Συνέντευξη

Η Ειρήνη Μακρή και ο Γιώργος Παπαπαύλου είναι έτοιμοι να μας υποδεχτούν στην Pomona!

26 Νοεμβρίου 2022  |  από Πέπη Καλλίλα
Η Ειρήνη Μακρή και ο Γιώργος Παπαπαύλου είναι έτοιμοι να μας υποδεχτούν στην Pomona!
Αυτό το παράξενο έργο που μπλέκει μια ανθρώπινη εξαφάνιση με το εμπόριο οργάνων και βρεφών σε ένα σκοτεινό κι επικίνδυνο μέρος, παίζεται στο θέατρο Πόρτα.

Διαβάζοντας το δελτίο τύπου και την υπόθεση του έργου, όλα φαίνονται μπερδεμένα αλλα σου προκαλούν μια αγωνία για το τι θα δεις να εξελίσσεται πάνω στη σκηνή. Τι συναισθήματα σου προκάλεσε όταν το προωτοδιάβασες;

Ειρήνη Μακρή: Όταν πρωτοδιάβασα το έργο, επειδή το διάβασα στα αγγλικά και σε μια περίοδο μεγάλου φόρτου εργασίας, δεν στάθηκα καθόλου στην κατανόηση -ορθώς τελικά - αλλά στην αίσθηση που μου άφησε. Ήταν μια σκοτεινή ιστορία, που έμπλεκε μια ανθρώπινη εξαφάνιση με το εμπόριο οργάνων και βρεφών, σε ένα πλαίσιο ούτως ή άλλως σκοτεινό, του υποκόσμου και της παρανομίας. Ένα εγκαταλελειμμένο μπετονένιο νησί, ένας οίκος ανοχής, εξαφανίσεις κοριτσιών, πληροφορίες που πρέπει να μείνουν μυστικές, ένας κατά παραγγελία φόνος και μαζί μ' αυτά video games, κύβοι του Ρούμπικ και το Dungeons and Dragons! Σκέτη πόρωση. Από την πρώτη ανάγνωση μέχρι και σήμερα έχω μια τεράστια λαχτάρα να βυθιστώ σ' αυτόν τον κόσμο, κάθε μέρα λίγο και πιο βαθιά. Χωρίς καμία απαίτηση κατανόησης, μόνο τη λαχτάρα να παίξω το παιχνίδι, που επιτάσσει ο master, εν προκειμένω Alistair McDowall.

Γιώργος Παπαπαύλου: Το έργο το πρώτοδιάβασα στα αγγλικά, μαζί με μια ανάλυση ενός άγγλου θεωρητικού, την οποία αγόρασα κατά λάθος στην προσπαθειά μου να αγοράσω το ίδιο το έργο! Η σχέση μου λοιπόν μαζί του ξεκινά με ένας λάθος αλλά συνεχίζει με πάθος. Νιώθω χαρά που μπήκα στον κόσμο της Pomona γιατί είναι ένα έργο που  έχει κάτι να πει, πέρα απο αναπαραστάσεις, κλισέ και αναμασήματα! Έργο με ωραίους ρόλους, ζωντανό, σύγχρονο, που μιλά για θέματα που μας απασχολούν, ή δεν μας απασχολούν ή δεν έχουμε καταλάβει οτι πρέπει να μας απασχολήσουν, με έναν μη συμβατικό αλλά κατανοητό εν τέλει τρόπο! Την ίδια αγωνία που μου εκφράζετε οτι νιώθετε για το τι θα δείτε επι σκηνής, έχουμε κι εμείς ως δημιουργοί για το πώς θα προσλάβετε αυτό που δημιουργήσαμε!

 

Ποιον χαρακτήρα υποδύεσαι στο έργο;

Ειρήνη Μακρή: Υποδύομαι τη Φαίη, μια γυναίκα που εργάζεται ως πόρνη και κρύβεται στον υπόκοσμο από τον αστυνομικό σύζυγό της, ο οποίος κακοποιούσε την ίδια και την κόρη της. Είναι μάχιμη, θέλει να σώσει τον κόσμο ει δυνατόν, χώνεται σε όλα, μπλέκει και ξεμπλέκει με κόπο και κόστος. Είναι ένας άνθρωπος που κρύβεται και τρέχει συνεχώς, προσπαθεί να κρατήσει απόσταση απ' όλους και όλα και τελικά είναι εκείνη που συνδέεται με όποιον βρεθεί στο δρόμο της. Θα λέγαμε ότι είναι μια Warrior Princess, στον κόσμο των games, όπως η Princess Fay στο God of War.

