Συνάντηση με την Δέσποινα Κούρτη στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά όπου αυτό το καιρό υποδύεται την Νόνι στην παράσταση "Αρκουδοράχη"του Ουαλού συγγραφέα θεάτρου και κινηματογράφου Εντ Τόμας,σε μετάφραση του Αργύρη Ξάφη και σκηνοθεσία της Ιώς Βουλγαράκη.Μία παράσταση όπως μου αποκαλύπτει η ίδια που έχει να κάνει με την μνήμη και την ταυτότητα του ανθρώπου αλλά και πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν οι αναμνήσεις στη ζωή μας όταν πια όλα έχουν χαθεί..

Τι είναι η "Αρκουδοράχη"; 

“On Bear Ridge” είναι ο πρωτότυπος τίτλος του έργου .Ο Αργύρης Ξάφης το έχει μεταφράσει "Αρκουδοράχη", με πολύ χιούμορ και τρυφερότητα. Είναι ένα βουνό στην Ουαλία κι εκεί υπάρχει και ένα χωριό.Εκεί ζούμε εμείς, ένα ζευγάρι, ο Τζόχν Ντάνιελ και η Νόνι.Έχουμε ένα χασάπικο-εκτροφείο ζώων, που πέρασε μεγάλες δόξες στο παρελθόν και ήταν ένας πολύ φιλόξενος τόπος. Εκεί μαζεύονταν όλοι οι κάτοικοι του χωριού. Ακόμα και άνθρωποι από την πλησιέστερη πόλη. Μαζί μας είναι ένα νεαρό παιδί, ο Ιβαν Γουίλχιαμ που είναι και ο σφαγέας του κρεοπωλείου μας. Βρισκόμαστε στη δίνη μίας μεγάλης καταστροφής, στο «τέλος του κόσμου» όπως αναφέρεται κάποια στιγμή στο έργο, ίσως στο τελείωμα ενός μεγάλου εμφύλιου.Το σκηνικό είναι μετα-αποκαλυπτικό και η καταστροφή ολοσχερής. Τον Εντ Τόμας δεν τον ενδιαφέρει τόσο να μας περιγράψει ένα πόλεμο με συγκεκριμένους αντιπάλους και εσύ, ως θεατής, να ασχοληθείς με το ποιοί είναι οι καλοί και ποιοί οι κακοί. Όχι. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι η ουσία κάθε τέτοιας κατάστασης.Και η ουσία είναι το χάος που έχει επέλθει και η αποσύνθεση.Το απόλυτο χάος, όπου δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Δεν υπάρχουν σύμμαχοι και εχθροί.Τόσο χαοτική και ακραία είναι η κατάσταση. Ακραίου μίσους, ακραίας παρακμής.Εν μέσω μιας τέτοιας συνθήκης ο Τζόχν Ντάνιελ, η Νόνι και ο Ίβαν Γουίλχιαμ παραμένουν πεισματικά σ' αυτό το ερείπιο σπιτιού και κρεοπωλείου διατηρώντας το ίχνος της ζωής τους όσο μπορούν πιο ζωντανό. Και την μνήμη. Κυρίως αυτήν. Την μνήμη αυτού που κάποτε υπήρξαν και του κόσμου όπως ήταν παλιά, πριν γίνει «άσχημος». 

Γιατί αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο έργο; 

Έπεσε στα χέρια μας το αγγλικό κείμενο όταν παιζόταν στο Royal Court ελάχιστο καιρό πριν την πανδημία.Το διαβάσαμε και προσωπικά εμένα με συνεπήρε αμέσως.Έχει μία καταπληκτική γραφή που σου κεντρίζει κατευθείαν το ενδιαφέρον.Η ένταση είναι ασταμάτητη και σε πηγαίνει συνεχώς κάπου αναπάντεχα.Παρατηρώ επίσης στις μέρες μας ότι πάρα πολλοί καλλιτέχνες και άνθρωποι που κάνουν σίριαλ ή ταινίες ασχολούνται με το ίδιο θέμα:το τέλος των πάντων.Σαν να επιστρέφει ο άνθρωπος στο σημείο 0.Ζούγκλα.Στο τίποτα.Μας συγκίνησε ο τρόπος που αντιμετωπίζει ο συγγραφέας όλο αυτό, και η στάση αυτού του ζευγαριού που ενώ θα μπορούσαν να φύγουν να σωθούν, λένε όχι και μένουν πεισματικά πίσω στις ρίζες τους, ενώ συγχρόνως προσπαθούν να φτιάξουν ένα τοπίο αγάπης, τρυφερότητας και ησυχίας απέναντι στο ζοφερό σύμπαν που τους περικλείει.

