Συνέντευξη
Δημήτρης Ήμελλος: Το να δεις την ιστορία με σημερινά μάτια είναι μία ισορροπία για να γνωρίσεις τον εαυτό σου.
Η παράσταση " Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου" θα παίζεται στο θέατρο Πορεία μέχρι την Κυριακή των Βαϊων.
Ο Δημήτρης Ήμελλος πρωταγωνιστεί φέτος στον "Κοτζάμπαση του Καστρόπυργου" του Μ.Καραγάτση σε σκηνοθεσία Δημήτρη Τάρλοου στο Θέατρο Πορεία, υποδυόμενος την εμβληματική μορφή της Επανάστασης του 1821 τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Δώσαμε ραντεβού σε μία καφετέρια κοντά στο θέατρο και μιλήσαμε για τον ήρωα που υποδύεται, το πόσο ταιριάζουν στην ψυχοσύνθεση ο Μίχαλος Ρούσης με την ελληνική ιστορία αλλά και το πόσο σημαντικό είναι να βλέπουμε την ιστορία με σημερινά μάτια..
Ήταν μία παράσταση που ανέβηκε εν καιρώ κορονοιού και lock-down. Φοβηθήκατε μήπως όλη αυτή η προσπάθεια σας και οι πρόβες πάνε χαμένες;
Ήταν μία συνθήκη πανδημίας που μας πέτυχε στις πρόβες εγώ είχα ξαναβρεθεί σε ανάλογη περίπτωση και στην προηγούμενη δουλειά που είχα κάνει και σταμάτησε άδοξα γι'αυτό το λόγο το "Τέφρα και σκιά"στο Θέατρο του Λευτέρη Βογιατζή με την Μαρία Σκουλά σε σκηνοθεσία Γιώργου Σκεύα.Σ'αυτή τη περίπτωση η παράσταση γεννήθηκε μέσα στο lock-down,έκανε το live-streaming ελπίζαμε να συνεχίσει στο Εθνικό γιατί μας το είχε υποσχεθεί εν τέλη ο Δημήτρης Τάρλοου προς τιμήν του πήρε το έργο στη δική του στέγη στο Θέατρο Πορεία,παρ'όλο που είναι ένα δυσβάσταχτο γι'αυτόν εγχείρημα,είναι 18 άνθρωποι πάνω στη σκηνή,14 ηθοποιοί και 4 μουσικοί και τα έξοδα μεγάλα.Εντούτοις φιλοτιμήθηκε να μην αφήσει κανένα μας άνεργο παρ'όλο που θα μπορούσε να το κάνει και με λιγότερους ανθρώπους.Παρ'όλ'αυτά μας πήρε όλους και έτσι μπόρεσε να δει το κοινό την παράσταση γιατί από την αρχή γι'αυτό το λόγο ήταν και προορισμένη.
Ο Μίχαλος Ρούσης είναι ένας άνθρωπος που από προδότης της πατρίδας του γίνεται ήρωας αλλά συγχρόνως στο τέλος μοιάζει και ηττημένος. Πόσο κοντά είναι στην ψυχοσύνθεση της Ελλάδας;
Νομίζω ότι σκιαγραφεί τον Έλληνα ο Καραγάτσης μέσα από τον Μίχαλο. Ένας Έλληνας που είναι ικανός για το καλύτερο συγχρόνως και το χειρότερο, ένας λαός που μπορεί να είναι δειλός και την άλλη στιγμή γενναίος αλλά και εγωκεντρικός. Είναι ένας άνθρωπος κράτος και ήταν συνάντηση κατά κάποιο τρόπο προσωπικών λόγων για να συμβεί αυτή η επανάσταση. Είναι ατομική επανάσταση έτσι το ονομάζω εγώ, είναι ένα μόρφωμα ιδιαίτερο που μόνο στην Ελλάδα συνέβη.
Υποδύεστε την εμβληματικότερη μορφή της Επανάστασης του 1821 τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Μιλήστε μου για τα ηγετικά αλλά και σκοτεινά σημεία του ήρωα;
Εδώ βλέπουμε τον Κολοκοτρώνη του μυθιστορήματος και όχι τον Κολοκοτρώνη ως ιστορικό πρόσωπο. Δεν υπάρχει η φυλάκιση του, βλέπουμε τον ήρωα ως γρανάζι αυτής της ιστορίας του Μίχαλου και αποτελεί τον φόβο του ήρωα σε σχέση με τους Έλληνες γιατί αυτός έχει ορκιστεί την τιμωρία του. Κατά κάποιο τρόπο τον εγκλωβίζει και μέσα στην Τριπολιτσά είναι εγκλωβισμένος απ'τους Τούρκους αλλά και έξω απ'αυτήν είναι πάλι εγκλωβισμένος, λειτουργεί σαν φόβητρο. Μέσα απ'αυτό όμως είδα και έναν Κολοκοτρώνη ο οποίος είναι ο στρατηγός του φόβου. Ο τρόπος του είναι να φοβίζει τον άλλο πριν πολεμήσει. Με τρόμαξε στην αρχή αλλά σιγά-σιγά γνωρίζοντας την λειτουργία του και όχι τον άνθρωπο μέσα από το μυθιστόρημα προσπάθησα να έρθω κοντά του και να τον καταλάβω από την μεριά του τρόπου με τον οποίο ενέπνεε ανθρώπους αλλά συγχρόνως και φόβιζε.
