Συνέντευξη

Μιχάλης Τιτόπουλος: Απομακρυνόμαστε απ' την παράδοση και αυτό οφείλεται στην παγκοσμιοποίηση και στον τρόπο που θέλουμε να ζήσουμε.

15 Ιουνίου 2025  |  από Γιάννης Βανταράκης
Μιχάλης Τιτόπουλος: Απομακρυνόμαστε απ' την παράδοση και αυτό οφείλεται στην παγκοσμιοποίηση και στον τρόπο που θέλουμε να ζήσουμε.
Η παράσταση θα παίζεται από τις 19 έως τις 22 Ιουνίου στην Πειραιώς 260

Ο Μιχάλης Τιτόπουλος αυτό το καιρό βρίσκεται σε πρόβες για το έργο "Κατσούρμπος" του Γ. Χορτάτση το οποίο σκηνοθετεί ο Γιάννος Περλέγκας στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Μιλήσαμε γι' αυτό το σπάνιο έργο του Κρητικού Θεάτρου της Αναγέννησης, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν ώστε να μεταφερθεί στην σκηνή ο κόσμος του Χορτάτση, την επικαιρότητα που κρύβουν οι χαρακτήρες του, την παράδοση που στις μέρες μας βλέπουμε να φθίνει και καταλήξαμε ότι κινητήριος μοχλός όλων είναι ο έρωτας και η πείνα..

 
Θα ήθελες να μου πεις λίγα λόγια για το έργο;
 
Είναι ένα έργο το οποίο ανήκει στις κωμωδίες του Χορτάτση και μιλάμε για μία εποχή κοντά στην Αναγέννηση. Οι Κρήτες είναι βενετοκρατούμενοι ενώ μέσα στο έργο υπάρχουν και Τούρκοι αποτελώντας έτσι ένα πολυπολιτισμικό μέρος. Οι Έλληνες είναι υποδουλωμένοι και ανήκουν στο χαμηλότερο στρώμα της κοινωνίας, συγχρόνως όμως εκείνη την εποχή αρχίζουν σιγά- σιγά να δημιουργούν μία δική τους τάξη που μοιάζει λίγο με την μετέπειτα μεσομεγαλοαστική που μπορεί να απολάμβαναν κάποιοι Κρητικοί. Έτσι συναντάμε όλους τους χαρακτήρες μέσα στο έργο, όπως είναι ο δάσκαλος ο οποίος μιλάει λατινικά και είναι μία ένδειξη ενός λόγιου ανθρώπου, υπάρχουν οι Αρμένηδες που έχουν εκδιωχθεί απ' τους Τούρκους κ.α.. το έργο είναι κωμικό όπου βασίζεται σε μία ερωτική ιστορία όπως συνήθως όλα αυτά τα έργα.
 
 
Ποιοι είναι οι ήρωες- χαρακτήρες που θα συναντήσουμε σ' αυτό;
 
Σ' αυτή την κωμωδία που βασίζεται στις αρχές της comedia βλέπουμε χαρακτήρες που προέρχονται απ' αυτήν. Είναι οι ερωτευμένοι, είναι οι δούλοι τους, είναι ο Πανταλόνε που συνήθως είναι ο γιατρός ή ο δάσκαλος αλλά και διάφορες άλλες μορφές. Στην συγκεκριμένη περίπτωση έχουμε τον Νικολό με την Κασσάντρα, την Πουλισένα που είναι η μητριά της, η Αννούσα που είναι υποτακτική της, η Αρκολιά που είναι μία απ' αυτές που ασκούσαν το επάγγελμα της προξενήτρας, η Ανέζα, είναι ο Γιάκομος ο πατέρας του Νικολού και οι δούλοι οι οποίοι είναι ο Μουστρούχος ο δούλος του Αρμένη και ο Κουστουλιέρης ο οποίος αντιπροσωπεύει έναν ρομαντισμό, έναν "Δον Κιχώτη" της εποχής. Το ωραίο με τους δούλους είναι ότι αποζητούν την αλήθεια σε πιο πρακτικά και αληθινά πράγματα.
 
 
Πόσο εύκολο ήταν να μεταφερθεί ο κόσμος του Χορτάτση στην σκηνή;
 
Υπάρχουν αρκετές δυσκολίες. Το θέμα της γλώσσας είναι το πρωτεύον κατά την γνώμη μου. Το έργο είναι γραμμένο σε 15σύλλαβο και σε ομοιοκαταληκτικό στίχο. Αυτό σημαίνει ότι είναι γραμμένο σαν ποίημα. Υπάρχει μία τάση στην σύγχρονη εποχή να προσπαθούμε να το κάνουμε αυτό ρεαλιστικό και να το φέρουμε στα μέτρα μας. Είναι συγκλονιστικής ομορφιάς η ποίηση όταν βλέπεις ότι έχει γράψει κάποιος τόσους χιλιάδες στίχους με αυτή τη μορφή και συγχρόνως εξυπηρετεί και μία ιστορία κάνοντας χιούμορ. Απ' την άλλη το γεγονός των χαρακτήρων και οι ανάγκες που τους κινούν δεν αλλάζουν τόσο πολύ με το σήμερα.
 