Θα ήθελες να μου μιλήσεις για την Νόνι την οποία υποδύεσαι; 

Η Νόνι δεν υπάρχει χωρίς τον Τζόχν Ντάνιελ. Ταυτόχρονα είναι μία πολύ δυνατή γυναίκα.Έχουν βιώσει ακραίες απώλειες οι δυο τους, μένουν όμως όρθιοι, δυνατοί και αυτό εμένα με συγκινεί πολύ.Είναι πάντα προς την ζωή ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να βρει τον τρόπο να πεθάνει,τον τρόπο να πεθάνουν.Αντιμετωπίζει την ακρότητα της συνθήκης με ησυχία, ακεραιότητα, τρυφερότητα.Κι αν ο Τζόχν Ντάνιελ είναι η ίδια η Αρκουδοράχη, η Νόνι είναι το νερό που την ποτίζει, το φως που τη λούζει, ο αέρας που τραγουδάει στα κλαδιά.

Νιώθεις ότι μας έχει επηρεάσει η όλη αυτή κατάσταση των καιρών σαν προσωπικότητες και σαν ανθρώπους; 

Ναι το νιώθω και το πιστεύω.Απ' την περίοδο της πανδημίας υπάρχει ένα τραύμα στην κοινωνία και στον καθένα προσωπικά. Είναι ζοφεροί οι καιροί. Το σημαντικό για εμένα είναι ότι αυτό μας αφορά όλους.Μου θυμίζουμε Χορό Αρχαίας Τραγωδίας. Και προσπαθούμε να βαδίσουμε στην ζωή από δω και πέρα άλλοτε μαζί, άλλοτε όχι.Μακάρι να θυμόμαστε πράγματα που ξεπήδησαν τότε και τώρα όπως αλληλεγγύη, όπως δημοκρατία, όπως δημόσια υγεία, όπως δημόσια μέσα μεταφοράς.. Γενικά αισθάνομαι ότι αυτές οι δυσκολίες πέρα απ' την προσωπική ανάγκη αλληλεγγύης και συνεργασίας που γεννούν, δημιουργούν και μία ανάγκη ύπαρξης ενός δημόσιου πλέγματος ασφάλειας.

Θα το χαρακτήριζες ένα έργο για πράγματα και αναμνήσεις που χαθήκανε; 

Ναι, είναι κεντρικό θέμα αυτό του έργου γιατί ακριβώς δεν υπάρχει τίποτα πια.Αρχίζεις να αγκιστρώνεσαι απ' αυτά που υπήρχαν κάποτε, θέλεις να κρατήσεις πολλά πράγματα ζωντανά, -ακόμα και τους νεκρούς μας θέλουμε να τους κρατήσουμε ζωντανούς, είναι σαν να τους βλέπουμε, σαν να τους ακούμε.Θέλεις να κρατήσεις την γλώσσα ζωντανή, που αφορά έναν παλιό, χαμένο πια κόσμο, έναν ολόκληρο πολιτισμό, την παράδοση.Η μνήμη έχει να κάνει με την ταυτότητα. Με το ποιος είσαι. 

Είναι διαφορετική πιστεύεις αυτή η νέα εποχή που ανοίγεται μπροστά μας; 

Δεν ξέρω να σου απαντήσω, είμαι αρκετά αμήχανη. Νιώθω ότι είμαστε σε ένα μεταίχμιο. Μία εποχή μεγάλων αλλαγών.Έχω μεγάλη εμπιστοσύνη στην νέα γενιά, με κάνει αισιόδοξη.Παρατηρώ τους φοιτητές δραματικών σχολών, συγγενείς μου, παιδιά φίλων. Τα παιδιά που ασχολούνται με το θέατρο σήμερα για παράδειγμα, για να μιλήσω για ένα χώρο που γνωρίζω καλύτερα, είναι πολύ καλά εφοδιασμένα, είναι συνειδητοποιημένα και πιστεύω σ' αυτά. 

Νιώθεις την Όμαδα "ΠΥΡ" σαν μία οικογένεια; 

Nαι, βέβαια, εννοείται αυτό. Εγώ γενικά στο θέατρο έχω λειτουργήσει με ομάδες. Απ' την πρώτη στιγμή στην Πειραματική, στο Αμόρε επίσης και τώρα στην ομάδα "Πυρ" δουλεύω  σε μια συνθήκη ομάδας.Ίσως επειδή έχω ζήσει έτσι να είναι και αυτό στο όποιο πιστεύω, αυτό που με κάνει χαρούμενη. Είμαστε 10 χρόνια μαζί, υπάρχει ατμόσφαιρα οικογένειας, υπάρχει συμπόρευση ενώ συγχρόνως κάνουμε και άλλα πράγματα ο καθένας και το θεωρώ τρομερά εξισορροπητικό.Είμαστε τρεις διαφορετικοί χαρακτήρες εγώ, η Ιώ και ο Αργύρης, ταιριάζουμε πολύ και  ταυτόχρονα συμπληρώνουμε  ο ένας τον άλλον. Το σημαντικότερο είναι ότι έχουμε κοινά όνειρα αλλά μας αρέσει και να ταράζουμε τα νερά, γιατί σε μια ομάδα υπάρχει πάντα ο κίνδυνος της αυταρέσκειας ή της στασιμότητας.