Μας αρέσει σαν λαός να δηλώνουμε ότι για όλα τα δεινά μας φταίνε πάντα οι άλλοι;
Αυτό είναι μία μεγάλη κουβέντα και συζήτηση. Ο ραγιαδισμός είναι κάτι που τράφηκε και ανατράφηκε η χώρα για 400 χρόνια δεν είναι κάτι εύκολο να φύγει. Αυτό θα σβήσει όσο δεν φορτώνει την ταυτότητα του ο Έλληνας με την παρελθοντολογία και τα περασμένα μεγαλεία. Πρέπει ν' αρχίσει να βρίσκει την σύγχρονη ταυτότητα και να της δώσει την αξία που πρέπει. Το τώρα του μπορεί να είναι μεγάλο και το έχει αποδείξει και η λογοτεχνία και η ποίηση του ότι έχει μεγαλειώδη πράγματα να επιδείξει. Με ισχυρότερο στοιχείο τη γλώσσα του όπου εκεί πρέπει να στηριχτεί και να χτίσει την σύγχρονη ταυτότητα του.
Μαθαίνουμε σωστά την ιστορία στα σχολεία ή βγαίνουμε "παπαγαλίζοντας"ηρωισμούς;
Δεν χρειάζεται να το πω εγώ αυτό γιατί είναι είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε την εκπαίδευση πολλές φορές. Η τέχνη γενικά έχει στόχο να δούμε κάτω απ'τα γράμματα της ιστορίας και της πληροφορίας. Το σχολείο τις περισσότερες φορές δίνει πληροφορίες και όχι εμπειρίες. Η τέχνη είναι μία εμπειρία. Όσες φορές συμβαίνει η εκπαίδευση και η διδασκαλία με εμπειρικά μέσα τόσο πιο βαθιά γίνεται, όσο με πληροφορίες τόσο πιο ρηχή. Αλλά μπορεί να είναι και η μοίρα του σχολείου αυτή πολλές φορές. Διότι πρέπει η ύλη να πορεύεται μ'έναν επιφανειακό τρόπο. Το να δεις το σήμερα ιστορικά και την ιστορία με σημερινά μάτια είναι μία ισορροπία για να γνωρίσεις τον εαυτό σου αλλά και την εποχή σου. Η κάθε εποχή έχει αξία. Πολλές φορές το παραγνωρίζουμε αυτό,και καμιά ιστορία δεν έχει αξία από την στιγμή που δεν ωφελεί σήμερα και δεν την χρησιμοποιώ και δεν με εξελίσσει.
Μέσα στο πόλεμο για ανεξαρτησία εμπεριέχονται και δύο εμφύλιοι.Θα θέλατε να μου το σχολιάσετε;
Αυτό συνέβαινε πάντα στην Ελλάδα. Από την Ιλιάδα η οποία ξεκινάει μ'έναν εμφύλιο του Αχιλλέα με τον Αγαμέμνονα.Αυτό κατά κάποιο τρόπο είναι ριζωμένο ή έτσι γεννήθηκε αυτός ο τόπος και όχι αυτός ο λαός. Είναι συνδεδεμένο με όλη τη βιογραφία αυτού του τόπου από την εποχή του Ομήρου. Το πρώτο παραμύθι που έχουμε στην ζωή μας με το οποίο μεγαλώνουμε είναι ένας εμφύλιος πόλεμος. Αυτό από την άλλη μεριά έχει μία μεγάλη μαγεία διότι στο τέλος πάντα αυτό το παραμύθι έχει μία απίστευτη κάθαρση. Καθαρίζονται όλοι αυτοί οι άνθρωποι απ'όλα τα μικρά και μεγάλα τους προσωπικά εμπόδια. Ο ελληνικός λαός είναι προσωπικός. Είναι μία ατομική ιστορία που προσπαθεί να συνυπάρξει σ'ένα σύνολο. Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ γεννήθηκε και η τραγωδία.