Συνέντευξη

Θεοδώρα Γεωργακοπούλου: Μαθαίνοντας για τον ισπανικό εμφύλιο απενεχοποίησα τον αναρχισμό

30 Μαΐου 2022  |  από Γιάννης Βανταράκης
Θεοδώρα Γεωργακοπούλου: Μαθαίνοντας για τον ισπανικό εμφύλιο απενεχοποίησα τον αναρχισμό
Λίγες ημέρες αφότου είδα την παράσταση "Σύντομο αναρχικό καλοκαίρι", συνάντησα την Θεοδώρα Γεωργακοπούλου για να μιλήσουμε για την ουτοπία του αναρχισμού και πόσο εύκολο είναι αυτή να ευδοκιμήσει στις μέρες που ζούμε.
 

Τι μεσολάβησε απ' το ξεκίνημα των πρώτων προβών μέχρι σήμερα;

Το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι δύο μεγάλες καραντίνες. Αυτό που εγώ νιώθω δουλεύοντας με τα παιδιά είναι ότι δουλεύτηκε καλύτερα το υλικό που είχαν. Το συζητούσαν κάποια μέρα και σκεφτόντουσαν ότι η παράσταση θα ήταν τελείως διαφορετική αν γινόταν πριν δύο χρόνια. Δεν είναι ότι άλλαξε κάτι σημαντικά, αλλά σαν αυτή η δουλειά να ωρίμασε και τώρα που ξαναέμπαιναν στην δουλειά ήταν όλα διαφορετικά. Επίσης μεσολάβησαν άλλες δουλειές που έκαναν. Μεσόλαβησαν δύο ηχηρές απουσίες της Στέλλας της Βογιατζάκη και της Κατερίνας της Ζησούδη οι οποίες συμμετέχουν μ' έναν άλλο τρόπο σε όλο αυτό. Πιο πολύ όμως νομίζω ότι ήταν η ωρίμανση του έργου μέσα μας.
 
 
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το θέμα του Ισπανικού εμφυλίου;
 
Τα παιδιά ήθελαν να κάνουν μία συνεργασία με τον Ακύλλα τον Καραζήση. Συζητούσαν διάφορα πράγματα και καταλήξανε σ 'αυτό. Νομίζω ότι συνέβαλε αρκετά ο Ακύλλας σ' αυτό γιατί είναι ένας άνθρωπος που έχει φοβερές γνώσεις σ'αυτό το θέμα, την οποία απέκτησαν και οι ΜΑΤΑΡΟΑ με την τριβή πάνω στο θέμα. Όσο έψαχναν τόσο πιο πολύ διαπίστωναν ότι αξίζει να ασχοληθείς και να μάθεις .Κάποια από τα παιδιά της ομάδας  είχαν κάνει παλαιότερα, με τον Ακύλλα τον "Σεισμό στην Χιλή" που προσωπικά έχω την αίσθηση ότι μοιάζει πάρα πολύ με το "Μικρό Αναρχικό Καλοκαίρι" με έναν τρόπο. Τότε είχα δει την παράσταση σαν θεατής τώρα την έζησα από μέσα. Οι δρόμοι μας συναντήθηκαν φέτος, όταν κλήθηκα να συμβάλω ως βοηθός και εν τέλει να συμπορευθώ μαζί τους και επί σκηνής. Νιώθω ότι οι ΜΑΤΑΡΟΑ έχουν μία ευαισθησία αυτά σε θέματα που αφορούν την ιστορία και ειδικότερα σε λαούς που έχουν υποφέρει και ταλαιπωρηθεί.
 