Γιώργος Παπαπαύλου: Ο ρόλος μου στο έργο είναι ο Ζέππο, ο ιδιοκτήτης της Pomona, της κακόφημης αυτής περιοχής, την οποία κληρονόμησε απο τον πατέρα του αφού δολοφονήθηκε με μια ατσαλόβεργα στο κρανίο απο κάποιους ανθρώπους, τους άλλους,  που ελέγχουν την περιοχή. Ο Ζέππο απλά βοηθάει στην εύρυθμη λειτουργία της περιοχής χωρίς να εμπλέκεται. Παραμένει ουδέτερος και κάνει απλά τη δουλειά του. Είναι ένας πολύ ουδέτερος τύπος που δεν ανοίγει πόρτες γιατί δεν θέλει να ξέρει τι κρύβεται πίσω απο αυτές.

 

Τι προκλήσεις αντιμετώπισες σε σχέση με τον χαρακτήρα που υποδύεσαι;

Ειρήνη Μακρή: Οι προκλήσεις είναι τόσο τεχνικής όσο και συναισθηματικής φύσης. Ο χαρακτήρας κουβαλάει ένα παρελθόν, αλλά πάντα κοιτάζει πώς θα ξημερώσει η επόμενη μέρα. Δυσκολεύτηκα να βρω αυτή την κινητήριο δύναμη και την ενέργεια που κάνει τη Φαίη να μπλέκεται στα πράγματα τόσο βαθιά και να μην στέκεται παθητικά στη ζωή. Ενώ στη ζωή είναι κάτι που συμβαίνει συνεχώς!

Οι ρωγμές του χαρακτήρα είναι επίσης κάτι που με δυσκόλεψε. Ένας αγωνιστής της ζωής είναι δύσκολο να αφήσει να φανεί το τρωτό του σημείο, ιδίως όταν πρόκειται για παίκτη σε ένα παιχνίδι.

Από την άλλη, οι τεχνικές απαιτήσεις τη φωνής αλλά και η οξύτητα που έχει ο χαρακτήρας είναι δύο πράγματα που μου ήταν αρκετά δύσκολα να ενσωματώσω, χωρίς να είναι σχηματική η προσέγγιση. Εννοείται πως ακόμα δουλεύω προς αυτή την κατεύθυνση και δεν νομίζω ότι είναι κάτι που θα εκλείψει σύντομα!

Γιώργος Παπαπαύλου: Ο ρόλος αυτός δεν έχει μια ψυχολογική διαδρομή όπως συμβαίνει με άλλους ρόλους της κλασικής ή σύγχρονης δραματουργίας. Δεν είναι απο γραφής τρισδιάστατος, επομένως χρειάστηκε να δημιουργήσω μέσα μου μια πορεία, μια ράγα πάνω στην οποία θα κυλήσουμε μαζί με τον Ζέππο περνώντας απο διάφορες περιοχές, άλλοτε πιο φωτεινές άλλοτε πιο σκοτεινές που θα έπειθαν όμως οτι αυτός ο άνθρωπος υπάρχει, δεν είναι καρτούν. Σίγουρα έπρεπε να βρω το χιούμορ του Ζέππο αλλά κυρίως να αφήσω το δικό μου να εκφραστεί απενοχοποιημένα. Το να βρεθεί η ισορροπία ανάμεσα στο ελαφρύ και το πιο βαρύ όπως επίσης να ανακαλύψω και να εμπιστευτώ τον ρυθμό του Ζέππο ήταν απο τα πιο απαιτητικά σημεία της προετοιμασίας του ρόλου.

 

Έχεις βρει στοιχεία με τα οποία ταυτίζεσαι με τον χαρακτήρα σου; Κι από την άλλη, μήπως βρήκες και πράγματα που είναι αντίθετα με εσένα αλλά σε συνάρπασαν;

Ειρήνη Μακρή: Το στοιχεία ταύτισης με έναν κατά τ' άλλα τόσο ανοίκειο χαρακτήρα ήταν μάλλον η αίσθηση της προστασίας και της φαινομενικής αντίστασης στην ανθρώπινη σύνδεση, μέχρι την άνευ όρων παράδοση. Ίσως ακόμη, κι ένα σπασμωδικό πολλές φορές στοιχείο, της Φαίης να δοκιμάζει λύσεις παίζοντας τα όλα για όλα,  θυσιάζοντας την στρατηγική στην τακτική.

