Αναλαμβάνετε τη σκηνοθεσία και την παραγωγή σε μουσικοπαιδαγωγικές παραστάσεις. Από τι ηλικία θεωρείτε ότι μπορούν τα παιδιά να παρακολουθήσουν θέατρο;

Εχω δει πολύ τρυφερές παραστάσεις που απευθύνονται σε βρέφη και που σέβονται την ηλικιακή αυτή ομάδα. Εχω δει όμως και παραστάσεις που είναι ακατάλληλες για τις ηλικιακές ομάδες στις οποίες λένε ότι απευθύνονται. Κάθε παράσταση για παιδιά οφείλει να ενημερώνει τον θεατή για ποιες ηλικίες έχει σχεδιαστεί και αυτό πρέπει να γίνεται με ειλικρίνεια και γνώση από την πλευρά του δημιουργού. Από την άλλη μεριά βέβαια και ο γονέας βιάζεται. Η αλήθεια είναι ότι κάθε παιδί αναπτύσσεται με τον δικό του ρυθμό που είναι μοναδικός κι αυτόν τον ρυθμό εμείς οι ενήλικες οφείλουμε να τον ακολουθήσουμε. Υπάρχει όμως μία τάση και μία μόδα οι γονείς να πηγαίνουν τα παιδιά τους όλο και σε πιο μικρές ηλικίες στο θέατρο και να παρακολουθούν παραστάσεις με θέματα που στην πραγματικότητα δεν τα αφορούν. Οι παραστάσεις της θεατρικής ομάδας Μικρός Νότος απευθύνονται σε παιδιά από 3 ετών και είναι σχεδιασμένες για αυτές τις ηλικίες. Η Φλώρα Σπύρου, φιλόλογος και παιδαγωγός ειδικευμένη στο θέατρο στην εκπαίδευση, είναι αυτή που οργανώνει, σχεδιάζει και υλοποιεί τα διαδραστικά μας παιχνίδια τα οποία κατηγοριοποιούνται σε ηλικιακές ομάδες. Με την Φλώρα κάθε χρόνο συζητάμε μήνες πριν διαμορφωθεί το ρεπερτόριο της επόμενης χρονιάς για να μπορέσω να σχεδιάσω ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα με παραστάσεις που στα αλήθεια αφορούν στο ηλικιακό στάδιο ανάπτυξης στο οποίο θέλουμε να απευθυνθούμε. Η παιδαγωγική είναι μία επιστήμη που αληθινά μπορεί να δώσει πολλές λύσεις και απαντήσεις στο θέατρο για παιδιά. Οταν ένας γονέας με ρωτάει για το παιδί του που δεν έχει ακόμα συμπληρώσει τα τρία χρόνια του αν μπορεί να έρθει στο θέατρο πάντα απαντώ "εσείς ξέρετε καλύτερα".

Τι είδους διάδραση έχουν οι θεατρικές σας παραστάσεις με τα παιδιά;

Οι παραστάσεις μας είναι επί της ουσίας διαδραστικές. Η προσέγγιση στα διαδραστικά μέρη και η επικοινωνία με τα παιδιά στις παραστάσεις μας, στηρίζονται πάνω στις αρχές του Θεάτρου στην Εκπαίδευση (Drama in Education). Σκηνοθέτης, ειδικευμένοι παιδαγωγοί και ηθοποιοί συνεργάζονται στενά και πολύ καιρό για να υπάρξει αυτός ο "χώρος", η "ανάσα" ανάμεσα στο κείμενο και την ενεργή συμμετοχή του παιδιού. Στόχος μας είναι μέσα από τις ιστορίες και τα παραμύθια να αρχίσουν να γνωρίζουν τα παιδιά πρώτα τον εαυτό τους και μετά τον κόσμο γύρω τους και να βρουν το δικό τους χώρο και τη δική τους θέση σε όσα συμβαίνουν μέσα και έξω τους. Τα διαδραστικά μέρη και στις 5 παραστάσεις έχει σχεδιάσει, οργανώσει και διδάξει με μεγάλη ακρίβεια, η Φλώρα Σπύρου, φιλόλογος, εκπαιδευτικός θεάτρου προσχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης-ειδικευμένη στο Θέατρο στην Εκπαίδευση.