 
Είναι κάτι που δεν θα δει ο θεατής στην μεγαλύτερη εκδοχή από την μικρότερη;
 
Δεν υπάρχει κάτι στην μεγάλη εκδοχή που δεν θα το δει ο θεατής στην μικρότερη. Αυτές τις δύο φορές που το έχουμε επιχειρήσει δεν έχουμε παραλείψει κάτι. Αυτό που αλλάζει σημαντικά είναι η σχέση του πώς βρισκόμαστε όλοι στο χώρο αυτό που λέγεται θέατρο,το κοινό και οι ηθοποιοί. Σπάμε λίγο παραπάνω αυτό το κανόνα του θεάτρου,ότι σιωπώ και μόνο βλέπω. Ανοίγει όλο αυτό το πράγμα, αρχίζουμε και νιώθουμε συμμέτοχοι  πιο οικεία και πιο άνετα. Αλλάζει η σχέση ηθοποιών και θεατών μ' αυτό που συμβαίνει στο θέατρο.
 
 
Σχολίασε μου το πώς σ' έναν εμφύλιο εμπλέκονται τόσα πρόσωπα και τόσες διαφορετικές ιδεολογίες μεταξύ τους;
 
Αυτό που λες μου θυμίζει ένα κομμάτι που διαβάζει η Κατερίνα η Παπανδρέου ότι στην διάρκεια του εμφυλίου συνέβησαν τρεις συγκρούσεις και το λέει και ο Κωνσταντίνος κάποια στιγμή ότι ο καθένας έκανε τον δικό του πόλεμο. Εμένα αυτό μου δείχνει έναν παθιασμένο λαό και μου δείχνει σαν να προσπαθεί ο καθένας να βρει μία σανίδα σωτηρίας. Αν κοιτάξει κανείς την ιστορία θα δει ότι ο ισπανικός λαός πεινούσε για πολλά χρόνια. Επίσης είχαν προηγηθεί πολλοί εμφύλιοι πριν απ'αυτόν που αναφερόμαστε εμείς. Επίσης υπήρξαν πολλά πραξικοπήματα. Εμένα αυτό μου δείχνει έναν ζωντανό λαό που έχει μία φλόγα μέσα του και έχει την ανάγκη να ζήσει καλύτερα. Ο καθένας με την δική του γνώμη αν και αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Όντως υπήρχαν πολλές διαφορετικές γνώμες αλλά στη δική μου ρομαντική σκέψη πρέπει να βρεθεί κάτι να μας συνδέσει. Οπότε το βρίσκω από τη μία θετικό αλλά προς διερεύνηση οπωσδήποτε από την άλλη.
 
 
Η αναρχία είναι μία ουτοπία που δεν έχει δοκιμαστεί σ'ένα ευρυ ιστορικό πλαίσιο,πόσο εύκολο πιστεύεις ότι είναι να ευδοκιμήσει;
 
Η αναρχία δοκιμάστηκε εκείνο το καιρό. Αυτό είναι κάτι που αναλύεται περισσότερο στην μεγάλη διάρκειας παράσταση. Αυτό που σχολιάζουμε πολλές φορές στην παράσταση και το συζητάμε και με το κοινό είναι ότι δοκιμάστηκε δειλά-δειλά δούλεψε και ξαφνικά σταμάτησε. Η αναρχική ουτοπία ναι μεν δεν πέτυχε αλλά πολλές φορές αναρωτιέμαι το ότι δεν πέτυχε είναι ένα βήμα στο να δουλέψει στο μέλλον. Απ' την άλλη βέβαια πρέπει να προσδιορίσουμε σημαντικά το τι σημαίνει αναρχική ουτοπία. Είναι αυτό που είναι οι αναρχικοί τώρα; Δεν νομίζω. Πιστεύω επίσης ότι έχουν καπηλευτεί πολιτικοί όροι. Επειδή υπάρχει ένα κομμάτι που διαβάζω στην παράσταση για τον Κροπότκιν και τον Τολστόι που θεωρούνται πατέρες της αναρχίας, αυτό που παρατηρώ στους βίους τους είναι ότι αυτοί οι άνθρωποι έγιναν αναρχικοί όταν ήρθαν σ' έπαφή με τη φύση. Τότε αυτοί άρχισαν να διαμορφώνουν την αναρχική θεωρία. Για εμένα έχει μεγάλη σημασία η φύση. Η αρχή μας και το τέλος μας είναι εκεί. Μη έχοντας ανάγκη τα υλικά αγαθά ασχολείσαι με αυτά που έχουν πραγματική ανάγκη. Έχω πιάσει πολλές φορές τον εαυτό μου να αναρωτιέται πόσο επισκιάζει την ανθρώπινη πλευρά μου η υλική. Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι να έχουμε έναν αυθεντικό αναρχισμό. Χαίρομαι πολύ που μαθαίνοντας για τον ισπανικό εμφύλιο απενεχοποιησα τον αναρχισμό.
 
