Συνέντευξη

Νικόλας Χανακούλας: Ένα όνειρο μπορεί να είναι μία βιωμένη πραγματικότητα.

17 Οκτωβρίου 2022  |  από Γιάννης Βανταράκης
Νικόλας Χανακούλας: Ένα όνειρο μπορεί να είναι μία βιωμένη πραγματικότητα.
Ο Νικόλας Χανακούλας λίγες ημέρες πριν την πρεμιέρα της παράστασης "Το Όνειρο ενός γελοίου" του Φ.Ντοστογιέφσκι σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή μας ξεναγεί μιλώντας για την παράσταση..

Μετά την περιοδεία στην Κρήτη τώρα στο θέατρο Πορεία - μίλησε μας γι' αυτό το ταξίδι.


Η παράσταση γεννήθηκε την προηγούμενη άνοιξη. Ήταν μια παραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης
που περιόδευσε, τυγχάνοντας μεγάλης αποδοχής από το κοινό. Εκτός των τεσσάρων μεγάλων
πόλεων παίξαμε και στην ενδοχώρα της Κρήτης όπου το κοινό αγάπησε την παράσταση. Η Έφη
Θεοδώρου πίστεψε ότι αυτή η παράσταση θα μπορούσε να είναι μια κίνηση εξωστρέφειας του
ΔΗΠΕΘΕ προς την Αθήνα και τις άλλες πόλεις της Ελλάδος. Έτσι σχεδιάσαμε τη μεταφορά της
στην Αθήνα και μετά θα συνεχίσει στις υπόλοιπες πόλεις. Το μεγάλο στοίχημα για μας ήταν το
πώς κάνεις μονόλογο και δη Ντοστογιέφσκι χωρίς ο θεατής να βαρεθεί. Ήταν μία συνθήκη που
μας προβλημάτιζε. Οπότε εκεί επικεντρωθήκαμε με τον Γιώργο (Κουτλής), ο οποίος νοιάζεται
πολύ για το πώς θα φτάσει το μήνυμα στον θεατή. Σε αυτό το πλαίσιο φτιάχτηκε μία παράσταση
με πολλά ετερόκλητα στοιχεία τα οποία όμως διατηρούν συνέχεια την προσοχή του θεατή και
καταφέρνουν να την οδηγήσουν στην ουσία.

 


Θα ήθελες να μου πεις λίγα λόγια για το έργο;


Πρόκειται για το τελευταίο έργο του Ντοστογιέφσκι το οποίο δεν είναι θεατρικό, όμως σε
προδιαθέτει πάρα πολύ να το διασκευάσεις θεατρικά γιατί είναι ένα διήγημα σε πρώτο πρόσωπο.
Η υπόθεση έχει να κάνει με έναν ανώνυμο ήρωα που θα μπορούσε να είναι ένα είδος
αρχετυπικού ήρωα. Αυτός ο άνθρωπος έχοντας μία πλήρως βιωμένη απόρριψη, αποτυχία, ήττα
σε σχέση με την ζωή και βαθιά ματαιότητα είναι στα πρόθυρα του τέλους και αυτό δίνει
κατευθείαν στο έργο μία θερμοκρασία. Στη συνέχεια ο ήρωας βρίσκεται να κάνει ένα ταξίδι
μέσα σε ένα όνειρο. Όμως πρόκειται για το μεγαλύτερο ταξίδι που θα μπορούσε να βιώσει ένας
άνθρωπος. Ταξιδεύει στον παράδεισο και όχι μόνο ταξιδεύει σε αυτόν αλλά είναι και αυτός που
τον διαλύει. Αυτός ο μικρός και ταπεινός άνθρωπος είναι ο υπεύθυνος για όλη την δυστυχία του
κόσμου από αρχής του. Η συγκεκριμένη σύλληψη έχει κάτι το μεγαλειώδες. Σαν ο
Ντοστογιέφσκι να επισημαίνει ότι ο άνθρωπος είναι ικανός να διαλέξει το προς τα πού θέλει να
πάει...φέροντας πάντα και την ευθύνη της επιλογής.