Κάνετε λόγο για πρωτότυπα μουσικά όργανα στην “ορχήστρα” σας. Ποια είναι αυτά;

Η ζωντανή μουσική και οι ήχοι που πλαισιώνουν τις παραστάσεις μας είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό που δίνει ιδιαίτερο χαρακτήρα στη δουλειά μας. Ο Πέτρος Δαμουλής, μουσικός, και μόνιμος συνεργάτης της θεατρικής ομάδας Μικρός Νότος, συμμετέχει ενεργά στις πρόβες, αποφασίζει τι "ήχο" θέλει να έχει κάθε φορά η παράσταση επομένως και ποια μουσικά όργανα θα χρησιμοποιηθούν και κάνει τον μουσικό σχεδιασμό μέσα στις πρόβες με πολύ μεράκι, εμμονή και αγάπη. Η μουσική πολλές φορές στηρίζεται σε παραδοσιακά ακούσματα, άλλες φορές είναι πιο σύγχρονη ή συνταιριάζει διαφορετικές ποιότητες. Η μουσική άλλοτε λειτουργεί συνοδευτικά, άλλοτε ανακουφιστικά, άλλοτε προωθεί τον μύθο ή περιγράφει τα συναισθήματα των ηρώων. Στις 6 παραστάσεις που εχει η ομάδα μας στο ενεργητικό της έχουμε παρουσιάσει περισσότερα από 40 μουσικά όργανα- λαούτο, ούτι, φλογέρα, μουσική κουρτίνα, κουίκα, πιανίκα, ακορντεόν, κιθάρα, μπαγλαμά, λαγούτο, τύμπανα, βροντή, καραμούζες, μουσικές γαβάθες, άρπα, γιουκαλίλι, καλίμπες, καζού, σφυρίχτρες, μεταλλόφωνα, μαράκες και πολλά άλλα, αλλά και αυτοσχέδια μουσικά όργανα, από την προσωπική συλλογή του Πέτρου για τις ανάγκες πάντα της κάθε παράστασης. Πολλές φορές μάλιστα οι ηθοποιοί διδάσκονται από τον Πέτρο να παίζουν ένα μουσικό όργανο για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις μουσικές ανάγκες των παραστάσεων! 

Πείτε μας λίγα λόγια για καθεμιά από της φετινές παραστάσεις.

Η νέα σεζόν μας βρίσκει με 5 παραστάσεις. Είναι παραστάσεις που έχουν αγαπηθεί όλα αυτά τα χρόνια και φέτος είναι η τελευταία χρονιά που οι μικροί μας φίλοι θα μπορούν να τις απολαύσουν καθώς του χρόνου έχουμε αποφασίσει να ανανεώσουμε όλο το ρεπερτόριό μας. Η επιτυχημένη μας παράσταση "Αισώπου... φίλοι" επιστρέφει αναλαμβάνοντας την παιδική σκηνή του φιλόξενου και ανακαινισμένου θεάτρου Σταθμός. Στην παράσταση αυτή 4 γνωστοί και αγαπημένοι μύθοι του Αισώπου ζωντανεύουν με ζωντανή μουσική και διαδραστικό παιχνίδι, ενώ τα παιδιά διασκεδάζουν με την καρδιά τους, αναγνωρίζοντας αλήθειες από τη δική τους καθημερινότητα. Στις 11 Νοεμβρίου έχουμε μία ακόμα πρεμιέρα, της μουσικοπαιδαγωγικής μας παράστασης "Γύρω γύρω μήνες" στο ΙΔΡΥΜΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ. Τα παιδιά συμμετέχουν σε μία διαδραστική παράσταση-γιορτή με σύγχρονο ρυθμό, αλλά με γνώση και εμπειρία από το χθες, με έθιμα, τραγούδια, παιχνίδια και παραδόσεις που κοντεύουμε να ξεχάσουμε. Οι παραστάσεις μας "Ο Κουκουμπλής"  (3 λαϊκά παραμύθια που μιλούν για αξίες πανανθρώπινες με τραγούδια παραδοσιακά και μουσικά όργανα της λαϊκής μας παράδοσης) και "Αισώπου κόμιξ!" ( 5 μύθοι του Αισώπου κλέβουν για 6η συνεχή χρονιά τις καρδιές μικρών και μεγάλων με ζωντανή μουσική, απρόβλεπτες μεταμορφώσεις και διαδραστικά παιχνίδια) επισκέπτονται καθημερινές σχολεία, μαζί με την νέα μας εκπαιδευτική δράση "Το πιο γλυκό ψωμί", όπου τα παιδιά ζυμώνουν το δικό τους ψωμί, ενώ παρακολουθούν τον κύκλο του ψωμιού μέσα από τα μάτια των ηρώων του παραμυθιού. Τα ίδια σηκώνονται μετά για να συμμετέχουν ενεργά στο θέρισμα, το αλώνισμα, το άλεσμα κλπ. Ολες οι παραστάσεις μας μπορούν να παιχτούν σε φεστιβάλ, Δήμους, Μουσεία, πλατείες και όπου υπάρχουν παιδιά!

