Συνέντευξη

Βαγγέλης Αμπατζής: Η ιστορία ευτυχώς έχει δείξει πως οι άνθρωποι μπορούν να ξεφύγουν απ' αυτά που φαίνονται προκαθορισμένα.

14 Φεβρουαρίου 2022  |  από Γιάννης Βανταράκης
Βαγγέλης Αμπατζής: Η ιστορία ευτυχώς έχει δείξει πως οι άνθρωποι μπορούν να ξεφύγουν απ' αυτά που φαίνονται προκαθορισμένα.
Ο Βαγγέλης Αμπατζής πρωταγωνιστεί στο ρόλο του Γαμπρού στο "Ματωμένο γάμο" του Λόρκα σε σκηνοθεσία Μαρίας Μαγκανάρη στο Εθνικό Θέατρο.

Συνάντησα τον ηθοποιό Βαγγέλη Αμπατζή και μου μίλησε για την ιδιαιτερότητα του έργου, τον ρόλο των γυναικών που κατέχουν μία περίοπτη θέση στην παράσταση, την συνεργασία του με την Μαρία Μαγκανάρη αλλά και τα χαρακτηριστικά που έχει πάρει η μοίρα στο σήμερα.

 

Λίγες ημέρες πριν την πρεμιέρα, θα ήθελες να μας μιλήσεις και να μας παρουσιάσεις τον "Ματωμένο γάμο";

Πρόκειται για ένα κλασσικό έργο το οποίο έχει παιχτεί αρκετές φορές,οπότε όλοι έχουμε μία εικόνα της θεματολογίας του, δεν μας είναι άγνωστο. Όμως νομίζω ότι έτσι όπως έχει διαμορφωθεί είναι μία διαφορετική ανάγνωση, έχουμε εξάλλου και μία νέα μετάφραση του έργου από την Έφη Γιαννοπούλου, νέα μουσική από την Μάρθα Μαυροειδή. Το λέω γιατί η εμβληματική παράσταση του Θεάτρου Τέχνης το έχει καθορίσει με κάποιο τρόπο. Νομίζω ότι αυτή η παράσταση καταφέρνει να ξεφύγει απ'αυτό που έχει ο καθένας στο μυαλό του και θα έλεγα ότι μάλλον ισορροπεί ανάμεσα στη μαγεία και το πραγματικό. Αυτό είναι ένα από τα ωραία της στοιχεία.

 

Σύστησε μας τον ρόλο του γαμπρού που υποδύεσαι στην παράσταση. 

Καταρχάς στο έργο κυρίαρχο ρόλο παίζουν οι γυναίκες. Είναι όμως γυναίκες οι οποίες σε μεγάλο βαθμό νομίζω ότι έχουν ενσωματώσει χαρακτηριστικά πατριαρχίας. Χαρακτηριστικά αντρών για να μπορέσουν να επιβιώσουν γιατί αυτό περνάει από γένια σε γενιά. Ο άντρας αυτός νομίζω ότι κάπως θέλει να το σπάσει όλο αυτό. Υπάρχει λόγος που επιλέγει μία γυναίκα έξω απ' τα συνηθισμένα στερεότυπα. Και επίσης είναι ένας άνθρωπος ο οποίος θέλει να ξεφύγει από τη μοίρα του. Από τη μοίρα της γενιάς του. Υπάρχει μία σοβαρή βεντέτα στην οικογένεια του και νομίζω ότι αυτός ο άνθρωπος την κάνει πέρα. Παρ'όλο που καταλήγει να εμπλέκεται, αλλά η κυρίαρχη τάση του και σκοπός του είναι να ξεφύγει απ'αυτό.

 

Μίλησε μου για τη συνεργασία σου με την Μαρία Μαγκανάρη.

Είναι η πρώτη φορά που συνεργαζόμαστε. Είχα δει δουλειές της στο παρελθόν και μου άρεσαν πολύ. Παρ' όλα αυτά δεν γνωριζόμασταν. Πήγα στην ακρόαση που έκανε το θέατρο και μου άρεσε ο τρόπος δουλειάς της. Μου άρεσε ότι πήρε αρκετά στοιχεία από δικούς μας αυτοσχεδιασμούς. Δεν είναι τυχαίο που και η ίδια είναι ηθοποιός. 

 

Πόσο εύκολο πιστεύεις όλες αυτές οι ισπανικές παραδόσεις, τα ήθη-έθιμα να μεταμορφωθούν σε τραγωδία;

Eίναι συνολικά και δική μας σκέψη αυτή η ερώτηση. Γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να βγει προς τα έξω κάτι γραφικό με την έννοια της περιγραφής,κάτι που δεν το ξέρουμε τόσο καλά ή είναι στερεότυπο ή ο κόσμος έχει μία συγκεκριμένη άποψη γι'αυτό. Ας πούμε στους καιρούς μας δεν γίνονται βεντέτες ή καλύτερα δεν καθορίζουν τα πράγματα. Παρ' όλα αυτά νιώθω ότι επειδή δόθηκε περισσότερη σημασία στους χαρακτήρες, τα ζητούμενα τους και ποια είναι η θέσης τους στη κοινωνία νομίζω ότι η παράσταση υπερβαίνει το εθιμοτυπικό. Παρ' όλο που υπάρχει μέσα, δεν το αγνοεί.

