποιά χαρακτηριστικά του Οιδίποδα βασίστηκες ώστε να τον αποκωδικοποιήσεις;
Δεν είναι μόνο ένα. Σίγουρα έχω κάνει μία προσωπική δουλειά στο κείμενο πριν μπω στις πρόβες αλλά αυτό που με ωθεί είναι η συνεργασία και η ενέργεια μεταξύ της ομάδας. Από εκεί και πέρα στοιχεία που διακρίνουν τον Οιδίποδα είναι ότι είναι αλαζόνας, σίγουρα είναι γοητευτικός, η πόλη τον αγαπάει αργότερα βέβαια τον λυπάται, ένα ιδιαίτερο στοιχείο είναι ότι συνέχεια ρωτάει γιατί θέλει να μάθει. Ακόμα και αν αυτό που θα μάθει τον φτάσει στην τύφλωση η οποία του στερεί την επικοινωνία με τον κόσμο. Όχι μόνο με τον κόσμο αλλά με το ίδιο το εγώ μας. Δεν είναι τυχαίο που ο Σοφοκλής τον βάζει να κάνει αυτή την κίνηση.
 
Θα ήθελες να μου μιλήσεις για το αλαζονικό στοιχείο που αντιπροσωπεύει τον Οιδίποδα;
Έτσι έχει μεγαλώσει. Αν το δεις από μικρή ηλικία θα καταλάβεις ότι είναι ένας άνθρωπος που έχει μεγαλώσει μέσα στα παλάτια και έχει ανδρωθεί με εξουσία στα χέρια του. Όταν μαθαίνει ότι δεν είναι αληθινός γιος του Πόλυβου και της Μερόπης κάτι τον βασανίζει και θέλει να μάθει τους πραγματικούς του γονείς. Είναι αλαζόνας γιατί θέλει να μάθει και δεν αφήνει τίποτα να πέσει κάτω. Θεωρεί ότι μπορεί να τα βάλει με την φύση του, με τον Θεό, με όλα. Νομίζω ότι δεν γίνεται αυτό και ότι κάποια στιγμή θα έρθει η πτώση.
 
Λίγα λόγια για την συνεργασία σου με τον Σίμο Κακάλα;
Με τον Σίμο είμαστε δύο μήνες που κάνουμε πρόβες, είμαι πολύ τυχερός που ασχολούμαι μ' αυτά τα έργα με καλούς σκηνοθέτες όπως και ο Τσέζαρις ο Γκραουζίνις και ο Άρης ο Μπινιάρης γιατί γνωρίζουν το θέατρο σε βάθος. Επίσης είναι και σκηνοθέτες που δεν είναι μόνο σύγχρονοι. Κουβαλάνε μία ρίζα και ο Σίμος το έχει αυτό. Ψάχνει να βρει την αλήθεια στο σήμερα. Δηλαδή μ'αυτά τα κείμενα θέλει να τα φέρει στο σήμερα και αυτό εμένα μ'ενδιαφέρει πολύ.
 
Η πράξη που υποβάλλεται ο Οιδίποδας είναι μία πράξη εξαγνισμού για όλα αυτά που έχει πράξει;
Πιστεύω πως ναι. Δεν μπορεί ν' αντέξει όλο αυτό το βάρος. Κανείς άνθρωπος δεν θα το άντεχε. Βγάζει τα μάτια του μόνος και ζητάει απ'τον Κρέοντα να τον αφήσει να πεθάνει εκεί που τον άφησαν οι γονείς του όταν ήταν μωρό. Χρειάζεται δύναμη για να δηλώσεις αυτή τη σκέψη.
 
Στον σύγχρονο άνθρωπο αρέσει η αλήθεια ή να βαφλυκαλίζεται με ψέμματα και αναληθείες;
Είναι λίγο περίεργες οι εποχές που ζούμε. Όλο αυτό που συμβαίνει με τα social-media μας έχει επηρεάσει και έχουμε χάσει το κέντρο μας ως είδος οι άνθρωποι. Μας είναι πάρα πολύ εύκολο να εκτεθούμε στα social media πράγμα που δεν κάνουμε στην κανονική μας ζωή. Επίσης μας ενδιαφέρει πάρα πολύ η εικόνα μας. Να είμαστε αποδεκτοί στον περίγυρο. Αρκετός κόσμος έχει κρυφτεί πίσω απ'τα social-media και έχει χαθεί η ουσία της πραγματικότητας λόγω αυτού.
 
Εν τέλη τί είναι αυτό που οδηγεί περισσότερο τον άνθρωπο, η μοίρα του ή κάτι άλλο;
Νομίζω ότι είναι ένας συνδυασμός πραγμάτων. Μπορούμε να ορίσουμε λίγο την μοίρα μας αλλά δεν μπορεί να είναι μόνο αυτό. Υπάρχουν και άλλα πράγματα. Όπως είναι η γνώση, το τί άνθρωπος είσαι, όλα δουλεύονται στην πορεία της ζωής.