Συνέντευξη

Αλεξάνδρα Αϊδίνη: Οι Λευκές νύχτες ειναι ένα ακίνητο road-trip ενηλικίωσης.

9 Μαρτίου 2023  |  από Γιάννης Βανταράκης
Αλεξάνδρα Αϊδίνη: Οι Λευκές νύχτες ειναι ένα ακίνητο road-trip ενηλικίωσης.

Η γνωριμία μου με την Αλεξάνδρα Αϊδίνη ξεκίνησε όταν εκείνη υποδυόταν την Μαρίνα στην "Μεγάλη Χίμαιρα" του Μ.Καραγάτση σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου. Από τότε σχεδόν κάθε χρόνο συναντιόμαστε για να μιλήσουμε για τα θεατρικά δρώμενα της. Αυτή τη φορά συναντηθήκαμε στο Κουκάκι με αφορμή τις "Λευκές νύχτες" του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Μου εκμυστηρεύτηκε πως πρόκειται για ένα κείμενο που επέστρεφε ανά τακτά χρονικά διαστήματα στο μυαλό της και του Κωνσταντίνου Ασπιώτη, μου σύστησε την Νάστιενκα την ηρωίδα που ερμηνεύει, συγχρόνως μου μίλησε για το πώς ο Ντοστογιέφσκι καταφέρνει μέσα από ανθρώπινους χαρακτήρες και στιγμές να αναδεικνύει βιβλικά θέματα.

 

2ος χρόνος που ανεβαίνουν οι "Λευκές νύχτες" του Ντοστογιέφσκι. Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στο να επιστρέψετε σ' αυτές;

Πρόκειται για μία παράσταση που επιστρέφει στη ζωή μας ανά τακτικά χρονικά διαστήματα. Την είχαμε δουλέψει με τον Κωνσταντίνο στα πρώτα μας βήματα ως ηθοποιοί και είχαμε παίξει σε άλλη σκηνοθεσία στο Θέατρο Αλκμήνη πριν περίπου δέκα χρόνια. Το εξαίσιο αυτό κείμενο  εντυπώθηκε  μέσα μας . Αυτή η ιστορία που μέσα στην γλύκα της και το χιούμορ είχε ένα τρομερό βάθος και ένα αντίκτυπο στο σήμερα πολύ ζωντανό. Όταν λοιπόν  βρεθήκαμε μέσα στην αδιανόητη κατάσταση της πανδημίας , απομονωμένοι, όπως όλος ο κόσμος , έγκλειστοι στο  δικό του σύμπαν ο καθένας , βυθισμένοι στον φόβο και στην ανασφάλεια, μέσα σε  μια διαδικασία  επαναπροσδιορισμού ουσιαστικών θεμάτων δειλά-δειλά ονειρευτήκαμε τις "Λευκές νύχτες" και οραματιστήκαμε την επιστροφή στην «κανονικότητα» μέσα από αυτό το κείμενο. Χρειαζόμασταν  εκείνη την εποχή επείγοντος  να έρθουμε ξανά σε επαφή με την συνάντηση αυτών των δύο χαρακτήρων όπως μοναδικά την εξιστορεί ο Ντοστογιέφσκι και με μια θεματική που στα νεανικά μας χρόνια,  είχε ζεστάνει την καρδιά μιας που ο πυρήνας της ιστορίας μιλά για την εγγύτητα, την ψυχική συνδιαλλαγή , και για το πόσο αυτό μπορεί ουσιαστικά να αφυπνίσει, να απελευθερώσει, ακόμα  και να ανατρέψει ολόκληρη την ύπαρξη ενός ανθρώπου. Ο Κωνσταντίνος Άπιωτης δούλεψε εκ νέου  με προσοχή στην  λεπτομέρεια  την θεατρική απόδοση της νουβέλας και ανέλαβε την σκηνοθεσία χαρίζοντας μας μια παράσταση που αγαπήσαμε ξανά , έτυχε θερμής αποδοχής από το κοινό και ως εκ τούτου επαναλαμβάνουμε φέτος για δεύτερη σεζόν .

 

 

Μίλησε μου για την Νάστεινκα την οποία υποδύεσαι.