Από πού προέρχεται το όνομα της ομάδας σας, Μικρός Νότος;

Η θεατρική ομάδα Μικρός Νότος ιδρύθηκε τον Αύγουστο του 2012. Ο σκηνοθέτης Τάσος Ράτζος είχε δημιουργήσει λίγους μήνες πριν μία ομάδα στη Θεσσαλονίκη που υλοποιούσαν παραστάσεις για παιδιά. Αγκάλιασα αυτή την ιδεά με πολλή αγάπη και πάθος, καθώς βασιζόταν σε μια κοινή ανάγκη μας -ως καλλιτέχνες και ως νέοι γονείς- να προσφέρουμε σε όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά μία ολοκληρωμένη θεατρική εμπειρία βασισμένη στις αρχές του θεάτρου στην Εκπαίδευση με κέντρο το παιδί. Αναζητούσαμε ένα όνομα που θα μπορούσε να ενώνει τις 2 θεατρικές ομάδες μας, που θα σηματοδοτεί την γεωγραφική μας τοποθεσία και που θα χει και μία ατμόσφαιρα "για παιδιά".  Πέρασαν πολλές ιδέες από το μυαλό μας! Και οι δύο ήμασταν ευτυχισμένοι όταν σκεφτήκαμε τον "Μικρό Βορρά" και τον "Μικρό Νότο". Δύο χρόνια αργότερα, ο Γιάννης Κουρούδης, επικεφαλής του πολυβραβευμένου γραφιστικού γραφείου k2design, μας χάρισε το λογότυπο του Μικρού Νότου και του Μικρού Βορρά, δυο παχουλές πυξίδες, που η κάθε μία δείχνει προς το αντίστοιχο σημείο του ορίζοντα, Νότο και Βορρά σε χρωματισμούς του "κρύου" και του "ζεστού"!

Έχετε κάνει σπουδές στην ψυχολογία, τη Δραματική Σχολή, τη σκηνοθεσία θεάτρου και το θέατρο στην εκπαίδευση. Τι σας οδήγησε εκεί;

Από πολύ μικρή ήξερα ότι θέλω να γίνω ηθοποιός. Οι σπουδές μου στη Φιλοσοφική, στο τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής Ψυχολογίας με κατεύθυνση την Ψυχολογία, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ήταν το πρώτο μου πτυχίο, ενώ παράλληλα παρακολουθούσα και τη Δραματική Σχολή Αθηνών του Γιώργου Θεοδοσιάδη. Μου ήταν πολύ καθαρό ότι ένας νέος ηθοποιός για να μπορέσει να προσεγγίσει έναν ρόλο, αφού δεν διαθέτει ακόμα την εμπειρία στην οποία θα μπορούσε να βασιστεί η μελέτη του, θα πρέπει να ανακαλύψει μόνος του νέα εργαλεία προσέγγισης ενός ρόλου. Ενα από αυτά τα εργαλεία που με βοήθησαν τελικά και μέσα από τα διαβάσματά μου να δημιουργήσω με τα χρόνια σιγά σιγά έναν προσωπικό τρόπο δουλειάς και μελέτης ενός κειμένου ήταν και η Ψυχολογία. Ολοκληρώνοντας τις σπουδές μου στην Αθήνα και από τις δύο σχολές και μαγεμένη από το Λονδίνο και την καλλιτεχνική ατμόσφαιρα αυτής της παγκόσμιας πρωτεύουσας του θεάτρου, έδωσα εξετάσεις και μπήκα στο μεταπτυχιακό τμήμα της RADA με κατεύθυνση τη σκηνοθεσία. Τα τέσσερα χρόνια που έζησα εκεί σπουδάζοντας, βλέποντας θέατρο, εκθέσεις, δουλεύοντας και γνωρίζοντας ανθρώπους από όλα τα μήκη και πλάτη της γης, ήταν για μένα το μεγαλύτερο σχολείο ζωής. Το θέατρο στην εκπαίδευση ήρθε σαν ένα ακόμα μεγάλο δώρο στη ζωή μου, τον Σεπτέμβριο του 2012, όταν κυριολεκτικά αναγκάστηκα από τον Τάσο (Ράτζο) να αναλάβω τα διαδραστικά μέρη της πρώτης παράστασης του Μικρού Νότου, της Μυλωνούς. Ενιωθα τόσο ανίκανη και τόσο ανεκπαίδευτη για κάτι που καταλάβαινα ότι κρύβει μέσα του κάτι πολύ σπουδαίο! Τον Οκτώβριο του 2012 ξεκίνησα το διετές σεμινάριο ενηλίκων στο Εργαστήρι της Ξένιας Καλογεροπούλου, όπου γνωρίζοντας το Εκπαιδευτικό Δράμα και τον δάσκαλο Chris Cooper πραγματικά άλλαξε η ζωή μου. Άνοιξε ένα νέο παράθυρο εντός μου και με συνέδεσε πιστεύω για πάντα με την ουσία του θεάτρου αλλά και με τα παιδιά.

