Συνέντευξη
Παύλος Παυλίδης: Ο έρωτας μας κάνει πιο όμορφους. Πιο ριψοκίνδυνους. Παύουμε να τρέχουμε με τον ρυθμό που μας επιβάλλεται. Ανασαίνουμε αλλιώς.
Ο σκηνοθέτης Παύλος Παυλίδης μίλησε στο unstage για την μεγάλη επιτυχία της παράσταση, την απώλεια, το έρωτα και τη φαντασία που μας είναι απαραίτητα στην τέχνη και τη ζωή.
Η παράσταση συνεχίζεται για 3η συνεχή χρονιά. Περιμένατε αυτή την επιτυχία;
Για να είμαι ειλικρινής, πίστευα ότι κανένας δεν θα καταλάβαινε αυτό που είχα στο νου μου, αλλά όσο το σκέφτομαι, είναι μια παράσταση που απευθύνεται στο θυμικό των ανθρώπων κι αυτό απ' ότι φαίνεται είναι αδιαπραγμάτευτα κοινό μέσα στο dna όσων έχουν ζήσει σ' αυτόν τον τόπο. Είμαι πολύ χαρούμενος που τόσοι άνθρωποι από τόσο διαφορετικό υπόβαθρο, βρίσκουν στοιχεία που τους αφορούν στην παράστασή μας!
Πώς έγινε η επιλογή του συγκεκριμένου έργου και από που εμπνευστήκατε για το ανέβασμά του;
Ο φίλος μας και μέλος της ομάδας Σφυρής Γιωργής, μας το πρότεινε πριν περίπου τρία χρόνια και από τότε η φαντασία μου διεγείρεται συνεχώς με τις αφορμές που δίνει αυτό το έργο για να μιλήσω μέσω της φαντασίας και των αισθήσεων, κι όχι των συναισθημάτων, για τον θάνατο, για το πώς μια οικογένεια διαχειρίζεται κάτι τόσο τεράστιο. Εκεί εστιάζω και από εκεί εμπνεομαι για το συγκεκριμένο έργο. Ανθρώπινες στιγμές απόλυτης ενσυναίσθησης,αγάπης και θάρρους που ξυπνάνε τόσο έντονα τις στιγμές που είμαστε απόλυτα αδύναμοι απέναντι στον θάνατο.
Ενώ η παράσταση μιλάει για το θάνατο και παρουσιάζει έναν αποχαιρετισμό ο τρόπος που παρουσιάζεται θυμίζει γιορτή. Η μουσική και η κίνηση δημιουργούν ανάμικτα συναισθήματα στον θεατή. Αυτό είχατε στο μυαλό σας;
Απολύτως. Χρειάζεται πολύ θάρρος για να αντιμετωπίσεις την απώλεια. Η ίδια η τέχνη είτε με την μορφή της μουσικής, είτε με της ποίησης, είτε με του χορού και του θεάτρου, επειδή η λειτουργία της είναι συμπυκνωμένη μ' έναν τρόπο που τοποθετεί τον θεατή σε μια θέση σιωπής και ησυχίας, εμπνέει μια δύναμη που ξεχνάμε ότι έχουμε οι άνθρωποι. Δεν έχει πρόσημο αυτή η δύναμη. Δεν ορίζεται με συναισθήματα. Είναι ακριβώς αυτό που λέτε ανάμικτη. Είναι όμως γεμάτη. Γεμάτη με αναμνήσεις. Εξάλλου, δεν είμαστε οι πρώτοι που κάνουμε κάτι τέτοιο. Αυτού του είδους οι αποχαιρετισμοί, με την μορφή των τελετών, εφαρμόζονται ακόμα και σήμερα σε πολλά σημεία του πλανήτη μας, και εμπεριέχουν και χαρά και θλίψη. Είναι γιορτές για την ζωή αυτών των ανθρώπων μαζί με ένα βαθιά συγκινητικό γράμμα αποχωρισμού από αυτούς που μένουν πίσω.
Στην παράσταση η πραγματικότητα μπλέκεται με τη φαντασία με έναν πολύ ιδιάιτερο και ευφάνταστο τρόπο, πόσο δύσκολο ήταν να το πετύχετε;
Σε μια πρόβα που κάναμε κοντά δύο μήνες πριν ανέβει η παράσταση, πήγαμε έναν περίπατο στον λόφο του Στρέφη. Εκεί καταλήξαμε στην παιδική χαρά και ειδικότερα, στην τραμπάλα αυτής της παιδικής χαράς όπου οι ηθοποιοί προσπάθησαν να ανέβουν όλοι ταυτόχρονα. Αυτό οδήγησε στην απόφαση όλη η παράσταση να παίζεται πάνω στην τραμπάλα. Αυτή η ανάγκη για ισορροπία, πέρα απ' την πρακτική της δυσκολία που είναι τεράστια, υπήρχε συνεχώς εκεί για να μας υπενθυμίζει την ανάγκη να συμβεί αυτό ακριβώς που περιγράφεται. Εκ πρώτης όψεως, το κείμενο από μόνο του μαζι με την συνθήκη που το συνοδεύει, είναι βαρύ και ασήκωτο. Από την άλλη εμείς ως καλλιτέχνες είχαμε το χρέος να το ανυψώσουμε μέσω της φαντασίας μας. Έχουμε αυτό το χρέος απέναντι και στους ανθρώπους που έρχονται να μας δουν και αντιμετωπίζουν σε καθημερινή βάση το δικό τους πένθος.
