Συνέντευξη

Η Αθανασία Καλογιάννη και η Μαρία Σούμπερτ μας μιλούν για το Θησαυρό της Βαγίας

4 Οκτωβρίου 2022  |  από Πέπη Καλλίλα
Η Αθανασία Καλογιάννη και η Μαρία Σούμπερτ μας μιλούν για το Θησαυρό της Βαγίας
Η σκηνοθέτης Αθανασία Καλογιάννη και η θεατρολόγος Μαρία Σούμπερτ, ένωσαν τις δυνάμεις τους και θα μας παρουσιάσουν σε λίγες μέρες το αγαπημένο βιβλίο, "ο Θησαυρό της Βαγίας" της Ζωρζ Σαρή.

Δύο λόγια για το έργο. Ήταν δική σας απόφαση να το ανεβάσετε;

Αθ. Καλογιάννη: Ναι ήταν δική μου απόφαση να το ανεβάσω. Είναι ένα έργο που έχει σημαδέψει την παιδική μου ηλικία. Ένα ανάγνωσμα που με ταξίδεψε και μου άνοιξε πνευματικούς ορίζοντες αλλά και με ευαισθητοποίησε γύρω από κοινωνικά ζητήματα. Το ένιωσα σαν μια εσωτερική υποχρέωση να το αναπαραστήσω και να το ζωντανέψω στη θεατρική σκηνή.

 

Σε παιδιά ποιας ηλικίας απευθύνεται;

Αθ. Καλογιάννη: Είναι ένα διαχρονικό έργο που δεν έχει ηλικία. Οι μεγάλοι γίνονται μικροί και οι μικροί μεγάλοι. Αυτή είναι η δύναμη της Ζωρζ Σαρή. Μπορούν να το παρακολουθήσουν μικροί και μεγάλοι και να νιώσουν πολύ έντονα συναισθήματα. Ο συνδυασμός του παιχνιδιού για την εύρεση του θησαυρού, με το ιστορικό πλαίσιο της Κατοχής και τον κοινωνικό προβληματισμό, προσδίδουν έναν μοναδικό χαρακτήρα. Η ατμόσφαιρα και η μαγεία του έργου θα τους συναρπάσει.

 

Ποια στοιχεία του έργου θέλετε να αναδείξετε μέσα από την παράσταση;

Μαρία Σούμπερτ: Ο «Θησαυρός της Βαγίας» είναι ένα έργο που σήμερα πια το διαβάζουμε με μια νοσταλγική διάθεση. Αυτό που για εμάς τους ενήλικες είναι πλέον η σύνδεση με τα παιδικά μας χρόνια, για τα παιδιά του σήμερα είναι μια αρκετά ανοίκεια κατάσταση: καλοκαίρια μόνο με παιχνίδι, με αρκετή βαρεμάρα, με παρέα στη θάλασσα, με μια πιο χαλαρή αίσθηση κινδύνου. Ένα καλοκαίρι χωρίς σάμερ καμπ, χωρίς οθόνες. Αυτή η συνθήκη όμως πιστεύω πως είναι έμφυτη ανάγκη όχι μόνο στα παιδιά: το καλοκαίρι σαν μια στιγμή παύσης από μια ξέφρενη καθημερινότητα. Αυτή η παύση -που στα παιδιά μεταφράζεται με το τράβηγμα της λέξης «βαριέμαιιιιιιι», ενώ χύνονται στο πάτωμα και χτυπιούνται σαν τα χταπόδια× αυτή η παύση είναι που ξυπνάει τη δημιουργικότητα και αυτή η παύση θα φέρει στην παρέα του Θησαυρού την ιδέα να ανακαλύψουν τις λίρες της κυρίας Μαρίας.

Και φυσικά είναι και η ίδια η ιστορία, τόσο της Αίγινας και των αρχαιολογικών της χώρων, όσο και της ιστορίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου -κυρίως μέσα από το τραύμα που δημιούργησε και την ανάγκη αυτό το τραύμα να επουλωθεί- που θεωρώ πως είναι από τα πολύ δυνατά στοιχεία του βιβλίου, ώστε να αξίζει να μεταφερθεί στο θέατρο και να επικοινωνηθεί σε όσο το δυνατό περισσότερα παιδιά.