Όλοι οι ήρωες του Ντοστογιέφσκι είναι τρομερά «χειροπιαστοί» και ανθρώπινοι .. Δεν είναι σύμβολα,  παρ' όλα αυτά φέρουν όλο το  ειδικό βάρος της υπαρξιακής αγωνιάς ,της διαχρονικών μεγάλων θεμάτων που κινούν τις βασικές συγκρούσεις και αναζητήσεις της ανθρώπινης φύσης .

Η Νάστιενκα είναι ένα κορίτσι το οποίο μεγαλώνει με την υπερπροστατευτική τυφλή γιαγιά της και τα βράδια το σκάει για να συναντήσει τον επικείμενο έρωτα της. Τον νεαρό πρώην νοικάρη  της σοφίτας του σπιτιού όπου μένει με την γιαγιάς της που , όντας φτωχός,  έχει φύγει στην Μόσχα  εδώ και ένα χρόνο για να βγάλει τα χρήματα που θα τον κάνουν άξιο μνηστήρα της .Στο ραντεβού στην συγκεκριμένη  προκυμαία του ποταμού Νέβα , στην Αγ.Πετρούπολη ,μια λευκή νύχτα του καλοκαιριού  εκείνος  δεν θα εμφανιστεί ποτέ . Αντ’ αυτού, η Νάστιενκα  θα βρει στο διάβα της έναν  άγνωστο  ευτράπελο τύπο.  Εναν  άνθρωπο, που επιζεί σ'ένα μυστήριο περιθώριο εκτός του πλαισίου , ταγμένος στην δική του αντισυμβατική φανταστική νόρμα, και λειτουργεί ως δέκτης ιστοριών και πομπός ονείρων, του οποίου το όνομα πότε δεν θα μάθουμε και πάντα θα αναφέρεται ως  ο Ονειροπόλος. Μέσα από την γνωριμία με αυτόν τον απόλυτα μοναχικό αλλά και  εντελώς  θετικό χαρακτήρα ,που έρχεται για να την συντρέξει, να την ενστερνιστεί  , να την συντροφεύσει , η Νάστιενκα θα εμπλακεί σε εντελώς καινούργιες συναισθηματικές διαδρομές ,θα έρθει αντιμέτωπη  με πτυχές του εαυτού της που ως τότε τις ήταν άγνωστες ,θα αφήσει πίσω το αθώο και απροστάτευτο κορίτσι που ήταν και θα έρθει σε επαφή με την γυναίκα που μέσα της παλεύει να επιβιώσει να διεκδικήσει την ελευθερία της μέσα από τον έρωτα και να απαγκιστρωθεί από τα δεσμά της.     

Αναπτύσσεται λοιπόν  κατά την διάρκεια αυτής της νύχτας, και των τριών υπολοίπων που θα ακολουθήσουν, μία φιλία όπου αυτοί οι δύο μοναχικοί άνθρωποι , ξαφνικά , θα μοιραστούν τα πιο μύχια  σημεία τους, θα συνυπάρξουν ως οι αληθινοί εαυτοί τους , θα αλληλοπαρηγοριθούν  και  ασχέτως από την κατάληξη θα έχουν δοκιμάσει αμφότεροι την γεύση της απόλυτης ευτυχίας που επιφέρει η ουσιαστική ανθρώπινη  επικοινωνία  ,έστω και αν αυτή χωρά σε μόλις λίγες στιγμές,

 

Θα την παρομοίαζες ως μία ιστορία ενηλικίωσης των δύο ηρώων;

Ναι ακριβώς έτσι θα την περιέγραφα  είναι αν κάποιος με ρωτούσε πώς θα τη χαρακτήριζα εν συντομία. Την δική μας παράσταση θα την παρομοίαζα επίσης  μ'ένα ακίνητο road-trip.Σαν να  συνταξιδεύουν ο Ονειροπόλος και η Νάστιενκα,  χωρίς να κουνιούνται μέσα στην αναζήτηση του τί είναι οι άνθρωποι, τί είναι η αγάπη, τί είναι η αλήθεια . Σαν μέσα στο Μαζί  να ορίζουν την ίδια στιγμή τα όρια τους , τα όνειρα και τα πιστεύω τους .Ο Ονειροπόλος μας  παραπέμπει σε μια αίσθηση απόλυτης ίσως και καταστροφικής αυτοθυσίας , η Νάστιενκα πάλι  σε μια αναμέτρηση με την επιβίωση την απελευθέρωση. Κανένας από τους δύο δεν θα είναι ίδιος όταν μετά τις Νύχτες τους θα έρθει το Πρωί.

