Συνέντευξη
Μαρία Σκουλά: Επιζητούμε συναντήσεις με ανθρώπους για να βρούμε αυτό που πραγματικά είμαστε.
Μπορεί ο "Ματωμένος γάμος" να έριξε αυλαία, ωστόσο τα ζητήματα που θίγει είναι πάντοτε επίκαιρα. Είχα μία συνάντηση μ' ένα πρόσωπο που εκτιμώ πάρα πολύ την Μαρία Σκουλά. Συναντηθήκαμε λοιπόν στην Καλλιδρομίου και μ' έναν ήσυχο καφέ με σύστησε στον ποιητικό κόσμο του Λόρκα..
Eίναι η πρώτη φορά που μπαίνω σ'αυτό το κόσμο. Όταν ξεκίνησα την Σχολή ήταν από τα πρώτα έργα που διάβασα. Με τράβηξαν το συναίσθημα, οι εικόνες και όλο αυτό το πάθος. Από τότε είχα απομακρυνθεί έχοντας διανύσει μία διαδρομή με άλλο ρεπερτόριο και ξαφνικά είδα, καθώς βρέθηκα εδώ ουσιαστικά για πρώτη φορά ότι ο κόσμος που περιγράφει ο Λόρκα και ο δικός μας έχουν ομοιότητες ισχυρές. Νόμιζα ότι αυτό θα ήταν ένα κλειδί για να κατανοήσω και την ποίηση του. Δεν ήταν τόσο εύκολο. Ακόμα και τώρα αναρωτιέμαι για πολλά πράγματα και πιστεύω ότι δεν έχω λύσει το γρίφο. Είναι τόσο αυτόνομος και ολόκληρος ο κόσμος του που είναι ένα τεράστιο αίνιγμα. Η Μαρία έχει φτιάξει έναν ισχυρό κόσμο. Απ' την αρχή είχε στο μυαλό της εικόνες συνδεδεμένες με κάτι βαθιά δικό της, μια ιστορία που ερχόταν από παλιά, και μας προσκαλούσε να μπούμε μέσα σ'αυτές τις εικόνες. Άρχισα να καταλαβαίνω όταν εμπιστεύτηκα αυτή τη ροή. Το πέρασμα από την μία εικόνα στην άλλη. Θα το χαρακτήριζα σαν μια μεγάλη περιπέτεια που δεν μας άφησε ούτε στιγμή να ησυχάσουμε.
Θα το χαρακτήριζες ένα έργο που μιλάει για την επιθυμία των γυναικών για ελευθερία απ'την πατριαρχία;
Μιλά για ένα σύστημα από το οποίο δεν μπορούν να ξεφύγουν και επειδή είναι έτσι από πάντα, νομίζουν ότι είναι και το σωστό. Δεν είναι όμως. Ένα σύστημα που κανείς δεν το αγγίζει τότε αυτό συντηρείται. Αυτό το βλέπουμε στις πρώτες σκηνές. Το φέρει μέσα από το λόγο της η Μάνα. Και κανένας δεν το αμφισβητεί. Σε αυτό το κομμάτι του έργου αναγνωρίζω αυτή την επιθυμία. Πιστεύω όμως ότι δεν μιλάει μόνο για τη γυναίκα αλλά και για την επιθυμία κάθε ανθρώπου που οι κοινωνικοί κανόνες περιορίζουν την ελευθερία του και την έκφρασή του. Γιατί να είμαστε υποχρεωμένοι να υπακούμε σε κανόνες οι οποίοι δεν είναι φυσικοί;
Υπάρχουν διλήμματα που αντιμετωπίζει η νύφη που αφορούν τη ζωή της;
Το δίλημμά της δεν είναι ανάμεσα στον έρωτα και τον μη έρωτα, τον συμβιβασμό. Έχει να κάνει με αυτό που την οδηγεί στο δάσος, σε μία πιο σκοτεινή περιοχή όπου εκεί βρίσκεται η αποδοχή όλης της φύσης, κάθε ελευθερίας,των πιο σκοτεινών επιθυμιών, γι'αυτό και ο Λόρκα τους οδηγεί μέχρι το θάνατο.
Θα ήθελες να μου μιλήσεις για τους συμβολισμούς που χρησιμοποιεί ο Λόρκα στο έργο;
Υπάρχουν λέξεις που κρύβουν μέσα τους μεγαλύτερες έννοιες, όπως οι λέξεις φεγγάρι, πάχνη, ποτάμι, τριαντάφυλλο, που επαναλαμβάνονται. Μέσω αυτών μεταφέρεται κάτι παραπάνω. Δικό του. Γι'αυτό κάθε βράδυ που λέω ή ακούω αυτές τις λέξεις προσπαθώ ν'αποκαλύψω το μυστικό που κρύβουν. Άλλωστε αυτό κάνουμε ως ηθοποιοί, παίζουμε ένα έργο για να ανακαλύψουμε την πιο κρυφή σκέψη του συγγραφέα.
Πόσο σημαντικό ρόλο κατά τη διάρκεια του έργου η φύση;
Aυτό που είναι πάρα πολύ ωραίο στο έργο και στην παράσταση είναι ότι ξεκινάει σ'ένα δωμάτιο, πάει σ'ένα άλλο μεγαλύτερο και μετά σ'ένα σπίτι που είναι έξω σε μια σπηλιά, μετά ο γάμος που γίνεται στην αυλή και αργότερα μπαίνουμε στην νύχτα και το δάσος όπου συναντιούνται με τις πραγματικές τους ψυχές. Εκεί γίνονται ένα με τα δέντρα και την φύση. Οι άνθρωποι σαν δέντρα μπλεγμένα τα κλαδιά τους. Υπάρχει ένα ταξίδι απ'το σπίτι στο δάσος.
Η σχέση του γαμπρού με την Μάνα του αντικατοπτρίζει κατά κάποιο τρόπο του Λόρκα με την δική του;
Δεν ξέρω να στο απαντήσω αυτό. Αυτό που με συγκινεί σε αυτή τη σχέση είναι ο φόβος της μητέρας να μην τον χάσει και αυτόν. Οι συνθήκες και ο φόβος την οδήγησαν να είναι αυταρχική.Έχει ήδη χάσει τον άντρα της και άλλο ένα παιδί. Η ίδια η ζωή την οδηγεί να κρατήσει στη φωλιά και να μην αφήσει αυτό το παιδί ελεύθερο. Ο Λόρκα όπως μας είπε και η Μαρία η Μαγκανάρη είχε μελετήσει πολύ καλά τον κόσμο των γυναικών, γνώριζε την ψυχοσύνθεση τους και γι'αυτό κιόλας έγραψε γι'αυτές μ'έναν τρόπο που τις εξυψώνει.
Τελικά Μαρία είμαστε πιστεύεις οι επιλογές μας ή μήπως μας καθορίζει και κάτι άλλο;
Νομίζω ότι οι επιλογές μας φανερώνουν όχι πραγματικά ποιοι είμαστε, αλλά έναν συνδυασμό ανάμεσα στην βαθύτερη μας επιθυμία και την σχέση μας με τον έξω κόσμο. Είμαστε σε συνεχή και διαρκή διαχείριση των πραγμάτων. Επιζητούμε συναντήσεις με ανθρώπους ώστε να φανερώσουμε αυτό που ακριβώς είμαστε. Συνεχώς όμως βρίσκουμε εμπόδια, δυσκολίες, ντροπές, όλα αυτά που δεν μας αφήνουν να γίνουν λέξεις αυτό που πραγματικά είμαστε.
photo credit: Ελίνα Γιουνανλή