Συνέντευξη
Αλεξάνδρα Καζάζου: Όταν σταματήσουμε να θεωρούμε κάποιον παρακλάδι του εαυτού μας εκεί ξεκινάει ο ρατσισμός.
Η παράσταση θα παίζεται κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο θέατρο Θησείον
Μεσημέρι Δευτέρας ραντεβού με την Αλεξάνδρα Καζάζου στο θέατρο Θησείον για να μιλήσουμε για το νέο της εγχείρημα "Έχει φως η σκιά". Μία παράσταση βασισμένη στον Ξένο του Καμύ. Μου μίλησε για την ανάγκη να ξαναδιαβάσει αυτό το βιβλίο και συγχρόνως το πόσο την πλήγωσε όταν το διάβασε βλέποντας το πόσο ξένοι γινόμαστε πολλές φορές ακόμα και τον ίδιο μας τον εαυτό.
Έχει φως η σκιά; μια παράσταση βασισμένη στον Ξένο του Καμύ, θα ήθελες να μας μιλήσεις;
O τίτλος έγινε εξ' ανάγκης γιατί η Gallimard η οποία μας δίνει τα πνευματικά δικαιώματα μας είπε ότι είναι ωραία η διασκευή που κάνατε αλλά δεν μπορούμε να βάλουμε ο Ξένος και ότι έπρεπε να βάλουμε ότι είναι βασισμένο στον Ξένο του Καμύ γιατί κρατάμε την υπόθεση αλλά πρέπει να βρούμε έναν άλλο τίτλο. Υπάρχει λοιπόν ένας καταπληκτικός πρόλογος που είχε γράψει ο Δημήτρης ο Δημητριάδης που είναι επίσης εξαίρετος φίλος μας και συνεργάτης. Είχε γράψει στο πρόλογο ενός βιβλίου του Κώστα Ορδόλη του εκπληκτικού φωτογράφου ένα σημείωμα-αφιέρωμα που ουσιαστικά αναρωτιόταν για το αν έχει φως η ίδια η σκιά. Όχι το φως το αρχέγονο το εκ φύσεως αλλά η ίδια η σκιά αν έχει το φως και όχι το φως η σκιά. Αυτό είχε πολύ ενδιαφέρον και στο έργο.Ετσι ο τίτλος,Εχει φως η σκιά?που είναι ερώτηση και όχι θέση περιέχει και τα ερωτήματά μας σε σχέση με τη δουλειά.
Ποιο ήταν το έναυσμα για να ξεκινήσετε να δουλεύετε σ' αυτό το έργο;
O ξένος μας βρήκε στην περίοδο της καραντίνας όταν ήδη είχαμε κάνει τις "Χορείες χώρων" την πρώτη μας παραγωγή βασισμένη στο έργο του Ζωρζ Περέκ και σε μία συζήτηση με τον Κάρολ αποφασίσαμε ότι έπρεπε να ξαναδιαβάσουμε τον "Ξένο". Είχα διαβάσει την τριλογία η "Πανούκλα" και μετά η "Πτώση"αλλά ποτέ δεν μπήκα στην διαδικασία να σκεφτώ ότι θα μπορούσε να δουλέψει θεατρικά με την δική μας ερευνητική ιδιότητα. Οπότε το ξαναδιαβάσαμε και αποφασίσαμε ότι αυτό θα ήταν ήταν η επόμενη δουλειά μας.
Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε στην προσέγγιση του έργου;
Η πρόκληση ήταν το πώς δύο άτομα επί σκηνής θα αφηγηθούν αυτή την ιστορία χωρίς να χρειαστεί να παίξουν "θεατράκι". Οπότε μέσα στη διαδικασία ανακαλύψαμε θα έλεγα μία σκηνική λειτουργία που απο τη στιγμή που συντελέστηκε, φωτίστηκαν όλα! Το ίδιο με το κείμενο,το πώς ο Κάρολ κλήθηκε να δημιουργήσει μία δραματουργία που βασίζεται σε μία καθετότητα θα έλεγα μπαίνοντας στην ουσία των πραγμάτων και όχι σε πολλές περιγραφές.
Ποια είναι τα αδιέξοδα που συναντά κανείς διαβάζοντας κανείς τον Καμύ;
Εγώ όταν το ξαναδιάβασα με πλήγωσε αφανταστα.Ήταν σαν να ένιωσα μία γροθιά στο στομάχι.Με πλήγωσε γιατί μ έφερε αντιμέτωπη και με τον ίδιο μου τον εαυτό και το πώς καθρεφτίζομαι μέσα απο τους άλλους, το πόσο ξένη γίνομαι καμιά φορά στον ίδιο μου τον εαυτό και το πόσο τρομακτικό είναι αυτό τελικά.
Πόσο επίκαιρο μοιάζει στα μάτια σου το έργο στους καιρούς που ζούμε;
Δε μ' αρέσει η επικαιρότητα. Απλά δεν με αφορά αυτός ο όρος. Τι σημαίνει επίκαιρο είτε όχι επίκαιρο; Αυτό όμως που με αφορά είναι να συγκινούμαι από κάτι που διαβάζω είτε βλέπω και να καίγομαι να το γνωρίσω και να το σκάψουμε παρέα να βρούμε την δική μας απόσταξη, αυτή που σαν ομάδα μας περιέχει για να μοιραστούμε κάτι, απο ανάγκη. Πρόκειται λοιπόν περισσότερο για παλμό και τεμπερατούρα παρά για επικαιρότητα.Θέλουμε ξανά ποίηση, παραμύθι και όχι άλλη επικαιρότητα... (Μεγάλη συζήτηση όμως για άλλοτε). Αλλά μπορώ να σου απαντήσω το εξής: Όταν εγώ ξαφνικά θεωρώ εσένα έναν άλλο και όχι ότι είσαι μέρος μου, παρακλάδι μου, τότε αρχίζει ο ρατσισμός και ο φασισμός. Το οποίο για μένα τα τελευταία χρόνια είναι έκδηλο φανερό και επικίνδυνο. Ο Ξένος λοιπόν δημιουργούσε ρωγμές και σε εμένα και στον Κάρολ και έπρεπε να πάμε, να το αφουγκραστούμε αυτό. Και φυσικά δεν θα μπορούσε να βρει μοίρασμα αυτή η πληγή αν το θες αν δεν ήταν οι συγκεκριμένοι δύο ηθοποιοί, ο Σπύρος και ο Βασίλης.Δεν θα γινόταν, πως να το κάνουμε. Η χημεία τους η σκηνική, η Πνευματικότητά τους και ο τρόπος που υπάρχουν σαν άνθρωποι, οι προβληματισμοί τους και το πως ζουν και ανασαίνουν και το πως τα διοχετεύουν όλα αυτά τα σκοτάδια και τα φώτα τους στη σκηνή είναι τεράστιας σημασίας για το τι παράσταση φτιάξαμε παρέα.Οι τέσσερις μας. Και η αγάπη μας. Πολλή, πολλή αγάπη.
Υπάρχει κάποια φράση από το έργο που να σε χαρακτηρίζει;
"Θα μπορούσες να ρίξεις ή να μην ρίξεις". Αυτό λέει ο Μερσό. Είναι μία φράση που περικλείει πολλά πράγματα. Ότι είμαστε οι επιλογές μας στη ζωή μας.Υπάρχει ακόμη μία. Ειδού το πόρισμα αυτής της δίκης. Όλα είναι αλήθεια και τίποτα δεν είναι αλήθεια.