 
Το κάθε κράτος διαβάζει την ιστορία του όπως θέλει εκείνο και με τα πρότυπα που θέλει εκείνο να προβάλλει;
 
Μέχρι πριν από δύο χρόνια πίστευα πως όχι. Τα τελευταία χρόνια αυτή μου η σκέψη άρχισε να κλονίζεται. Πιστεύω πως αν θες πραγματικά να ξέρεις την ιστορία του τόπου σου πρέπει να διαβάσεις πηγές και όχι έτοιμα κείμενα. Έτσι θα μπορέσεις να δεις όλες τις πλευρές και τις όψεις του νομίσματος. Αυτό ξεκίνησε απ' τους εορτασμούς του 1821 πιο πολύ. Είναι κάποια μελανά σημεία της ιστορίας που από την μία λέω τι θα με ωφελήσουν αν τα μάθω και να μην επικεντρωθώ μόνο στα θετικά .Από την άλλη σκέφτομαι ότι κινδυνεύουμε με την αγιοποίηση του θέματος. Γνώμη μου είναι ότι μας φέρνει πιο κοντά με τους ήρωες αυτούς αν μάθουμε και τα αρνητικά τους σημεία. Δεν είναι απαραίτητο ότι θα τον αρνηθούμε αν τα μάθουμε. Απλώς θα έρθουμε πιο κοντά τους. Θα γίνουμε κομμάτι τους.
 
 
Υπάρχουν φορές που όταν αυτή η ουτοπία πάει να ανθίσει,ξαφνικά σταματάει;
 
Ναι υπάρχει αυτό. Η ιστορία το έχει δείξει περίτρανα πολλες φορές. Αυτό συμβαίνει για πολλούς λόγους. Εγώ πιστεύω ότι πάντα παίζει ρόλο ο οικονομικός παράγοντας. Υπάρχουν παραδείγματα στην ιστορία που ο αναρχικόςτρόπος ζωής δούλεψε. Ο λόγος για τον οποίο ανακόπτεται είναι ότι είναι αρκετά ισχυρό το γύρω-γύρω που το τρώει σιγά-σιγά. Σημαντικό ρόλο παιδιά ο καπιταλιστικός τρόπος ζωής που έχουμε συνηθίσει να ζούμε.
 
 
Αξίζει εν τέλη να πεθάνεις για τα πιστεύω σου;
 
Ξέρεις ποιο είναι το πρόβλημα; Αναρωτιέμαι αν έχουμε αξίες και ιδέες. Το πρώτο πράγμα που σκέφτομαι είναι η οικογένεια μου για την οποία θα έκανα πράγματα. Νομίζω μας λείπει αυτό το πάθος για ιδέες. Είμαστε σε μία κατάσταση που θα βρεις είτε ακραία πράγματα είτε πλήρη αδιαφορία. Θεωρώ τους εαυτούς μας τυχερούς που ασχολούνται με την τέχνη γιατί μας βοηθάει ν' ανοίξουμε τα κύτταρα μας, την καρδιά μας και να είμαστε ανοιχτοί στο να δεχθούμε ερεθίσματα και ν' αρχίσουμε να αισθανόμαστε πράγματα.