 

Πες μου λίγα λόγια γι' αυτόν τον κόσμο που πλάθει ο Ντοστογιέφσκι στην νουβέλα του.

Το ότι επιλέγει να τοποθετήσει την δράση της ιστορίας αυτής, στην περίοδο των Λευκών Νυχτών προφανώς καθόλου τυχαίο δεν είναι. Σαφώς αυτές οι βορεινές νύχτες του καλοκαιριού όπου σχεδόν ποτέ δεν σκοτεινιάζει , και παρατείνεται το ανοιχτό γαλάζιο απογευματινό φως ως τα μεσάνυχτα,  φτιάχνουν μια  ιδανικά μυστηριώδη ατμόσφαιρα για την συνάντηση αυτών τον δύο αλλόκοτων χαρακτήρων που νυχτοπερπατούν στο φως. Πέραν τούτου ο συμβολισμός τους λειτουργεί και  καθοριστικά ως προς τις ποιότητες και τις παράδοξες  δυναμικές που αναπτύσσονται στην σχέση τους. Ναι μεν εμπιστεύονται ο ένας στον άλλον τα σκοτάδια τους,  αλλά αυτό ανοίγει μέσα τους ένα παράθυρο στο φώς μόνο και μόνο επειδή αποκτάνε επιτέλους έναν συνομιλητή, απολαμβάνουν πρώτη φορά το άγγιγμα ενός  παρήγορου βλέμματος . Επιπλέον ενώ το τέλος της γνωριμίας αυτής  φέρει μια μελαγχολική, μουντή αίσθηση, η όλη της πορεία ως εκεί διακατέχετε από  άπλετο χιούμορ , από μια γλυκιά  αθωότητα και μια παιγνιώδη διάθεση που τρυφερά χαϊδεύει όλους όσους γίνονται μάρτυρες αυτής της ιστορίας.  

            

Θα τον χαρακτήριζες ως έναν "μετρ" της ανθρώπινης ψυχοσύνθεσης τον Ντοστογιέφσκι;

Νομίζω ότι όπως όλοι οι μεγάλοι συγγραφείς ο Ντιοστογιέφσκι  γραφεί μέσα από μια μεγάλη ανάγκη ελευθερίας και ζωτικότητας. Εισπνέει αυτό που τόσο λεπτά ,χειρουργικά συλλαμβάνει  εκπνέει με αυτό που τόσο σφόδρα δυναμικά εκφράζει ή υπονοεί στα γραπτά του. ”Τώρα που σας βρήκα πρέπει να ξεχυθεί από μέσα μου ένα ποτάμι από λέξεις , αλλιώς θα πνιγώ” λέει στην Νάστιενκα ο Ονειροπόλος μας. Και στην  νουβέλα, μέσα από αυτήν την φράση ,αισθάνομαι ότι μιλά ο ίδιος ο νέος συγγραφέας  στους αναγνώστες του. Η έντονη  ευαισθησία του, αποβαίνει, μέσα από τον λόγο το μοιραίαχαρισματική. Η διαρκής ανησυχία του  είναι πανανθρώπινη. Ο προβληματισμός του μένει απόλυτα διαχρονικός . Δεν προσπαθεί να φτιάξει  κάποιο ύφος ή να υπηρετήσει  κάποια σχολή ή ρεύμα, αντιθέτως ακλουθώντας το ένστικτο του σκάβει όλο και πιο βαθιά για να βρει απαντήσεις στα καίρια θέματα της ύπαρξης, σαν αυτές να είναι χρυσός. Η κληρονομία που μας αφήνει είναι αμύθητης αξίας , γιατί μέσα σε αυτήν την αγωνιώδη αναζήτηση του, όλοι μπορούμε να βρούμε κομμάτια του εαυτού μας ,να ξορκίσουμε τους φόβους μας και να λυτρωθούμε .