Με αφορμή τη νέα του δουλειά που θα παιχτεί για λίγες μόνο παραστάσεις στο Πάρκο ΠΛΥΦΑ, μιλήσαμε με τον χορογράφο Σπύρο Κουβαρά για την ιδέα, την προσσέγγιση, τα στοιχεία του χαρακτήρα του που τον βοήθησαν να πετύχει στη δουλειά του, αλλά και το πώς διαχειρίζεται την θετική ή αρνητική κριτική. 

Πες μου λίγα λόγια για την παράσταση

Το “COYOTE, we used to be humans”, είναι ένα “ταξίδι”, σε κόσμους μυθικούς και φανταστικούς, ένα “ταξίδι” ανάμεσα στη φύση και στον πολιτισμό, ανάμεσα στα άτομα και στις πρακτικές επιβίωσης και συντροφικότητας σε μια νέα, αγεωγράφητη, πλανητικότητα. Η παράσταση, αναθεωρώντας την ανθρωποκεντρική προσέγγιση του κόσμου, εισάγει ένα φαντασιακό περιβάλλον πολλαπλών ετεροτήτων, στο οποίο τέσσερα σώματα αναζητούν συμβιωτικές δυνατότητες μεταξύ επιμέρους οικοσυστημάτων. Από το αρχέτυπο και τη μνήμη μέχρι την ουτοπική παρόρμηση, οι ερμηνευτές της παράστασης ξεκινούν, έναν τελευταίο χορό, λίγο πριν ίσως ο άνθρωπος μετατραπεί σε πολυπλανητικό ον.

Τι σου αρέσει περισσότερο σε αυτήν την παράσταση;

Χορογραφικά μιλώντας, θα έλεγα πως στο “COYOTE, we used to be humans”, με ελκύει ο τρόπος που προοδευτικά “συντονίζονται ενεργειακά” οι τέσσερις χορευτές και το πως μέσα από αυτό τον συντονισμό προκύπτει μια κοινή, κινητική, δόνηση. Αυτό που πρώτιστα με ενδιέφερε κατά τη διάρκεια της δημιουργίας της χορογραφίας, δεν ήταν το σχήμα ή η χειρονομιακότητα, αλλά το πώς θα βρούμε μια κοινή γλώσσα που μέσα από τις προσωπικές ποιότητες του κάθε χορευτή να καταλήγει σε σχήμα. Μια, κοινή μεν, κινητική γλώσσα αλλά με διαφορετικές διαλέκτους, τρόπον τινά. Παράλληλα βρίσκω ιδιαιτέρως γοητευτικό και τον τρόπο που συνομιλεί η χορογραφία με την πρωτότυπη μουσική σύνθεση και τον διευρυμένο σκηνικό χώρο. Αυτή η ενορχηστρωμένη συνύπαρξη δημιουργεί νομίζω ένα άχρονο και άτοπο, παραστατικό, περιβάλλον αφήνοντας ανοιχτά τα πεδία ερμηνείας του στον θεατή.

Ποια στοιχεία του χαρακτήρα σου πιστεύεις ότι σε έχουν βοηθήσει σε αυτή την απαιτητική δουλειά;

Μεθοδικότητα, στοχοπροσήλωση και γερό στομάχι. Από την άλλη, μπορώ να πω και πολλά στοιχεία του χαρακτήρα μου που δεν με έχουν βοηθήσει καθόλου σε αυτή τη δουλειά. Παρόλα αυτά, επειδή κάνω κάτι που το αγαπώ πολύ, νομίζω ότι αυτό ακριβώς είναι και το στοιχείο που αναμφισβήτητα με έχει βοηθήσει. Αν δηλαδή το να ξυπνάς κάθε πρωί και ό,τι και αν έχει συμβεί την προηγούμενη, σου δημιουργεί πάντα μια μεγάλη προσμονή για αυτό που θα σου φέρει η επόμενη μέρα, τότε νομίζω πως ανεξαρτήτως χαρακτήρα, έχει κανείς ήδη το ισχυρότερο εφόδιο για να προχωρήσει. Τίποτα δεν γίνεται μόνο του βέβαια αλλά και τίποτα δεν σταματάει την βαθιά επιθυμία για δημιουργία.

Πώς διαχειρίζεσαι την κριτική; θετική ή αρνητική;

Είναι απλώς ένα μέρος της δουλειά μας και προσωπικά, λαμβάνω υπ’ όψιν μου όλα όσα ακούω για ένα έργο μου, είτε αυτά προέρχονται από ανθρώπους του χώρου είτε από κοινό. Θετικά και αρνητικά. Μπορεί να επηρεαστώ, μπορεί και όχι, εξαρτάται σίγουρα και από τον τρόπο που εκφέρεται μια κριτική. Ιδιαίτερα δε στο σύγχρονο χορό, όπου τα έργα δεν πατούν πάνω σε κάποιο συγγραφέα ή δραματολόγιο, έχουν μεγάλο ενδιαφέρον οι, συχνά, ετερόκλητες προσεγγίσεις που ανακύπτουν. Μια καθηγήτρια μου στο Παρίσι έλεγε πάντως, πως αν καταφέρεις ως δημιουργός να επικοινωνήσεις την ιδέα σου, με έστω έναν άνθρωπο ακόμη σε αυτό τον κόσμο, τότε είναι ήδη αρκετό. Έχεις επιτελέσει μια επαναστατική πράξη.

Έχουν αλλάξει οι συνθήκες εργασίας στον καλλιτεχνικό χώρο μετά τα κινήματα #metoo και τα σκάνδαλα που ξέσπασαν τα τελευταία 2-3 χρόνια;

Γενικά έχουν αλλάξει τα πράγματα και οι συνθήκες εργασίας στον καλλιτεχνικό χώρο τα τελευταία χρόνια τόσο λόγω του κινήματος #metoo όσο και λόγω πανδημίας. Τα σκάνδαλα που ανέκυψαν ή πιο σωστά αποκαλύφθησαν έφεραν στην επιφάνεια μια απο τις μεγαλύτερες παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας, την πατριαρχία. Τη μήτρα κατ’ εμέ, κάθε βίαιης και χυδαίας συμπεριφοράς. Όπως σε κάθε χώρο και πτυχή της ελληνικής κοινωνίας έτσι και ο καλλιτεχνικός χώρος δεν θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση. Οι γυναίκες (και όχι μόνο) που βγήκαν μπροστά και μίλησαν, έσπασαν ένα σπυρί δεκαετιών το οποίο όμως έχει τόσο πύον μέσα του που θα πάρει καιρό. Σίγουρα όμως αρκετοί θορυβήθηκαν και φρονώ πως εφεξής οι συνθήκες εργασίας, τουλάχιστον στο κομμάτι της συμπεριφοράς, θα μπουν σε μια άλλη βάση.

Photo credits: Γιώργος Μπακάλης