Γιατί προτιμάτε την αναφορά σε παραδοσιακά παραμύθια και μύθους;

Πράγματι τα θέματα των παραστάσεων της θεατρικής ομάδας Μικρός Νότος αντλούνται από την ελληνική λαϊκή παράδοση. Παραμύθια που μιλούν για την αγάπη, τη διαφορετικότητα, τη φιλία, τον φόβο, την απώλεια, τις αληθινές αξίες της ζωής, τη βία... Επίκαιρα όσο ποτέ, κλασικά στο πέρασμα των χρόνων και λόγω θεματολογίας, αλλά και λόγω ουσίας! Με γλώσσα μεστή, νοήματα καθαρά και ωραίο λόγο! Η Ελλάδα που οι παλαιότεροι έζησαν και αναπολούν, οι νέοι θυμούνται και αναζητούν και οι μικροί μαθαίνουν... ένας υπέροχος τρόπος για να συνδεθούμε όλοι με τις ρίζες μας! Και αυτή είναι και η πρότασή μας σήμερα, στην εποχή της ταχύτητας, να χαμηλώσουμε λίγο τις στροφές, να αφουγκραστουμε τις αληθινές ανάγκες των παιδιών, να ακούσουμε παραμύθια του παπού και της γιαγιάς, με όλη τη σοφία, τον πλούτο των νοημάτων και της έκφρασης καθώς και την καθαρότητα του λόγου και των χαρακτήρων. Παραμύθια που σε "αρπάζουν", σε γειώνουν και  σε ενώνουν με το κέντρο σου. Αυτό νιώθω εγώ τουλάχιστον διαβάζοντας κάθε φορά ένα ελληνικό λαϊκό παραμύθι. Από την ανταπόκριση μικρών και μεγάλων συνειδητοποιούμε κάθε φορά πόσο όλοι μας έχουμε ανάγκη από αυτή την ουσιαστική πολιτισμική σύνδεση με τις ρίζες μας.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας μύθος του Αισώπου και γιατί;

Ο «πατέρας» του αρχαίου μύθου, ο οραματιστής αυτός της λεγόμενης «διδακτικής μυθολογίας», διατύπωνε με σατιρικό ύφος τους συμβολικούς μύθους του. Τα ανθρωπόμορφα ζώα του-με χαρακτηριστικά από την ανθρώπινη φύση- μεγαλώνουν γενιές και γενιές παιδιών στα μήκη και τα πλάτη του κόσμου, με τα μικρά αφηγήματά του, διατυπωμένα με λιτή συντομία. Οι μύθοι του διακρίνονται για τον ηθικοδιδακτικό τους ρόλο. Μύθοι με οξυμένη κοινωνική ματιά, όπου τα παιδιά ανακαλύπτουν έναν κόσμο ακέραιο, καθαρό, δίκαιο, που τείνει να ξεχαστεί. Στην παράστασή μας "Αισώπου... φίλοι" επιλέξαμε μύθους με κέντρο τη φιλία. Το Λιοντάρι και το Ποντίκι, Ο Ψεύτης Βοσκός, Η Αλεπού και τα Σταφύλια, Οι δυο Φίλοι και η Αρκούδα είναι μύθοι επίκαιροι, που έχουν τη δύναμη να διαμορφώνουν πολίτες μίας σύγχρονης κοινωνίας. Πόσες φορές δεν έχουμε επικαλεστεί ή δεν έχουμε χρησιμοποιήσει στο λόγο ή στη σκέψη μας έναν από τους 400 μύθους του; Αγαπώ ιδιαίτερα τον μύθο "οι δύο φίλοι και η αρκούδα" ίσως γιατί έχω βρεθεί πολλές φορές "κάτω από το δέντρο" με τον "φίλο" να μου δίνει συμβουλές με ασφάλεια από ψηλά.