 
Υπάρχει ένα μείγμα κρητικής και ιταλικής παράδοσης;
 
Εμείς στην παράσταση απομακρυνθήκαμε από την κομέντια. Nαι μεν την έχουμε ως οδηγό για να δούμε τους τύπους των ανθρώπων αλλά δεν πάμε να το αναπαραστήσουμε έτσι. Από την ιταλική παράδοση επομένως δεν έχουμε κάτι. Η μοναδική παρεμβολή που έχουμε μέσα στο έργο είναι ο δάσκαλος ο οποίος κινείται μεταξύ ελληνικών και λατινικών στοιχείων. Και αυτός ρομαντικός μ' εναν τρόπο όπου σε μία κοινωνία η οποία κατά την γνώμη του διαβρώνει τα ήθη των νέων αυτός προσπαθεί να επιβάλλει- προτείνει έναν κόσμο πνεύματος.
 
 
Θα την χαρακτήριζες μία ιστορία με κυρίαρχα στοιχεία τον έρωτα και την κωμωδία;
 
Ναι βασίζεται κυρίως εκεί αυτή είναι η κινητήρια δύναμη. Ο έρωτας που τα ξεκινάει όλα. Ο έρωτας και η πείνα αυτό το δίπολο κυριαρχεί. Ξεκινάει και διατρέχει το έργο η ανάγκη των χαρακτήρων να επιβιώσουν αρχικά, όπως και η επιθυμία ενός νέου και ενός γέρου να ερωτευτούν. Ο νέος λόγω της ηλικίας του και ο γέρος ο οποίος παρόλο που  βρίσκεται σε μεγάλη ηλικία και όλα φαίνονται να έχουν τελειώσει εκείνος θέλει να ερωτευτεί και να ζήσει τον έρωτα. Γιατί αυτό είναι μία δύναμη η οποία τα καταλύει όλα. Και ταυτόχρονη υπάρχει η κριτική μάτια στον έρωτα από τους δούλους. Άρα με βάση τον έρωτα είτε νιώθοντας αυτόν είτε εκμεταλλευόμενος αυτόν κινούνται όλα τα πράγματα. Δίνει ροή γιατί σε ξεπερνάει. Είναι υπέρτατος όλων.
 
 
Ενδιαφέρει πιστεύεις έναν νέο θεατή ένα έργο που έχει γραφτεί τόσο παλιά και ασχολείται με την παράδοση;
 
Θα μιλήσω προσωπικά καθώς είμαι ένας άνθρωπος που του αρέσει το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγουδί το οποίο τείνει να γίνει ένας άξονας παραδοσιακής μουσικής. Θα πω ότι απομακρυνόμαστε απ' την παράδοση και αυτό οφείλεται στην παγκοσμιοποίηση και στον τρόπο που θέλουμε να ζήσουμε. Αυτή είναι η αιτία που η γλώσσα μας αρχίζει να μινιμαλίζει και να χάνει τα χαρακτηριστικά της. Εισβάλλει σ' αυτήν η αργκό, η αγγλική. Βρίσκω όμως ακόμα στην γλώσσα όλη αυτή την γοητεία που έχει η περιπέτεια της. Η ομορφιά της, η ποίηση της. Σου δίνει την δυνατότητα να βρεις το συναίσθημα να καταλάβεις την πτυχή που θέλει να σου περιγράψει μέσα από κάτι που δεν σου ανήκει σαν ανθρώπινο είδος αλλά το βλέπεις σαν εικόνα να συμβαίνει. Αυτό ίσως χάνεται και θα έπρεπε να επιμείνουμε σ' ένα κομμάτι. Όχι εμμονικά αλλά με την έννοια να μπορούμε να το επαναφέρουμε όποτε μπορούμε. Να μπορούμε να το διαβάζουμε όχι να το επιβάλλουμε.
 
 
Ποια είναι η πρώτη ανάμνηση που θυμάσαι από την Άεκ;
 
Ήταν ένα φιλικό ματς με τον Ολυμπιακό στο Οάκα το 1989 είχα πάει με τον πατέρα μου ήμουν 5 χρονών και θυμάμαι να έχουν γίνει τρομακτικα επεισόδια το ματς δεν είχε τελείωσει είχαν ρίξει δακρυγόνα μία τραγικήκατάσταση, και μετά το 1990 στην Φιλαδέλφεια πρώτη φορά και εκεί ήταν που ερωτεύτηκα και την εξέδρα και την ομάδα.
 
 
Ποιος αγώνας της Άεκ σου έχει μείνει αξέχαστος;
 
Δύσκολο αυτό αλλά νομίζω είναι ο αγώνας με την Λοκομοτίβ Μόσχας όπου θα πήγαινε η Άεκ στους 4 του Ουέφα και χάνει μ' ένα γκολ στις καθυστέρησεις ενώ έχει προηγηθεί μία τεράστια ευκαιρία με τον Νικολαΐδη να σκοράρει. Με θυμάμαι πραγματικά να κλαίω πάρα πολύ και το συναίσθημα να μ' έχει κατακλύσει.