Το «Χωρίς οικογένεια» του Έκτορος Μαλό, όσο αξεπέραστο κι αν θεωρείται από πολλούς, εγώ το βρίσκω απλώς σαν τη γαλλόφωνη απάντηση στον Κάρολο Ντίκενς. Κι ακόμη πιο πέρα, αν συγκρίνω τον μικρό του πρωταγωνιστή, τον Ρεμί, με τη θαυμαστή αλητεία των ηρώων του Μαρκ Τουαίην, του Τομ Σώγιερ και του Χακ Φιν, βρίσκω ότι ο πρώτος είναι ένας μάλλον παθητικός νεαρός που δέχεται αγόγγυστα όλες τις ανατροπές της τύχης που του συμβαίνουν.

Παρά τις επιφυλάξεις μου, ωστόσο, για την ιστορία και την πλοκή, δεν μπορώ παρά να παραδεχτώ πως το πασίγνωστο παιδικό μυθιστόρημα που οι περισσότεροι, λίγο πολύ, έχουμε διαβάσει σε εκείνη τη σειρά με τα θαλασσί εξώφυλλα των εκδόσεων Άγκυρας, ευτύχησε στο θεατρικό του ανέβασμα από την Άνδρη Θεοδότου, τον σκηνοθέτη Δημήτρη Δεγαϊτη και την ταλαντούχα ομάδα της παιδικής σκηνής του θεάτρου Τέχνης. Ασφαλώς, η διασκευή φτάνει στο σανίδι έχοντας αναγκαστικά "ξεφορτωθεί" μεγάλο κομμάτι της λογοτεχνικής αφήγησης. Ο Ρεμί παραμένει, βέβαια, ένα ορφανό αγόρι που μεγαλώνει με τη θετή του μητέρα, μέχρι που αναγκάζεται να ξεκινήσει μια μακριά πορεία στους γαλλικούς δρόμους, όμως τα στάδια της διαδρομής του παραμένουν σαφώς λιγότερα αριθμητικά, όχι όμως και λιγότερο σκοτεινά. Οι κακουχίες και οι αντιξοότητες είναι αλλεπάλληλες και είναι πραγματικά επίτευγμα της ομάδας πως δε χάνεται στιγμή η αύρα παιδικού παραμυθιού που καθησυχάζει το παιδικό κοινό, το ασυνήθιστο σε αιχμές μιας τέτοιας σκοτεινής εποχής.

Η παράσταση, με άλλα λόγια, δεν αποτελεί μια στερεοτυπική θεατρική αποτύπωση των δυσκολιών ενός ορφανού αγοριού. Η φυσικότητα και η ζεστασιά των νεαρών ερμηνευτών δίνουν ψυχή στο αποτέλεσμα και οι λύσεις που επιλέγονται για τις σκηνικές ανάγκες είναι τόσο πρωτότυπες που θα τις ζήλευε και μία παράσταση ενηλίκων. Με έντονη σωματικότητα και με λιγοστά μέσα (ξύλινες καρέκλες, αχυρένιες σκούπες) οι ηθοποιοί γίνονται οι ίδιοι τα σκηνικά της παράστασης, γίνονται ανεμόμυλοι, ποταμόπλοια, παγόνια και αγελάδες.

Να μην παραλειφθούν στα θετικά στοιχεία της παράσταση η ζωντανή μουσική και οι συνθέσεις του Νίκου Τσέκου, κυρίως στις στιγμές που μεταφέρουν τη ξεγνοιασιά και τις ανέμελες στιγμές που περνά ο Ρεμί με την κυρία Μπαρμπερέν στη γαλλική εξοχή, οι φωτισμοί της Στέλλας Κάλτσου και τα κουστούμια της Μαντώς Ψυχουντάκη.

Χωρίς να χάνεται η αρχική τραχύτητα της προέλευσης της, η ιστορία του Ρεμί βρίσκει φιλόξενο καταφύγιο στη σκηνή του θεάτρου Τέχνης της οδού Φρυνίχου, και αξίζει να την εντάξετε στον θεατρικό προγραμματισμό σας.