 

 

Πόσο μπορεί ένα έργο που γράφτηκε για μια εποχή πολλές δεκαετίες πίσω, να "μιλήσει" στα παιδιά του σήμερα; 

Μαρία Σούμπερτ: Νομίζω πως αυτό που ορίζει ένα έργο ως κλασικό είναι πως μπορεί και πολλά χρόνια αφότου περάσει η εποχή για την οποία δημιουργήθηκε, να επικοινωνεί με το κοινό, να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του, να απαντάει στα ερωτήματά του και να καθησυχάζει τις ανησυχίες του -ή να τις φουντώνει και πάλι. Αυτό που πέτυχε η Ζωρζ Σαρρή στο «Θησαυρό της Βαγίας» είναι να μιλήσει για την πληγή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και για την ανάγκη να αντιμετωπίζουμε τους ανθρώπους ως ανθρώπους, για τις θηριωδίες του πολέμου και τον αντίκτυπό τους σε όλες τις πλευρές. Ταυτόχρονα όμως, είναι ένα έργο που απαντάει στην απανταχού ανάγκη των παιδιών για παιχνίδι -και αυτό το παιχνίδι δεν είναι άλλο από το κυνήγι του κρυμμένου θησαυρού. Δεν έχει σημασία λοιπόν αν οι ήρωες είναι παιδιά που μεγάλωσαν χωρίς οθόνες, πολιτική ορθότητα, ψυχολογικές θεωρίες για την εκπαίδευση και ανατροφή τους – είναι παιδιά που παίζουν. Και σε μια εποχή που τα παιδιά ξεχνούν να παίξουν λόγω υποχρεώσεων ή οθονών, το έργο αυτό έρχεται να κινητοποιήσει μια έμφυτη στο παιδί ανάγκη: να εκφραστεί, να δημιουργήσει, να είναι σε μια ομάδα και να έχουν έναν κοινό στόχο. Αυτό που είναι στην ουσία το παιχνίδι.

 

Ποια είναι τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία που έχει το παιδικό θέατρο σε σχέση με των ενηλίκων; 

Μαρία Σούμπερτ: Το καλό παιδικό θέατρο, αυτό που σέβεται θεατές και συντελεστές, είναι στην ουσία ένα θέατρο που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες. Είναι ίσως το πιο δύσκολο απ’ όλα τα είδη θεάτρου, γιατί δεν κρύβεται πίσω από τη σοβαροφάνεια της ενηλικότητας ή την παιδική αφέλεια, αλλά προσεγγίζει με όλη του την ειλικρίνεια και το αισθητικό του κριτήριο το κοινό ως έναν ενιαίο αποδέκτη. Σε αυτό το θέατρο αγαπώ τα χρώματα, τη μουσική, το ρυθμό, το χιούμορ, την ξεκάθαρη σκέψη και την καθαρή δομή. Αυτή η απλή και καθαρή γραμμή της σκέψης είναι για εμένα ένα σημείο ξεκούρασης, αναζωογόνησης, ενώ ταυτόχρονα μου επιτρέπει να σκεφτώ πάνω στα θέματα που διαπραγματεύεται η κάθε παράσταση, να θαυμάσω, να αναρωτηθώ, να νιώσω το σώμα μου να ανταποκρίνεται στην ίδια την παράσταση.

 

Η ομάδα σας ασχολείται με το παιδικό θέατρο αρκετά χρόνια τώρα. Βλέπετε αλλαγές στο πώς τα παιδιά αλληλεπιδρούν με τους ηθοποιούς; σε σχέση με την καραντίνα που περάσαμε.