 

Μιλάει και σ' αυτό το έργο ο Λόρκα για τις ρήξεις της κοινωνίας;

Ναι μιλάει μ'έναν τρόπο που όμως οδηγεί στη τραγωδία και το θάνατο. Τα κεντρικά πρόσωπα είναι άνθρωποι οι οποίοι έρχονται σε ρήξη με την κοινωνία. Είναι άνθρωποι που βγαίνουν μπροστά και θέλουν να σπάσουν τα στερεότυπα. Νομίζω ότι είναι ένα προκλητικό έργο για την εποχή του,και παρ'όλο που έχουν περάσει τόσα χρόνια από τότε που γράφτηκε ο τρόπος που οι άντρες αντιμετωπίζουν τις γυναίκες ακόμα και στο προοδευτικό χώρο δείχνει ότι έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ώστε ν' αλλάξει κάτι.

 

Ο "Ματωμένος γάμος" κρύβει πατριαρχικά στοιχεία;

Η κυρίαρχη αφήγηση είναι υπό αυτή τη σκοπιά γιατί αυτή είναι και η σκοπιά της κοινωνίας και του 1930 αλλά και του 2022. Το γεγονός ότι οι γυναίκες προκειμένου να επιβιώσουν δανείζονται στοιχεία αντρών, επίσης το ότι, μιας και υποδύομαι το γαμπρό, η μάνα μου είναι αυτή που θα με κατευθύνει και θα μου μιλήσει. Επίσης ο νόμος της τιμής, ο νόμος του αίματος.

 

Υπάρχουν βιωματικά στοιχεία του ίδιου του Λόρκα στο έργο;

Προφανώς. Είναι γνωστό ότι ο Λόρκα ήταν ομοφυλόφιλος και είναι γνωστό ότι πολεμήθηκε και κυνηγήθηκε στην πατρίδα του. Χρειάστηκε να ταξιδέψει ώστε να βρει τον εαυτό του και σ' ενα βαθμό απελευθερώθηκε απ' ό,τι τον καταπίεζε. Υποτιμήθηκε εξαιτίας της σεξουαλικότητας του, επομένως αυτό το κρύψιμο του συναισθήματος φαίνεται και στο έργο. Πρέπει να κρυφτεί η αλήθεια αν δεν είναι αποδεκτή στην κοινωνία.

 

Αν και το έργο είναι γραμμένο από άντρα, φαίνεται να υπάρχει μία συμπόνια προς τη γυναίκα και  σαν να μην βγαίνει αθώος ο άντρας.

Δεν ξέρω αν ο άντρας βγαίνει ή δεν βγαίνει αθώος, δεν είμαι σίγουρος γι'αυτό. Σίγουρα όμως είναι γραμμένο απ'την πλευρά της γυναίκας το έργο. Δεν είμαι γυναίκα για να το κρίνω σωστά αλλά αισθάνομαι ότι φωτίζει πολύ την γυναικεία πλευρά. Είναι ένας άνθρωπος που έγραψε με πολύ κατανόηση γι' αυτό το φύλο και ειδικά για τους περιορισμούς που έχει υποστεί αυτό το φύλο. Ίσως όλο αυτό έχει να κάνει με την ευαισθησία του σαν ποιητής ή με την ιδιαίτερη σχέση που είχε με την μητέρα του.

 

Είμαστε τελικά πιστεύεις έρμαια της μοίρας μας;

Όχι προσωπικά δεν το πιστεύω. Σίγουρα υπάρχουν περιορισμοί. Αλλά με την έννοια ότι η μοίρα καθορίζει τα πάντα και δεν μπορείς να ξεφύγεις απ'αυτό δεν το πιστεύω,γιατί η ανθρώπινη ιστορία ευτυχώς έχει δείξει πως οι άνθρωποι μπορούν να ξεφύγουν από αυτά που φαίνονται προκαθορισμένα. Το ωραίο του έργου με τη μοίρα είναι ότι έρχεται κάπως με την εικόνα του μύθου όπως πχ ήταν οι τρεις μοίρες στην αρχαιότητα ή στα λαϊκά παραμύθια οπότε είναι ωραίο που σχηματοποιείται έτσι. Στο σήμερα οι μοίρες πιστεύω ότι είναι τα χαρακτηριστικά της οικογένειας και της κοινωνίας μας. Δεν είναι εύκολο να ξεφύγουμε απ'τους γονείς μας και τον τρόπο που μεγαλώσαμε. Οπότε κατά κάποιο τρόπο αυτό είναι για εμένα οι μοίρες.

 

Υπάρχει στο έργο μία σύγκρουση με τη φύση;

Το έργο από γραφής του διαδραματίζεται σε φυσικό περιβάλλον. Οι άνθρωποι ζουν σε μέρη που είναι κοντά στη φύση. Το σπίτι της νύφης είναι χτισμένο σε βράχο και απομονωμένο. Αυτό αφορά το φυσικό περιβάλλον. Τώρα όσον αφορά τη φύση νομίζω ότι είναι η δύναμη που κινεί τα πράγματα σ'αυτό το έργο. Η φύση παίρνει ανθρώπινα χαρακτηριστικά και επίσης καθορίζει τις καταστάσεις. Η φύση μοιάζει να είναι ένας κυλιόμενος διάδρομος όπου πάνω σ'αυτόν συμβαίνουν τα γεγονότα του έργου.