Τα στοιχεία που ήταν πιο μακριά από εμένα και ήταν άκρως γοητευτικά ήταν αυτά που με δυσκόλεψαν κιόλας. Η εσωτερική εγρήγορση ενός ανθρώπου κυνηγημένου, η αίσθηση της συνεχούς ανασφάλειας και κυριότερα η ενοχή, που μπορεί να κουβαλάει μια γυναίκα -εν προκειμένω- που κακοποιείται από τον άντρα της, στο πρόσωπο του οποίου συνοψίζεται η εξουσία και στον οποίο έχει επιτρέψει να κακοποιεί και την κόρη τους. Αυτό το τραύμα που τελικά συνεχίζει ενώ είναι ανοιχτό να την τραβάει να το επαναπροσεγγίσει, ενδεχομένως και αυτοκαταστροφικά. Γνωρίζει τι ρισκάρει με τις επιλογές της, αλλά μοιάζει με πεταλούδα γύρω από το φως.

Γιώργος Παπαπαύλου: Ο Ζέππο ψάχνει να βρει ανθρώπους να μπορεί να κάνει μια κανονική κουβέντα όπως λέει. Αυτό είναι κάτι που με συγκινεί χωρίς να μπορώ να σου πω με σιγουριά γιατί αλλά νομίζω οτι έχει να κάνει με την δική μου ανάγκη να συνδέομαι πια με ανθρώπους ντόμπρους που δεν έχουν δεύτερες σκέψεις και που αυτό που θέλουν απο μένα το εκφράζουν ανοιχτά χωρίς σουσούμια και υπεκφυγές.

Σε αντίθεση με τον Ζέππο που επιθυμεί να παραμένει ουδέτερος, εγώ θεωρώ πως σε μια αποχή σα τη δική μας το να επιθυμείς να παραμένεις ουδέτερος σε εξισώνει αυτόματα με τους θύτες. Σιχαίνομαι τις ουδετερότητες και τις ίσες αποστάσεις. Ήρθε η ώρα να αναλάβουμε όλοι τις ευθύνες μας με όποιο κόστος. Κάτι πολύ ύπόπτο ή πολύ νοσηρό κρύβεται πίσω απο την πολύ ουδετερότητα.

 

Ποια είναι τα ερωτηματα που τίθενται μέσα από το έργο και μας αφορούν κι εδώ στην Ελλάδα;

Ειρήνη Μακρή: Η Pomona δεν είναι ένα έργο που θα δώσει απαντήσεις. Είναι σαν να ψάχνεις ποιο είναι το "μήνυμα" για την Ελλάδα του σήμερα στην ταινία The Matrix ή στο πιο πρόσφατο Stranger Things. Πρόκειται για μυθοπλασία και αναζήτηση. Είναι πέρα από την Ελλάδα του σήμερα και έχει ποικίλες και εντελώς αντικρουόμενες ερμηνείες!

Εγώ βλέπω μια ας πούμε φιλοσοφική προσέγγιση της αέναης λούπας της ζωής μας, ενός ατέρμονου κύκλου του καλού και του κακού και όλων των μύθων που πλανώνται γύρω από το τι συνιστά "κακό" για τον καθένα σήμερα και για την ίδια την κοινωνία. Θέλω να πω, το εμπόριο οργάνων και το trafficking συμβαίνουν και είναι κομμάτι της πραγματικότητας. Αλλά για τους περισσότερους από εμάς ανήκουν στη σφαίρα ενός άλλου κόσμου, κάπου μεταξύ dark web και περιθωρίου. Το κατατάσσουμε δε και στη σφαίρα του απλησίαστου και τελειώνει η υπόθεση εκεί. Κοιμόμαστε ήρεμοι το βράδυ. Αυτό το έργο λοιπόν πραγματεύεται το κατά πόσο το Κακό είναι πραγματικό. Τι είναι Κακό για τον καθένα και κατά πόσο το δικό μου Κακό είναι και για σένα Κακό ή πώς το δικό μου Καλό για σένα είναι Κακό και πάει λέγοντας.

