Συνέντευξη
Ανθή Ευστρατιάδου: Πάνω στο σώμα της Ιφιγένειας καθρεφτίζεται όλη η βία και η εξουσιομανία του ανθρώπου.
Η παράσταση θα παιχτεί στις 5 και 6 Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών.
Λίγες ημέρες πριν η Ανθή Ευστρατιάδου ερμηνεύσει τον ρόλο της Ιφιγένειας στην κατά Τιμοφέι Κουλιάμπιν "Ιφιγένεια εν Αυλίδι" την συνάντησα και μίλησα μαζί της γι' αυτή την νέα εμπειρία, την συνεργασία δώρο με τον Ρώσσο σκηνοθέτη,αλλά και την επικαιρότητα που κρύβεται πίσω από την ίδια την τραγωδία αλλά και τους ήρωες που την περικλείουν.
Θα ήθελες να μου πεις σε τι κατάσταση σε πετυχαίνω;
Έχουμε ξεκινήσει πρόβες σε ανοιχτό χώρο συγκεκριμένα σ' ένα σχολείο στην Παλλήνη οπότε κάπως αυτά που δοκιμάζαμε σε κλειστό χώρο τώρα τα βλέπουμε σ' έναν ανοιχτό. Είμαστε λίγες μέρες πριν να πάμε στην Επίδαυρο, το κλίμα είναι ευχάριστο και καθόλου πιεστικό και προσπαθούμε να κάνουμε όση περισσότερη δουλειά μπορούμε.
Μίλησε μου για την συνεργασία σου με τον Τιμοφέι Κουλιάμπιν.
Είναι μία συνεργασία δώρο για εμένα. Το έχω πει πολλές φορές ότι ο Τιμοφέι είναι ένας υπέροχος άνθρωπος και ένας συνεργάτης σπάνιος γιατί ο τρόπος που δουλεύει είναι πολύ βαθύς και ουσιαστικός χωρίς να καταβάλλεται ποτέ από άγχος και άρα να γίνεται με άμεσο ή έμμεσο τρόπο επιθετικός προς τους συνεργάτες. Αυτό δημιουργεί ένα πολύ ωραίο κλίμα και δημιουργικό που μας κάνει όλους να γινόμαστε πιο εύκολα ομάδα.
Ποια είναι η Ιφιγένεια που θέλει να παρουσιάσει ο σκηνοθέτης;
Ο Τιμοφέι κάπως εστιάζει επειδή έχουν αφαιρεθεί τα μυθολογικά στοιχεία και ο Χορός που υπήρχε στο πρωτότυπο κείμενο προσπαθεί να δημιουργήσει ένα πιεστικό σύστημα από το οποίο οι ήρωες δεν μπορούν να δραπετεύσουν. Είναι όλοι εγκλωβισμένοι. Μ' αυτό το τρόπο θέλει να μιλήσει για το αναπόφευκτο του πολέμου και το πώς στην σύγχρονη εποχή κατασκευάζονται προφάσεις για να ξεκινήσει ένας. Προφανώς τον έχει επηρεάσει και θέλει να μιλήσει για τους σύγχρονους πολέμους που ζούμε αυτή την εποχή.
Θα ήθελες να μου μιλήσεις για την Ιφιγένεια που ερμήνευσες την προηγούμενη φορά και τις διαφορές που εντοπίζεις;
Ήταν μία διαφορετική προσέγγιση γιατί στην προηγούμενη παράσταση ήταν ολόκληρο το κείμενο χωρίς να έχει κοπεί κάτι και ήταν μία διαφορετική οπτική. Επίσης διαφέρουν οι συνθήκες όπως και οι σκηνοθέτες έτσι αναπόφευκτα διαφέρει και η διεργασία πάνω στον συγκεκριμένο ρόλο. Την προηγούμενη φορά ήταν ένας μεγαλύτερος θίασος ενώ τώρα είναι μικρότερος και έχουμε εστιάσει περισσότερο στο τί συμβαίνει ανάμεσα στα πρόσωπα, στο τί είναι αυτό που τους πιέζει, σε τί αντιδρούνε, από πού δεν μπορούνε να ξεφύγουνε. Είναι μία εντελώς διαφορετική προσέγγιση του έργου αλλά και της παράστασης.
Ενώ δεν βλέπουμε κάποια μάχη ή κάτι παρεμφερές η περιρρέουσα ατμόσφαιρα προδιαθέτει για κάτι τέτοιο;
Σ' αυτή την παράσταση είναι αυτό που προείπα. Έχει αποφασιστεί ένας πόλεμος και υπάρχει όπως και στο κείμενο μία αναμονή και μία πίεση να ξεκινήσει. Στο πρωτότυπο κείμενο αυτό έρχεται από τα μυθολογικά στοιχεία όπου η Άρτεμις απαιτεί να γίνει μία θυσία για να φυσήξει ούριος άνεμος και να ξεκινήσει η εκστρατεία.. στην δική μας παράσταση δεν είναι αυτό το κυρίαρχο. Το κυρίαρχο είναι μία πολιτική- στρατιωτική ηγεσία η οποία πιέζει και όλα αυτά τα νήματα που συνδέουν τα πρόσωπα εγκλωβίζοντας τα σ' ένα σύστημα στο οποίο δεν μπορούν να πάνε κόντρα.
Ανάμεσα στην θυσία υπάρχει και το κομμάτι της οικογενειακής προδοσίας;
Ναι φυσικά και υπάρχει γιατί η θυσία είναι μία βαριά λέξη και έννοια. Γι' αυτό το νεαρό κορίτσι την Ιφιγένεια καταλύεται το σύμπαν, πράγμα που σημαίνει ότι βλέπει τους γονείς της με διαφορετική οπτική και άρα ολόκληρο τον κόσμο. Το πρώτο πράγμα όμως που έρχεται αντιμέτωπη είναι με τον ίδιο της τον πατέρα. Στην δική μας παράσταση με κάποιο τρόπο και με την μητέρα της. Έτσι μένει απροστάτευτη και μόνη.
Η Ιφιγένεια είναι ένα κλείσιμο του ματιού στο παράλογο του πολέμου;
Οπωσδήποτε. Είναι ένα σώμα πάνω στο οποίο καθρεφτίζεται όλη η βία και η εξουσιομανία. Φτάνει μ' αυτό το τρόπο να αναγνωρίζει πώς ο κόσμος λειτουργεί και άρα να καταλαβαίνει όλα τα ψέμματα γύρω της και να αισθάνεται μόνη και αβοήθητη.
Το πολιτικό στοιχείο εμπεριέχεται στην παράσταση;
Ναι δεν είναι μία παράσταση που θα έρθει και δει κάποιος ξεκάθαρα ένα βίντεο πολεμικής των τελευταίων χρόνων, αλλά αυτός είναι ο λόγος που γίνεται η παράσταση για να μιλήσουμε για το συγκεκριμένο ζήτημα.
Κάθε "νέα" εποχή επιτάσσει πάντα νέα αθώα θύματα;
Ναι με διαφορετικούς τρόπους πάντα. Αυτό νομίζω ότι συμβαίνει και αυτό ήθελε να δείξει ο Τιμοφέι. Ότι για να επηρεαστεί το λαϊκό αίσθημα και να υποστηρίξει έναν πόλεμο κάθε φορά πάντα υπάρχει μία αφορμή. Τις περισσότερες φορές είναι κατασκευασμένη. Αυτή είναι η οπτική του πάνω στην παράσταση. Μία κατασκευασμένη αφορμή για συμπαρασύρει έναν ολόκληρο λαό να συμφωνήσει μ' έναν πόλεμο.