 


Πρόκειται για το τελευταίο έργο του Ντοστογιέφσκι. Πιστεύεις ότι είναι ένας
απολογισμός όλων των προηγούμενων γραπτών του;


Απόλυτα, για εμένα δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι επιλέγει να γράψει αυτό το έργο ενώ έχει μία
προσωπική διαδρομή μεγάλου πόνου. Έχει κοπιάσει πολύ, έχει δημιουργήσει αυτούς τους ήρωες
και γράφει αυτό το έργο στο τέλος. Έτσι βλέποντας την μεγάλη εικόνα, εγώ αυτό που
αποκωδικοποιώ είναι το εξής: λόγω της βαθιάς πίστης του είναι σαν να λέει ότι χωρίς το φως δεν
έχει αξία το σκοτάδι, η αγάπη δεν έχει αξία χωρίς το μίσος… πρέπει δηλαδή να βουτήξεις βαθιά
μέσα στην λάσπη για να εκτιμήσεις το οξυγόνο αργότερα.


Ενώ είναι μία φανταστική ιστορία πόσο πιστεύεις ότι απέχει από την πραγματικότητα;


Με ενδιαφέρει πάρα πολύ αυτή η συζήτηση γιατί γύρω μας υπάρχει μία γενική θεώρηση η οποία
λέει ότι η πραγματικότητα είναι αυτό που προσλαμβάνουν τα μάτια. Δεν ξέρω αν είμαι
σύμφωνος και αυτό γιατί στην δική μου κοσμοθεωρία, υπάρχει και ένα αόρατο βλέμμα, ένας
ανώτερος εαυτός ο οποίος αντιλαμβάνεται πράγματα τα οποία είναι αόρατα, τα οποία τα
περιέχουμε και μας οδηγούν. Με αυτή την έννοια για εμένα η πραγματικότητα έχει πολλές
διαστρωματώσεις, πολλά επίπεδα και πολλές παράλληλες διαστάσεις. Ένα όνειρο μπορεί να
είναι μία βιωμένη πραγματικότητα.

 


Χρειαζόμαστε και εμείς ένα "αστεράκι" ώστε να μπορέσουμε ν' αλλάξουμε ζωή;

Με την μικρή εμπειρία ζωής που έχω νομίζω ότι το χρειαζόμαστε. Κάτι πρέπει να μας
μαγνητίζει και να μας γεννάει λαχτάρα. Αυτό βέβαια είναι διαφορετικό για τον κάθε άνθρωπο,
αλλά είναι αναγκαίο η ύπαρξη μας να βρίσκει κατεύθυνση και ροή. Το ότι υπάρχει κάτι έξω από
εμάς το οποίο εμείς διοχετεύουμε την αγάπη μας, την ενέργεια μας είναι σωτήριο.

 


Πόσο εύκολο ήταν να αποτυπωθεί η ατμόσφαιρα ενός έργου του Ντοστογιέφσκι στο
σανίδι;


Προσωπικά δεν έχω πάει στην Ρωσία και έχω μία ισχνή εικόνα για αυτήν. Ο Γιώργος από την
άλλη έχοντας ζήσει αρκετά χρόνια εκεί έχει μία καλή αίσθηση του τοπίου και της ατμόσφαιρας.
Αυτό που νομίζω ότι επέλεξε δεν ήταν η πιστή αποτύπωση της, αυτό που ήθελε ήταν μία
ξεθωριασμένη καρτ-ποστάλ. Τα υπόλοιπα στοιχεία που χρησιμοποιεί είναι για να αναδείξουν
τον ψυχικό κραδασμό. Θέλει να καδράρει την ψυχή, να μάθουμε την ψυχική του κατάσταση.

 


Εν τέλει μήπως είμαστε και εμείς "γελοίοι" μέσα στην καθημερινότητα μας;


Γελοίοι είμαστε έτσι και αλλιώς χωρίς την καθημερινότητα μας, είναι υπαρξιακό το ζήτημα. Δεν
χρειάζεται να το συνδυάσουμε με την επικαιρότητα. Η γελοιότητα είναι υλικό της ύπαρξης μας.
Ο τρόπος που ασυνείδητα πολλές φορές μεταχειριζόμαστε τους εαυτούς μας, που νομίζουμε ότι
ορίζουμε τα πράγματα αυτό μέσα του έχει κάτι το γελοίο - όχι κοροιδευτικά - αλλά γελοίο που
δεν βλέπουμε ότι δεν ορίζουμε κάτι. Υπάρχει κάτι γλυκό και μαλακό εκ μέρους του
Ντοστογιέφσκι στη λέξη γελοίος που υπάρχει στον τίτλο.