Αθ. Καλογιάννη: Τα παιδιά σήμερα είναι αποδέκτες πολλών πληροφοριών μέσα από την τεχνολογία, παλιά δεν ήταν έτσι, το γεγονός αυτό καθιστά πιο δύσκολο να τους κρατήσεις το ενδιαφέρον. Γι' αυτό το λόγο η παράσταση χρησιμοποιεί τη 3D προβολή, το video mapping, ζωντανή μουσική, τραγούδι και χορογραφία, ώστε να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα γεμάτη ζωντάνια και δύναμη. Συγχρόνως όμως το έργο από μόνο του έχει τέτοια δυναμική που όλα τα παραπάνω στοιχεία απλώς το συνοδεύουν. Όσον αφορά στην καραντίνα νομίζω ότι θα έχει ευεργετικά αποτελέσματα και θετική ανταπόκριση στον ψυχισμό των παιδιών μετά από μια περίοδο περιορισμών και απαγορεύσεων.

 

Πώς αποφασίσατε να γίνετε ομάδα;

Αθ. Καλογιάννη: To kidstheater δημιουργήθηκε με σκοπό τη συνεργασία μεταξύ αξιόλογων ανθρώπων, οι οποίοι έχουν μεράκι και αγαπούν το παιδικό θέατρο. Αυτό το κοινό όραμα μας ενώνει και μας δίνει ώθηση για την περαιτέρω δημιουργική μας πορεία. Η φετινή σύνθεση για το "Θησαυρό της Βαγίας" είναι ιδιαιτέρως αξιόλογη και ακολουθεί πιστά αυτό το όραμα. Όλοι οι συντελεστές επειδή έχουν αγαπήσει πολύ το έργο το εκφράζουν με τον πλέον δημιουργικό τρόπο. 

 

Τι είναι αυτό που σου αρέσει περισσότερο στο παιδικό θέατρο; 

Αθ. Καλογιάννη:Τα παιδιά αποτελούν ένα υλικό εύπλαστο, η παιδική λογοτεχνία και το θέατρο εκπαιδεύει και διαμορφώνει τους αυριανούς ενήλικες και πολίτες, αυτός είναι ο λόγος που με γοητεύει το παιδικό θέατρο. Η επαφή των παιδιών με σημαντικές ιδέες, εικόνες, ερωτήματα, αλλά και μορφές τέχνης όπως η μουσική και ο χορός που είναι ενσωματωμένες στο θέατρο  είναι μια διαδικασία άκρως συναρπαστική. Τα πνευματικά και καλλιτεχνικά ερεθίσματα που δέχονται τα παιδιά διαμορφώνουν την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα τους. Αυτό είναι το μεγαλείο και η πεμπτουσία του παιδικού θεάτρου, το γεγονός ότι τα παιδιά γίνονται πνευματικοί συμμέτοχοι. 

Μαρία Σούμπερτ: Το θέατρο για εμένα είναι ένα χώρος όχι μόνο για να περάσει κανείς καλά, αλλά κυρίως προβληματισμού και σκέψης. Θέλει πολύ προσοχή όμως, όταν σε μια καθημερινότητα που μας βομβαρδίζει συνεχώς από πληροφορίες, υποχρεώσεις και απειλές, το πώς θα μπορέσουμε να εισάγουμε το κοινό σε αυτό τον κοινό τόπο σκέψης και προβληματισμού. Το παιδικό θέατρο έχει αυτή τη δυνατότητα, χωρίς να βαρύνει, χωρίς να κουράσει, χωρίς να αποθαρρύνει -κυρίως γιατί βασίζεται στο παιχνίδι. Το θέατρο είναι παιχνίδι, όπως και η ίδια η ζωή είναι παιχνίδι. Ως ενήλικες τείνουμε να το ξεχνούμε αυτό -ή μας βολεύει να μην το σκεφτόμαστε. Αυτό όμως που δεν μας επιτρέπεται στην ενήλικη καθημερινότητα, είναι τόσο αυθόρμητο στο παιδικό θέατρο, που για λίγο μπορούμε να ξεχάσουμε το πώς «πρέπει» να φαινόμαστε και απλώς να είμαστε αυτοί που θέλουμε.