Ένα παζλ που αν το κοιτάξεις από άλλη οπτική γωνία, βλέπεις και μια άλλη μοναχική ιστορία. Ίσως ένας κοινός παρονομαστής να είναι η μοναξιά όλων των χαρακτήρων, που ψάχνουν φίλους ή χάνουν φίλους. Και αυτό είναι πανανθρώπινο, όχι μόνο σύγχρονο και σίγουρα δεν περιορίζεται εντός συνόρων.

Γιώργος Παπαπαύλου: Όλα στο έργο μοιάζουν να είναι μπερδεμένα, αλλά την ίδια στιγμή αν κάτσεις να τα ξεμπερδέψεις φτάνεις σε ένα αρκετά ικανοποιητικό σημείο όπου καταλαβαίνεις ότι τίποτα δεν μπορεί να ξεμπερδευτεί. Πάντα ένας δεσμός, ένας κόμπος ή ένας αλγόριθμος θα είναι πιο δυνατός απο εμάς! Η ζωή μας η ίδια είναι έτσι. Ποιός πού και πότε κατάφερε να βγάλει άκρη τι είναι αυτό που ζούμε και γιατί ζούμε ο,τι ζούμε. Η εποχή μας ζητά συνεχώς να απαντάμε, να βολευόμαστε και να αποφεύγουμε τον πόνο . Η ζωή πια, μοιάζει με ζωή που αντί να τη ζούμε απλά την υπομένουμε. Παλεύουμε να καταλάβουμε ακόμα και αυτά που δεν χρειάζεται να καταλάβουμε και αντι να αφεθούμε στη ροή, δημιουργούμε μια ψευδαίσθηση ροής νομίζοντας οτι έτσι θα παραμείνουμε ασφαλείς. Τι είναι κακό; Ποιός είναι κακός;  Ένας καλός μπορεί να γίνει κακός; Κάποιος που έβλαψε εσένα αλλά ευεργέτησε εμένα τι είναι; Το καλό υπάρχει ή υπάρχουν απλά άνθρωποι που έχουν συνείδηση οτι προκαλούν πόνο και άνθρωποι που δεν έχουν; Υπάρχει μια πραγματικότητα;  Η ζωή εξελίσσεται γραμμικά; Ξέρουμε ποιοι είμαστε; Αυτό που είμαστε αλλάζει; Η ζωή είναι μια λούπα; Πώς σπάει μια λούπα; Τι υπάρχει πίσω απο πόρτες που δεν ανοίγουμε; Πρέπει να ανοίγουμε όλες τις πόρτες; Μήπως κάποιες είναι καλύτερα να παραμένουν κλειστές; Χρειάζεται να ξέρουμε;

 

Θα μπορούσαμε να πούμε πως υπάρχει μια "Pomona" σε κάθε κοινωνία ανεξαρτήτως γλώσσας και κουλτούρας;

Ειρήνη Μακρή: Αν υποτεθεί πώς η Pomona είναι ένα πραγματικό μέρος, τότε ίσως ναι. Είναι αυτό το μέρος στο οποίο γίνονται πολλά και λέγονται λίγα. Το μέρος που "κάποιοι" χρειάζονται να κρατάνε υπό τον έλεγχο τους και κάποιοι άλλοι κάνουν απλώς τη δουλειά τους, ενώ οι τελευταίοι των τελευταίων συνήθως είναι τα θύματα. Σίγουρα υπάρχουν Πομόνες, αρκεί να κοιτάξει κανείς σε περιοχές που επί τούτου αφήνονται να παρακμάσουν και να φιλοξενήσουν της γης τους κολασμένους. Η περιοχή γύρω από το κτίριο Τσίλερ του Εθνικού θεάτρου ή άλλες περιοχές που αφήνονται στο σκοτάδι και την ανομία, είναι ένα παράδειγμα αυτών. Και δυστυχώς μερικές κοινωνίες είναι περισσότερο Πομόνες παρά ένα μέρος που ονειρεύεσαι να ζήσεις.

Γιώργος Παπαπαύλου: Η Pomona είναι όπου υπάρχουν άνθρωποι γιατί πολύ συχνά εμείς οι ίδιοι είμαστε η Pomona κάποιων.