Σπουδαία θέση στην παράσταση έχει ο έρωτας. Ποια η σπουδαιότητά του στις ζωές μας;
Ο λόγος για να ζεις. Είναι, για μένα, η απόλυτη μορφή σύνδεσης μεταξύ των ανθρώπων. Ο έρωτας μας κάνει πιο όμορφους. Πιο ριψοκίνδυνους. Παύουμε να τρέχουμε με τον ρυθμό που μας επιβάλλεται. Ανασαίνουμε αλλιώς. Δημιουργούμε τον χρόνο όπως φυσικά τον αισθανόμαστε. Στον έρωτα, είμαστε μόνιμα σε μια αναζήτηση, σε μια ερώτηση, κι ας είναι αναπάντητη. Αυτό μας κάνει ζωντανούς. Αν είμασταν όλοι περισσότερο ερωτευμένοι, αν κάναμε περισσότερο έρωτα, θα φτιάχναμε έναν πιο όμορφο κόσμο.
Ποιο ρόλο θα έπρεπε να παίζει η φαντασία στη ζωή μας και στο πώς βιώνουμε την πραγματικότητα;
Δεν μπορώ να απαντήσω για το τι πρέπει. Μπορώ να απαντήσω για μένα. Η φαντασία είναι ένας δρόμος για την δημιουργία σ' ένα πνευματικό επίπεδο κι αυτό είναι για μένα το ύψιστο επίπεδο δημιουργίας. Ο Οβίδιος λέει στις Μεταμορφώσεις του, ότι "στον άνθρωπο χαρίστηκε, είτε από Θεό είτε από την ίδια τη φύση, δεν έχει σημασία, να έχει ψηλά το πρόσωπο, τον ουρανό να βλεπει, κι ορθή την όψη να την σηκώνει στα άστρα". Αυτό για μένα ορίζει μεταφορικά έναν λόγο για τη ζωή που σχετίζεται με την φαντασία μας. Οφείλουμε, αλλά έχουμε και την δυνατότητα, να εξελιχθουμε πνευματικά μέσω αυτής. Είναι η ισχυρότερη δύναμη που μας κρατάει σκεπτόμενα δίποδα.
Αντιδράσεις και σχόλια θεατών; Κάτι που σας συγκίνησε;
Αυτό που με συγκινεί ιδιαίτερα, δεν είναι μια συγκεκριμένη αντίδραση αλλά το γεγονός ότι ενώ είμαστε "μικροί" και κομμάτι αυτού του θεατρικού κόσμου που θεωρείται νεανικό, κάτι που δεν καταλαβαίνω για να είμαι ειλικρινής, μέσω αυτής της παράστασης, έρχονται πλέον άνθρωποι όλων των ηλικιών. Χαίρομαι, γιατί δημιουργήθηκε μια παράσταση που απευθύνεται όντως, κατ' εμέ, σε όλους.
Καλλιτέχνες που θαυμάζετε ή που θα θέλατε να δουλέψετε μαζί τους;
Ο μέγιστος καλλιτέχνης για μένα στην Ελλάδα είναι ο Δημήτρης Παπαϊωάννου. Σε όλα τα επίπεδα. Από κει και πέρα, θα ήθελα πάρα πολύ να συνεργαστώ με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό και τον Νίκο Καραθάνο. Στις παραστάσεις τους, δημιουργείται πάντα ένας κόσμος στον οποίο θέλω να μπω. Πέρα απ' αυτούς όμως, είμαι μικρός ακόμα, θέλω πραγματικά να δοκιμάσω πάρα πολλά πράγματα. Υπάρχουν πολλοί καλλιτέχνες, απ' τους οποίους είμαι σίγουρος ότι έχω πάρα πολλά να μάθω.
Η ομάδα σας C for circus κλείνει ήδη 10 χρόνια. Πώς νιώθετε γι'αυτό, είστε ανοιχτοί σε νέα μέλη; Σχέδια για το μέλλον;
Να σου πω την αλήθεια, δουλεύουμε πολύ σκληρά, που ξεχνάμε να υπενθυμίσουμε στους εαυτούς μας από πού ξεκινήσαμε. Από εκεί και πέρα, είμαστε τόσο πολλοί ήδη που πραγματικά δεν υπάρχει η ανάγκη να γίνουμε περισσότεροι. Σαφώς και υπάρχουν άνθρωποι που συνεργαζόμαστε πολλά χρόνια τώρα και είναι σαν να είναι στην ομάδα, αλλά πρακτικά δεν υπάρχει λόγος νομίζω. Πέρα απ' το "δαχτυλίδι της μάνας", παίζουμε ταυτόχρονα στο θέατρο Τζένη Καρέζη την παιδική παράσταση " Ως την άκρη του κόσμου" της Μαρίας Παπαγιάννη σε μουσική του Θάνου Μικρούτσικου, ενώ μετά το Πάσχα πάλι με την ομάδα, ανεβαζουμε στο εθνικό θέατρο, την παράσταση "love and information" της Caryl Churchill.