Κριτική

Ύψωμα 731: Εκκωφαντικός Ψίθυρος

26 Μαρτίου 2020  |  από Συλβάνα Παπαϊωάννου
Ύψωμα 731: Εκκωφαντικός Ψίθυρος

«Έδαφος ανακατεμένο σαν καζάνι που κοχλάζει […] Σαν μέσα από τον Άδη»

Δεν είχα την ευκαιρία να δω την παράσταση του Άρη Μπινιάρη «Ύψωμα 731» δια ζώσης, όλο κάτι τύχαινε και την έχανα. Ήρθε η καραντίνα όμως και μεσολάβησε. Άνοιξα, λοιπόν, το laptop, έβαλα τα ακουστικά μου και πάτησα το play στο link που παρέχεται στη σελίδα του θεάτρου Πορεία.

Αρχικά, να πω ότι θα ήθελα πάρα πολύ να έχω δει την παράσταση στο θέατρο. Να βιώσω αυτή την ένταση από κοντά. Παρόλα αυτά, η άψογη ποιότητα του βίντεο σε συνδυασμό με πολύ καλό ήχο, με κάλυψε απόλυτα και θεωρώ εξαιρετική την πρωτοβουλία.

Χαμηλός φωτισμός. Έντονος ήχος μπάσου. Δύο φιγούρες σκοτεινές. Ένας ψίθυρος εκκωφαντικός. Σαν μέσα από τον Άδη. Μια εξιστόρηση των γεγονότων, υπό τους ήχους μουσικής. Ο Άρης Μπινιάρης και ο Κώστας Σεβδαλής αναλαμβάνουν να μας διηγηθούν τα γεγονότα που έλαβαν χώρα το 1941 στο ύψωμα 731, εκεί που ένας ολιγάριθμος ελληνικός στρατός κατατροπώνει τον στρατό του Μουσολίνι.

Η σκηνοθετική οπτική της παράστασης, η μουσική που γράφτηκε για να πλαισιώνει τον λόγο, οι ίδιες οι καθηλωτικές ερμηνείες συνθέτουν μια ωδή στον παραλογισμό του πολέμου και στη λύσσα για επιβίωση. Το κείμενο –αποτέλεσμα της συρραφής πληροφοριών που έχουν αντληθεί από μαρτυρίες, εφημερίδες κτλ– σε συνδυασμό με αυξομειώσεις τόσο στην ένταση της φωνής όσο και της μουσικής, καθώς και οι αλλεπάλληλες επαναλήψεις, σαν όπλου ριπές, μας μεταφέρουν στην καρδιά του πολέμου.

«Λίγο κονιάκ να ζεσταθούν και συνεχίζουν…»

Το Ύψωμα 731 είναι ουσιαστικά μια performance που παίζει με τον ήχο, το φως και το μυαλό μας. Είναι η ένταση της μάχης, είναι εκείνη η στιγμή που όλα μοιάζουν θολά και απόμακρα, μηχανικά σχεδόν. Η κυριαρχία των ενστίκτων, η ανάγκη να μείνεις ζωντανός, όχι για τη δόξα, ούτε για την πατρίδα, μονάχα γιατί αυτό προστάζει όλο σου το είναι. Δωσμένο μέσα από δύο υπέροχες ερμηνείες, με μια ένταση που μοιάζει να κατακλύζει τους ηθοποιούς και να ξεσκίζει τους θεατές.

Όλα αυτά τα βίωσα παρακολουθώντας την παράσταση από τον υπολογιστή μου, να φανταστώ μπορώ μονάχα την αίσθηση που άφησε το έργο σε όσους βρέθηκαν στο θέατρο Πορεία κάποια στιγμή. Και τους ζηλεύω.